تلاش براى آشتى ميان افغانستان و پاکستان

صدها نماينده حاضر در نشست ريش‌ سفيدهای قبايل مرزنشين افغانستان و پاکستان در حالى روز جمعه برای شرکت در دومين روز نشست وارد محل برگزاری اين جلسه در کابل، پايتخت افغانستان شدند که ژنرال پرويز مشرف، رئيس‌ جمهوری پاکستان در مراسم اختتاميه شرکت کرد .

توضيح عکس: حامد کرزاى رييس جمهور افغانستان و شوکت عزيز نخست وزير پاکستان. آقاى شورکت به جاى ژنرال مشرف در جلسه افتتحايه شرکت کرد.

مشرف روز پنجشنبه و تنها ساعاتى پيش از آغاز به کار نشست جرگه صلح، که هدف از برگزارى آن يافتن راهى براى پايان دادن به ناآرامی ‌ها در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان است از حضور در آن انصراف داده بود و در مقابل جلساتى با دستياران ارشد خود تشکيل داد تا احتمال اعلام وضعيت فوق‌العاده در پاکستان را مورد بررسى قرار دهد.

جرگه صلح که مهمترين ابتکار سياسى حامد کرزى، رئيس جمهور افغانستان در سال جاری ‌است در ديدار ماه سپتامبر حامد کرزای و پرويز مشرف در واشنگتن، پايتخت ايالات‌متحده پايه‌گذارى شد.

اين نشست، اولين دور از طرحى دو مرحله ‌ای است که مرحله بعدی آن در اسلام ‌آباد برگزار مى‌شود.

در حالى که آقاى کرزاى اعتقاد دارد با استمداد از ريش‌ سفيدهای قبايل مستقر در دو سمت مرز مشترک افغانستان و پاکستان مى‌توان به مهار خشونت‌ ها و سرکوب شبه ‌نظاميان طالبان مستقر در اين منطقه اميدوار بود مشرف و ديگر مقامات دولت پاکستان از همان ابتدا تاثيرگذاربودن چنين نشستی را زير سئوال بردند.

اسلام ‌آباد همچنين از ادعاهای کابل که به طور مداوم همسايه جنوبى خود را به حمايت از طالبان متهم مى‌کند، ناخرسند است. به اعضای هيأت دولت پاکستان در آستانه عزيمت به کابل توصيه شده بود با قدرت تمام در برابر اتهاماتى از اين دست بايستند و در صورت لزوم نشست را در اعتراض به طرح چنين اتهاماتى ترک کنند .

 در مراسم افتتاحيه جرگه صلح که صبح روز پنجشنبه هشتم اوت  برگزار شد کرزى عفو جوان 14 ساله پاکستانی  که پيش از انجام عمليات انتحاری از سوی پليس دستگير شد را نشانی از دوستی دو ملت پاکستان و افغانستان توصيف کرد.

او در عين حال به طور تلويحی از اين ماجرا به عنوان نمادی از مشارکت مدارس مذهبی پاکستان در اقدامات خشونت‌آميزی که در افغانستان به وقوع مى‌پيوندد، ياد کرد.

 او از حاضران در نشست که 350 تن از آن‌ها سياستمداران دولتى و ريش‌سفيدان قبايل افغان و 300 تن ديگر از پاکستان بودند، پرسيد: افرادی که اين بمبگذاران انتحاری را به افغانستان مى‌فرستند، چه کسانى هستند؟ آنان نمايندگان مردم يا مذهب هستند؟ يا شايد دشمنان هر دو باشند .

کرزى که اندکى عصبانی به نظر مى‌رسيد، افزودکه  اين‌ها سئوالاتى است که بايد پاسخی برايشان بيابيم تا بتوانيم به مشکل ناامنی در سطح منطقه پیروز شویم.

دولت آقاى کرزاى در تمام شش‌ سالى که از سقوط حاکميت طالبان در افغانستان مى‌گذرد اسلام‌آباد را به حمايت از شبه ‌نظاميان طالبان و دامن ‌زدن به خشونت ‌ها در اين کشور متهم کرده است اما اکنون به نظر مى‌رسد پاکستان خود به قربانی گروه‌ های شبه ‌نظامی داخلى تبديل شده است .

 کرزى در اظهارات خود بارها به اين نکته اشاره کرد. طى مدت زمان کوتاهى که از پايان غائله مسجد لعل در مرکز اسلام ‌آباد مى‌گذرد تاکنون 300 نفر در درگيری ‌های پراکنده در اين کشور جان باخته ‌اند و درگيری نيروهای ارتش پاکستان با شبه ‌نظاميان افراطی در مناطق قبیله ‌‌نشين به امری روزمره تبديل شده، همانطور که ناتو و نيروهای افغان در آنسوى مرزها براى مهار گروه‌ های شبه ‌نظاميان طالبان در تلاش هستند .

شوکت عزيز، نخست ‌وزير پاکستان که به نيابت از مشرف در اين نشست شرکت کرده بود، تأکيد کرد اسلام‌آباد به دنبال کنترل افغانستان برای تأمين منافع خود نيست. او با يادآوری اين که نظامى ‌گری و تروريسم نبايد آينده پاکستان و افغانستان باشد، گفت که باید با روی هم ‌گذاشتن توانمندی ‌هايمان با نيروهای سياه بجنگيم.

به سخنرانان در نشست جرگه صلح تأکيد شده بود نبايد طرف ديگر را به کوتاهى در مهار تروريسم متهم کنند. رستم شاه محمد، از سفرای پيشين پاکستان در کابل طی سخنانی يادآور شد مسأله حضور نيروهای خارجى در افغانستان بايد يکى از محورهای مباحثات در نشست جرگه صلح باشد چرا که در غياب اين خارجی ‌ها، طالبان برای تأمين نيروی انسانى خود مشکلات زيادی خواهد داشت.

نکته جالب اين بود که محمدخان اچک ‌زاى، رئيس حزب ناسيوناليست پشتون موسوم به پختون کاوامای عوامى خواستار همکارى قبايل پاکستانى و افغان براى يافتن محل اختفای اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده و ملامحمد عمر، رهبر طالبان و تحويل آن‌ها به مقامات دولتی در پاکستان يا افغانستان شد .

او در حالی اين پيشنهاد را مطرح کرد که فيض ‌الرحمن، رهبر حزب طرفدار طالبان پاکستان موسوم به جمعيت علما اسلام که در هر دو استان مرزی پاکستان با افغانستان قدرت و نفوذ زيادی دارد حتى از شرکت در جرگه صلح به سياق ساير ريش ‌سفيدان قبايل وزيرستان اجتناب کرده بود .

در سوی افغانى ماجرا هم طالبان و حزب اسلامى افغانستان به رهبرى گلبدين حکمتيار، که نيروهايش در حال جنگ با دولت است از اعزام نماينده به جرگه صلح خودداری کردند.