ترافیک در دقایق آخر در تلاویو، دمشق، رام الله و قاهره

دیپلماسی ایرانی: جورج میچل نماینده امریکا در خاورمیانه به منطقه آمده تا شاید بتواند در آستانه سفر مقام‌های ارشد عرب به واشنگتن راه حلی برای خروج از بحران به دست آورد. میچل که به معمار صلح ایرلند معروف است، تا کنون نتوانسته برای بحران صلح اعراب و اسرائیل معماری خاصی انجام دهد و به دلیل تندروی و عدم اتخاذ سیاست‌های منطبق با سیاست‌های جهانی از سوی دولت اسرائیل و اتخاذ تصمیم‌های آنی مغایر با نظم جهانی چون گسترش شهرک‌سازی‌ها در مناطق اشغالی و بیت المقدس تمام تلاش‌های میچل را تا کنون نقش بر آب کرده است.

حالا میچل مجددا به خاورمیانه آمده تا شاید بتواند برون رفتی بیابد. نکته‌ای که در چانه‌زنی میچل وجود دارد، زمان تعلیق شهرک‌سازی‌ها است. امریکا خواستار تعلیق یک ساله شده، اسرائیل تعلیق سه ماه را مطرح کرده و برخی لابی‌های فعال در روابط دو طرف تعلیق شش ماهه را پیشنهاد داده‌اند. این در حالی است که اعراب با اصل موضوع از اساس مخالفند و خواستار تعلیق نامحدود و کامل شهرک‌سازی‌ها هستند. یعنی امریکا و اسرائیل سر زمان چانه‌زنی می‌کنند در حالی که اختلاف بر سر اصل موضوع است.

در همین حال جامعه جهانی نیز سیاست شهرک‌سازی اسرائیل در مناطق فلسطینی‌نشین را مانعی در راه پیشرفت گفت‌وگوهای صلح می‌داند.

با این حال ملاقات میچل با نتایناهو نخست‌وزیر اسرائیل با وجود همین اختلافات هم بی‌نتیجه ماند. نتانیاهو با هدف خاص سیاسی خود بر ادامه شهرک‌سازی‌ها اصرار دارد. نتانیاهو گفته است پیرامون بیت المقدس به‌هیچ عنوان وارد گفت‌وگو نخواهد شد و اگر بنا باشد بحثی درباره توقف شهرک‌سازی‌ها شود شامل دیگر مناطق اشغال شده خواهد بود. نتانیاهو هفته گذشته خبر از ساخت سه هزار واحد مسکونی جدید در کرانه باختری رود اردن داد و گفت: «این تعداد واحد مسکونی ساخته خواهند شد، حتی اگر گفت‌وگوها به توقف موقت شهرک‌سازی‌ها بینجامند. نهایت چیزی که دولت اسرائیل می‌تواند تعهد کند، توقف موقت و ۹ ماهه شهرک‌سازی‌ها است. البته ۴۵۵ واحد مسکونی‌ای که به تازگی برای ساخت‌شان برنامه‌ریزی شده، از این قاعده مستثنی هستند. علاوه بر این، عملیات ساخت دو هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی در حال ساخت با وجود توقف شهرک‌سازی‌ها می‌تواند ادامه پیدا کند.»

میچل بعد از دیدار با نتانیاهو و دیگر مقامات اسرائیلی بعد از ظهر همان روز (سه‌شنبه 15 سپتامبر) با سران فلسطین در رام‌الله دیدار ‌کرد که آن هم بی‌نتیجه بود. محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطینی بازگشت به میز مذاکره را به توقف کامل شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری رود اردن و شرق بیت‌المقدس منوط کرده است.

اما با این حال بر اساس آنچه روز سه‌شنبه در اورشلیم گفته شد، شیمون پرز رئیس جمهوری اسرائیل هفته گذشته به‌صورت مخفیانه با صائب عریقات مذاکره‌کننده ارشد فلسطینیان دیدار کرد و دو طرف بر لزوم گفت‌وگوی نتانیاهو و عباس تأکید کردند. ناظران البته چندان به نتایج این دیدار حتی اگر برگزار شود، خوش‌بین نیستند.

روز گذشته ملک عبدالله پادشاه اردن نیز به دمشق آمد تا با بشار اسد رئیس جمهوری سوریه درباره بحران خاورمیانه به بحث و تبادل نظر بپردازد. محور مذاکرات دو طرف مسئله صلح اعراب، اشغال جولان توسط اسرائیل و چگونگی بازگشت احتمالی سوریه به پشت میز مذاکره برای گفت و گو با اسرائیلی‌ها بود. دمشق تلاش دارد در صورتی که مذاکرات سه جانبه عباس – مبارک – اوباما در واشنگتن به یک نتیجه ملموس یرسد مسئله جولان نیز در آن گنجانده شده باشد.

پیش‌بینی می‌شود ملک عبدالله قبل از سفر مقام‌های فلسطینی و مصری به امریکا با نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر و محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطینی نیز دیدار و گفت و گو کند.  

روز یکشنبه نیز نتانیاهو به شرم الشیخ رفته بود تا ضمن دیدار با حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر به یک موضع نزدیک با قاهره برای آغاز مذاکرات صلح دست یابد. وی تلاش داشت در این سفر مواضع اسرائیل را به مصر قبل از سفر مبارک و عباس به واشنگتن از یک سو و دیدارش با جورج میچل از طرف دیگر به هم نزدیک کند. منابع خبری گزارش دادند نتانیاهو نه تنها دست خالی به تلاویو بازگشته بلکه مجبور شده سخنان صریح رئیس جمهوری مصر در مخالفت با سیاست های کنونی اسرائیل را نیز بشنود.