تحریمی که تعجیل ندارد

سنای امریکا با تصویب طرحی خواستار تحریم شرکت‌های تامین کننده بنزین و فراورده‌های نفتی برای ایران شده است. این تحریم شامل منع خریداری نفت خام از این شرکت ها برای ذخایر اضطراری امریکاست.

گفته می شود که این طرح با هدف اعمال فشار بر ایران برای توقف غنی سازی و فراوری اورانیوم تصویب شده است.

گفتاری از دکتر جمشید پژویان، تحلیل‌گر مسائل اقتصاد بین الملل:

موضوع تحریم صادرات بنزین به ایران چندی است که مورد بحث و بررسی در محافل تصمیم گیری ایالات متحده امریکا قرار داشته است اما اکنون با تصویب سنای امریکا باید مسیری طی شود که در نهایت در برای اجرایی شدن در اختیار رئیس جمهور این کشور قرار می گیرد. ممکن است آقای اوباما از این اختیار در ارتباط با ایران بهره گیرد یا آن را بلا استفاده گذارد.

به نظر می‌رسد هدف نهایی در کاخ سفید این است که راه گفتمان و دیپلماسی در ارتباط با ایران مسدود نشود بلکه به نوعی برقرار شود.

انتظار می‌رود که در نهایت این ارتباط به شکلی برقرار شود، چراکه تیرگی روابط ایران و امریکا که تاکنون هزینه‌های زیادی به همراه داشته روشن شود، با این وجود نباید فراموش کرد که غرب ارتباط با ایران یا برخورد با ایران را بهانه گرفته است تا این که در عمل مسئله اتمی ایران مطرح باشد، در واقع اگر میز مذاکره‌ای میان تهران و واشنگتن شکل گیرد به طور قطع گزینه‌های دیگری مطرح خواهد بود.

 نگاه اقتصادی به تحریم بنزین ایران

در کنار حواشی سیاسی احتمال تحریم بنزین ایران، در بعد اقتصادی متاسفانه علی رغم تلاش دولت برای کاهش مصرف بنزین شاهد ناتوانی دولت برای تدوین برنامه ای جامع و کارآمد در این باره بوده‌ایم، این مسئله به شکلی شده است که اکنون با وجود اجرای سهمیه بندی بنزین تفاوت فاحشی در مصرف بنزین دیده نمی‌شود چراکه هم سهمیه تعیین شده بسیار بالا بوده و هم دولت نتوانسته است گام‌های مثبتی در جهت واقعی کردن قیمت بنزین و تشویق مردم به مصرف کمتر بردارد. دولت حتی در ایجاد مزیتی برای مصرف کنندگان بنزین آزاد نیز موفق نبوده است در حالی که به سادگی امکان پذیر بود که بخشی از مصرف کنندگان را به سوی بنزین آزاد و مصرف کمتر سوق داد. همه این موارد نشانه آن است که در بخش نفت و انرژی کشور برنامه صحیحی موجود نیست و اگر وضعیت به همین صورت پیش رود امکان تاثیرگذاری بیشتر تحریم بنزین و ایجاد مشکلات جدی در اقتصاد کشور وجود دارد چراکه دولت بیش از یک سال برای پیش بینی راهکارهای موثر در کاهش تاثیر تحریم احتمالی صادرات بنزین به ایران فرصت داشت اما نتوانست به خوبی این فرصت را مدیریت کند.

هزینه‌ای که قابل انکار نیست

برخی بر این باورند که تحریم احتمالی بنزین فشار زیادی بر ایران وارد نخواهد ساخت و با تحریم چند شرکت صادر کننده بنزین به ایران، امکان فروش بنزین از طرق شرکت‌های واسطه وجود دارد، در حالی که نیاز 40 درصدی ایران به بنزین وارداتی حجم کمی نیست و اگر بتوان این حجم را در عین تحریم به کشور وارد کرد به طور قطع با هزینه بیشتر و قیمت بالاتر این امر ممکن می‌شود ضمن آن‌که به طور قطع در صورت تحریم صادرات بنزین به ایران مراقبت‌های لازم برای ممانعت از صادرات بنزین به ایران صورت می‌گیرد.

به این ترتیب می‌توان امکان تحریم بنزین را از سوی امریکا محتمل دانست اما به نظر نمی‌رسد که رئیس جمهور این کشور در این ارتباط تعجیل کند.