گروه بیست، استفاده قدرت‌ها از ابزارها
گروه بیست متشکل از امریکا، فرانسه، آلمان، بریتانیا،اتحادیه اروپا، چین، روسیه، اندونزی، ترکیه، آرژانتین، ایتالیا، هند، آفریقای جنوبی، ژاپن، عربستان سعودی، استرالیا، کانادا، کره جنوبی و مکزیک است. اما علت این ترکیب اعضا چیست و چرا ایران در این گروه جایی ندارد.
گفتاری از دکتر فرهاد خرمی، استاد دانشگاه علامه و تحلیل‌گر مسائل اقتصاد بین الملل:
علت ترکیب گروه بیست نیز بیش از شاخص‌های اقتصادی متوجه دلایل سیاسی است. این گروه در ابتدا متشکل از هفت کشور تحت عنوان گروه هفت بود، با پیوستن روسیه به گروه هشت تغییر یافت و اکنون قرار است بیست کشور مرجع تصمیم‌گیری در ارتباط با مسائل اساسی اقتصاد جهان باشند.
اعضای اولیه گروه بیست یعنی تشکیل دهندگان گروه هشت سکان هدایت گروه را در اختیار دارند و کشورهای مورد نظر خود را در ترکیب اعضا قرار داده اند، از این پس نیز موسسین گروه بیست طبیعتا نقش اصلی را در تصمیم‌گیری‌ها دارند و دیگر اعضا شاید بسته به کاربردهایی که می‌توانند داشته باشند، مورد استفاده اعضای اصلی قرار خواهند گرفت.
این که چرا ایران در چارچوب گروه بیست قرار ندارد مربوط به وضعیت سیاسی این کشور است، امریکا و اروپا از دو جهت ایران با ایران مشکل دارند، اول برنامه هسته‌ای این کشور و دوم آن چه در دید آنها حمایت ایران از تروریسم نامیده می‌شود.
به این ترتیب اعضای غربی گروه بیست اکراه دارند کشوری مانند ایران را که اکنون درصدد تحریم اقتصادی یا تهدید نظامی آن هستند به بلوک بندی خود راه دهند.
اعضای گروه هشت نقش مهمی را در اقتصاد جهان بازی می‌کردند و اعضای دیگری که به گروه هشت پیوسته و گروه بیست را تشکیل داده‌اند نیز هر یک امتیازاتی دارند که ورود به این گروه را توجیه می‌کند؛ به عنوان مثال ترکیه به دلیل تحولات گسترده‌ای که در ساختار اقتصادی خود انجام داد، نقش استراتژیک میان شرق و غرب، عضو بودن در ناتو و مسلمان بودن به این گروه راه یافته یا عربستان به دلیل منابع مالی گسترده‌ای که در اختیار دارد و قادر است با تزریق پول به صندوق بین المللی پول و بانک جهانی سهم خود را در معاملات جهان بالا ببرد همچنین قدرتی که در میان کشورهای عرب و اسلامی دارد یکی از اعضای گروه بیست است.
مصر به دلیل این که دومین کشور بهره‌مند از کمک‌های امریکا پس از اسرائیل است و قدرت دوم جهان عرب محسوب می‌شود همچنین در بعد اقتصادی نیز پیشرفت ای زیادی داشته است عضو گروه بیست شده و اندونزی که بزرگترین کشور مسلمان جهان و در حال پیشرفت است یا برزیل که بزرگترین اقتصاد در آمریکای لاتین و متحد استراتژیک ایالات متحده محسوب می‌شود و به لحاظ تولید داخلی در رده ده کشور اول اقتصادی جهان است، برای عضویت در این گروه مناسب تشخیص داده شده‌اند، دیگر کشورهای این گروه نیز هر یک دلایل موجهی برای حضور در این گروه را دارند.
حال اگر کشوری در یک گروه عضو باشد این عضویت به تنهایی دلیلی برای بازیگری این کشور در گروه مورد نظر نیست. در یک تیم فوتبال مربی بازیگرانی را برای بازی و برخی دیگر را برای نشاندن بر صندلی ذخیره انتخاب می‌کند، در مورد عضویت مصر یا عربستان در گروه بیست چنین وضعیتی دیده می‌شود.
اما یکی از شاخص‌های اقتصادی عضویت در این گروه شاخص تولید ناخالص واقعی سرانه است، این شاخص با شاخص تولید ناخالص کل تفاوت دارد، تولید ناخالص کل تصویر درستی از وضعیت و قدرت اقتصادی یک کشور ارائه نمی‌دهد، ممکن است کشوری تولید ناخالص کل بالایی داشته باشد اما جمعیت این کشور نیز زیاد باشد.
این شاخص در مورد کشورهایی چون مصر، ترکیه، برزیل، عربستان، مکزیک و اعضای دیگر گروه بیست- غیر از کشورهای اروپایی و امریکا- مناسب است، ضمن این که سیاست‌گذاری اقتصادی کلیه این کشورها در مسیر توسعه و پیشرفت قرار دارد.
کشورهای در حال توسعه و کشورهای گروه بیست
بر اساس تقسیماتی که بانک جهانی و سازمان‌های بین المللی از کشورهای در حال توسعه صرفا با احتساب شاخص های اقتصادی ارائه می‌دهند، حدود پنج نوع کشور در حال توسعه در جهان وجود دارند. برزیل و موزانبیک، چین و چاد از کشورها در حال توسعه هستند اما با درجاتی مختلف و غیر قابل مقایسه، کشورهای گروه دی هشت که ایران نیز در میان آنهاست هرچند در زمره کشورهای در حال توسعه قرار دارند اما به لحاظ درجه توسعه اقتصادی بسیار نزدیک به هم هستند. اما در گروهی دیگر کشورهای در حال توسعه‌ای چون برزیل و چین حضور دارند.
به این ترتیب می‌توان گفت که در گروه بیست سنگین وزن‌های کشورهای در حال توسعه عضویت دارند. با وجود این هشت کشور برتر اقتصاد جهان به عنوان موسسین گروه بیست خط مشی‌های کلی و هدایت سیاست‌های گروه را در دست دارند و دیگر اعضا در این گروه حضور دارند تا با ابزارهایی که در اختیار دارند به سیاست گذاری در اقتصاد جهان کمک کنند.
نظر شما :