پرواز برفراز آشیانه فاخته

بیل کلینتون، رئیس‌جمهور اسبق امریکا راهی کره شمالی شده بود تا دو خبرنگار زن امریکایی را که در این کشور به 12 سال حبس با کار اجباری محکوم شده بودند به خانه‌هایشان بازگرداند.

اکنون این دو خبرنگار به  خانه خود یعنی لس آنجلس بازگشته اند.

کلینتون در واقع بلندپایه ترین مقامی است که در یک دهه اخیر از سوی امریکا به کره جنوبی سفر می‌کند. شاید این آخرین امید باراک اوباما پس از ماه‌ها تنش بین دو کشور باشد که بتواند راهی برای مذاکره با کره شمالی پیدا کنند.

هرچند در رسانه‌های جهان این سفر کلینتون را سفری غیرمترقبه اعلام کردند اما به نظر نمی‌رسد که سفر به کره شمالی برای یک مقام امریکایی این چنین بدون برنامه‌ریزی و با سرعت انجام گرفته باشد. شبکه الجزیره در گزارش خود در همین راستا نوشت که به نظر می‌رسد که مذاکراتی طولانی در پس صحنه پیش از سفر بیل کلینتون به کره شمالی صورت گرفته باشد. این مسئله زمانی بیشتر رنگ واقعیت به خود می‌گیرد که امریکا و کره شمالی در واقع روابط دیپلماتیک عادی با یکدیگر ندارند.

همچنین در خبرها به این مسئله اشاره شده بود هدف بیل کلینتون در این سفر مذاکره برای آزاد سازی دو خبرنگار زن امریکایی است که در کره شمالی زندانی شده اند. با توجه به روابطی که بین کره شمالی و امریکا وجود دارد بسیار بعید به نظر می‌رسد که کره شمالی در مقابل آزاد سازی دو خبرنگار امریکایی وارد هیچ معامله‌ای نشده باشد. هرچند برخی نیز بر این باورند که کیم جونگ ایل تنها یک ژست سیاسی به خود گرفته است و بیل کلینتون را به حضور پذیرفته و خبرنگاران امریکایی را آزاد کرده است. این سناریو کمی رویایی به نظر می‌رسد و مسلما تنها یک ژست سیاسی در مقابل جهان نمی‌تواند دلیل این سفر باشد، چراکه تاکنون رفتارهای کیم جونگ ایل نشان داده است که وی رهبری نیست که برای این ژست‌های سیاسی اهمیت خاصی قائل باشد و بخواهد به این سادگی ژست سیاسی بگیرد. معمولا در کره شمالی هرگاه بخواهند ژستی سیاسی برای جهان بگیرند، آزمایشی موشکی ترتیب می‌دهند و جهان را برای مدت‌ها مشغول خود می‌کنند.

از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که بیل کلینتون در این سفر پیامی را از طرف باراک اوباما برای مقامات کره شمالی به همراه داشته است. اگر بخواهیم چنین سناریویی را بپذیریم این نکته را نیز می‌پذیریم که این پیام به مزاج مقامات کره شمالی خوش آمده است. چراکه آنها دو خبرنگار امریکایی را آزاد کردند و می‌توان در انتظار دور جدیدی از روابط بین امریکا و کره شمالی بود.

استیو کلمنتز، یکی از کارکنان عالی‌رتبه و مدیر بنیاد امریکای جدید می‌گوید که این حرکت با خطر زیادی همراه بود و می‌توانست شرایط را برای هردو طرف دشوارتر کند اما نتیجه به دست آمده بسیار مثبت بود. وی همچنین معتقد است که تا دیروز روابط امریکا و کره شمالی روابط بسیار سرد و ناخوشایندی بود اما ناگهان رئیس‌جمهور اسبق امریکا به این کشور سفر کرد و امروز شرایط به گونه‌ای است که احتمال وقوع شرایط جدیدی وجود دارد.

باراک اوباما که با حضور خود را کاخ سفید نوید تغییر را داده بود سعی می‌کند در سیاست خارجی خود این تغییرات را بیش از سایر موارد به رخ جهانیان بکشد. هرچند در بسیاری از موارد تحلیلگران معقتدند که این تغییرات در جزئیات است و در کلیات سیاست خارجی تغییری اساسی به وجود نخواهد آمد. اوباما سیاست مذاکره را در پیش گرفته است و پیش از هر حرکتی خواهان حل و فصل مشکلات از طریق گفت‌وگو است.

از زمان روی کار آمدن باراک اوباما کره شمالی آنچنان به برنامه‌های هسته‌ای خود سرعت غیرقابل باوری بخشیده است که رئیس‌جمهوری فرصت اظهار نظر و تصمیم‌گیری در مورد این کشور کمونیستی را نیافته است. در همین فاصله زمانی پیونگ یانگ دومین بمب هسته‌ای خود را آزمایش کرده است و فعالیت‌های هسته‌ای در نیروگاه‌های پلمپ شده را از سر گرفته است .

مقامات کره‌ای از چند هفته پیش در اعلام کرده بودند که آماده پذیرایی از بیل کلینتون هستند، آنها همچنین معتقدند که این سفر به معنای احترام امریکا برای کره شمالی است.

پس از آزمایش دومین بمب هسته ای توسط کره شمالی دایره تحریم ها علیه این کشور تنگ‌تر شده و در نتیجه کره‌ای‌ها نیز به اندازه کافی دلیل برای عصبانیت از دست ساکنان کاخ سفید دارند. در دور جدید تحریم‌ها چین نیز که متحد منطقه ای پیونگ یانگ به حساب می‌آید با سایر اعضای مذاکرات شش جانبه همکاری کرده است. همین امر در به انزوا کشیده شدن بیشتر کره‌ای ها بی‌تاثیر نبوده است.

اکنون این سفر می‌تواند آغاز فصل جدیدی برای روابط امریکا و کره شمالی باشد. این فصل جدید می تواند آزمونی برای شعار تغییر اوباما نیز به حساب آید. اکنون باید منتظر ماند و دید که این تغییرات در چه راستایی است. چه کسی از مواضع خود عقب‌نشینی خواهد کرد؟ آیا امریکا کره شمالی هسته‌ای را خواهد پذیرفت و بر سر مسائلی جزئی‌ با آنها به مذاکره خواهد پرداخت؟