مصلحت اصولگراها در رای به غیرقابل اعتمادها

دیپلماسی ایرانی: آنها که با شنیدن فریادهای اعتراضی نمایندگان در روزهای رای اعتماد مجلس به وزیران تصور می کردند دولت احمدی نژاد با سد مستحکمی در آغاز کار روبرو می شود، امروز به منتقد سرسخت مجلس تبدیل شده و علاوه بر مشروعیت دولت، مشروعیت وکالت نمایندگان را هم زیر سوال می برند.

باید گفت آنچه از مجلس هشتم انتظار می رفت بیش از این نبود و اگر بود، انتظاری غیرمنطقی بود. مجلس با اکثریت اصولگرایان اگرچه انتقادهایی را به محمود احمدی نژاد وارد دانسته و می داند و در آینده نیز با گرفتاری هایی با این دولت روبرو خواهد شد، اما جوهره اصولگرایی - یعنی آنچه میان اصولگرایان مشترک است - مصلحت سنجی، اطاعت پذیری و حفظ یکدستی در برابر رقیب است و همین جوهره، یک بار دیگر یکدستی حاکم بر حاکمیت را نمود بخشید.

باید گفته شود که دعوت احمدی نژاد از نمایندگان برای همگرایی نبود که زمینه ساز اتفاق نظر شد و حتی ضعفایی چون محرابیان و میرکاظمی را از خط قرمز عبور داد بلکه آنچه به رای اعتماد به غیرقابل اعتمادترین وزیران پیشنهادی منجر شد، ترس از تضعیف بیشتر جایگاه دولت دهم و تعمیق بحران مشروعیت آن در داخل و خارج بود.

از ویژگی های "همگرایی" احمدی نژادی این است که مصلحت بر واقعیت ارجح است و فضیلت در چشم بستن بر ضعف هاست و نه دیدن واقعیت ها. بحرانی که محمود احمدی نژاد از 23 خرداد به بعد با آن مواجه شده، بحرانی بنیادین است که برای اولین بار یک رییس جمهور ایران را دربر می گیرد بنابراین مصلحت حکم خواهد کرد که برای جلوگیری از شکاف های بیشتر، از حجم انتقادها کاست و راه بر نمایش نقاط ضعف بست.

درواقع مشکل اصلی این دولت نه کمبود بنزین، کاهش سرمایه گذاری خارجی، فرار مغزها، رکود علمی و فرهنگی، از رونق افتادن تولید، کاهش قدرت خرید و... بلکه مشکلی درونمایه ای است. تیغ مشکلات برشمرده و سایر معضلاتی که از این پس بروز خواهد کرد، تیزتر از تغییر نگاهی نیست که در داخل و خارج نسبت به دولت دهم به وجود آمده است.

مصلحت بینی و واقع گریزی اصولگرایانه نمایندگان در رای دادن به وزیران پیشنهادی، یکی از قصه های هانس کریستین اندرسن را به یاد می آورد که در آن لباسی ناپیدا با نخ جادویی بر تن امپراتور کردند و عده ای به مصلحت آن را ستودند و کودکی بر لختی امپراتور و رندی خیاط خندید.

تضعیف یکباره احمدی نژاد و جایگاه ریاست جمهوری در داخل کشور از نگاه بیرونی ها پنهان نماند و به خصوص قدرت های غربی با استفاده از این ضعف و زوال، فشار را بر ایران افزایش دادند و موقعیت مطلوبی برای امتیازگیری و منزوی ساختن آن در پیش گرفتند.

البته ایران در داخل هر آنچه داشت به کار آورد و کوشید با انجام تغییراتی در قوه قضاییه و نیز سوق دادن موج رسانه ای به درون مجلس، توجهات را از دولت تازه تولد دهم به سمت های دیگر معطوف سازد تا این نوزاد ضعیف کم کم تقویت شود و رشد کند و دست و پایی قرص تر بیابد و بتواند راه بیفتد.

دولت چند میلیونی دهم که احمدی نژاد آن را 40 میلیون می شمارد، از سوی برخی نمایندگان معترض مجلس به بی تجربگی و مطیع بودن و علم و صنعتی بودن صرف موصوف شد. این ویژگی ها از دید محمود احمدی نژاد نه نکوهیده بلکه ستوده است. با این وصف پیش بینی اینکه این نهال نو روییده اریب، در ادامه به کدام سو رود و سر از کدام آسمان درآورد غیرقابل پیش بینی و نگران کننده است.

در حال حاضر مصلحت حکم می کرد که جمیع اصولگرایان به مردان و زنان بی اعتماد و بی تجربه پیشنهادی رای اعتماد بدهند تا این رای، حکم داروی تقویتی دیگری شود برای دولت نحیفی که از شدت ضعف، معلوم نیست چه زمان قدرت ایستادن و دویدن را به دست خواهد آورد.

فلسفه رای به کابینه را از آن متنی باید دریافت که محمدرضا باهنر قرائت کرد و به تیتر نخست خیلی از روزنامه ها و رسانه های داخلی و خارجی تبدیل شد؛ اینکه اگر خواست مقام رهبری نبود، بیش از سه نفر از افراد پیشنهادی، غیرقابل اعتماد معرفی می شدند.

از منظر اصولگرایان آنچه امروز اهمیت دارد، بازگرداندن اعتبار به دولت برای حذف نشدن از راند سرنوشت ساز بازی بین المللی است. این اعتباربخشی در حال حاضر با مصلحت بینی ها و چشم فروبستن هایی حاصل شده است که شارژی کوتاه مدت در پی خواهد داشت.

زخمی که بر تن دولت نشسته، با یک جراحی سرپایی درمان نمی شود. احمدی نژاد در عرصه های اقتصادی و سیاست داخلی با موانع جدی برخورد خواهد کرد و در حوزه های فرهنگ و دانشگاه با مخالفانی بی شمار. اگر قطار سفرهای استانی راه بیفتد و پاکت های نامه و پول میان اقشار ضعیف و دولت ردوبدل شود، امید به عمر شارژ دولت طولانی تر می شود اما باید دید محمود احمدی نژاد با بخش صدقه ناپذیر جامعه که طیف مخالفان ریاست جمهوری او را تشکیل می دهند، چه خواهد کرد؟ و مهم تر از آن، مسئله تعامل احمدی نژاد با دنیاست که از نیویورک شروع خواهد شد و قدرت های تصمیم گیرنده جهان منتظر رونمایی آن هستند.