زمینههای تردید منتفی نشده است
محمد البرادعی، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از دیدار با مقام های ایرانی اعلام کرد بازرسان این سازمان در روز 25 اکتبر از تاسیسات غنی سازی قم بازدید خواهند کرد.
گفتاری از سید جلال ساداتیان، کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی و بینالمللی:
این مذاکرات در میان تردیدهای بسیار زیادی که اعلام نیروگاه دوم غنی سازی ایران ایجاد کرده بود برگزار شد. غرب از طرفی نمیخواست ایران را در موضع رد و طرد قرار دهد بلکه قصد ادامه مذاکرات را داشت و عامل دوم این که قصد دارند با ایران به سیاست واحد و یکپارچه برسند که هیچ کشوری به خصوص چین و روسیه از دایره هر آن چه با ایران انجام میدهند بیرون نماند.
عامل سوم نیز ایالات متحده امریکاست که تاکنون احساس میکرد که دیگر کشورها از روابط خود با ایران منتفع میشوند در حالی که امریکا به شکل یک قلدر جهانی در این ماجرا معروف شده است، لذا ابراز آمادگی کرد که هم در مذاکرات ژنو به طور مستقیم حاضر باشد و هم انعطاف لازم را از خود نشان دهد.
این سیاستی بود که آقای اوباما در جریان مبارزات انتخاباتی خود مطرح کرده بود و تلاش داشت به آن عمل کند. در حقیقت این دور از مذاکرات هستهای را باید نتیجه وعده آقای اوباما تلقی کرد، مجموعه این موارد بحث مذاکرات ژنو را سازمان داد و در این نشست از طرفی تردیدها نسبت به عملکرد ایران و نوع تعامل این کشور وجود داشت و از طرف دیگر غربیها به دنبال آن بودند که تعامل و تعادل را میان خود و مجموعه گروه 1+5 به صورت یکپارچه در برابر ایران داشته باشند.
در چنین فضایی ایران به نوعی انعطاف نشان داد و اعلام کرد که میتواند اورانیوم غنی شده مورد نیاز نیروگاه تهران را از جای دیگری تامین کند. غرب این اعلام تهران را به عنوان علامت مثبت بر این که ایران حاضر است غنی سازی خود را متوقف کند، ارزیابی کرد و با توجه به این حسن نیت ایران خواست یک بار دیگر این فرصت را به این کشور بدهند تا ناظران آژانس یا آقای البرادعی که همواره از سوی ایران به عنوان فردی که متعادل عمل کرده و دید نسبتا مثبتی نسبت به فعالیتهای هستهای این کشور داشته به تهران سفر کند و گزارش خود را از بازدیدها ارائه کند.
حال ممکن است اطلاعات جدیدتری منتشر شود که تحلیلها را تغییر دهد اما بر اساس دادههایی که تاکنون منتشر شده است به نظر میرسد طرفین با یک نگاه مثبت در عین وجود نگاه تردید آمیز نسبت به آن چه که تاکنون وجود داشته پیش میروند. در واقع بر اساس زمینه شک و تردید، طرفین در حال نشان دادن عملکردهای مثبتی را از خود هستند.
انتشار اطلاعاتی حساس همزمان با سفر البرادعی
رويتر گزارش داد که نيويورک تايمزدر گزارشی مدعی شده است که ايران به اطلاعات کافی برای طراحی و توليد يک بمب اتمی دست يافته است. قطعا چنین گزارشهایی میتواند بر روند مذاکرات و تعامل ایران و غرب و آژانس تاثیرگذار باشند. نباید فراموش کرد که زمینه، زمینه ظن و تردید نسبت به آن چیزی است که ایران مطرح می کند.
با وجود این طرفین مذاکرات هستهای تلاش داشتند با تعامل مثبت پیش بروند تا بتوانند راستی آزمایی کنند آیا به واقع ایران در آن چه ابراز میکند، صادق است یا خیر. برای این کار ایران اعلام کرده که حاضر است اورانیوم مورد نیاز نیروگاه تهران را از جای دیگر تامین کند. استدلال طرفهای مقابل این است که تهران حاضر است غنی سازی اورانیوم را به عنوان مثال در ادامه مذاکرات متوقف کند.
بنابراین به ایران پاسخ مثبت دادهاند و آقای البرادعی را برای بازدید از تاسیسات ایران راهی این کشور کردند، اما همه این موارد با گمان این است که هدف برنامه هستهای ایران صلح آمیز است، آنها مواضع ایران را مبنی بر این که به لحاظ شرعی دست یابی به تسلیحات اتمی حرام است و این کشور قصد استفاده غیر صلح آمیز از برنامه هستهای خود را ندارد، باور نکردهاند، چنین سخنانی از دید آنها مصرف داخلی دارد لذا با تردید به ایران و فعالیت هایش نگاه می کنند و اخبار متفاوتی دال بر این که ایران به این سمت حرکت میکند که بتواند حتی به اندزه ساخت یک بمب، اورانیوم غنی شده تولید کند.
برخی اخبار دال بر این است که تهران به چنین امکانی دست یافته اما پنهان کاری میکند، بنابراین همه زمینههای ظن و تردید در مورد ایران وجود دارد و از میان نرفته است. در گزارشهای مختلف آقای البرادعی همواره جای پای این تردیدها مشاهده میشد. در گزارشهای مدیر کل آژانس همواره در کنار موارد مثبت "اما" وجود داشت.
البته گزارش نیویورک تایمز یا اعلامهای رسانهای نمیتواند سند رسمی باشد اما این گونه گزارشها میتواند زمینه جدی فراهم کند تا بازرسان هوشیار شوند.
نظر شما :