نیامدن فراتینی و تردید ایران برای شرکت در نشست رم

پیش از این با وجود اقبال مسئولان ایرانی نسبت به سفر وزیر خارجه ایتالیا، خبر می رسید که فراتینی به دلیل فضای حاکم بر روابط تهران و اروپا تردیدهایی درباره این سفر دارد و بدون درنظر گرفتن آمادگی ایران برای مشارکت در امور افغانستان به تهران نخواهد رفت.

از آنجا که غرب تمایل دارد به هر شکل ممکن ایران را به نقش آفرینی سازنده تر در امور همسایگان شرقی اش وادارد، ایران نیز بر آن است تا از این موضوع بهترین بهره را ببرد و از مشارکت در بازسازی افغانستان و مقابله با افراط گرایی به عنوان امتیازی در برابر امتیازات متقابل استفاده کند.

پس از آنکه فرانکو فراتينى اعلام کرد که هيلارى کلينتون درباره حضور ايران در نشست افغانستان که ماه ژوئن در رم برگزار مى‌شود، چراغ سبز نشان داده است، این گمانه پدید آمد که بار دیگر فرصت برای ملاقات طرف های ایرانی و امریکایی مشابه آنچه در مورد عراق پیش آمد، ایجاد شود.

البته شرایط ایران در حال حاضر به گونه ای نیست که هر گونه مذاکره ای بین او و غرب به مرحله عمل برسد و دو طرف بتوانند با اعتماد در مقابل یکدیگر بنشینند. این مسئله به خصوص در مورد غرب صادق تر است چرا که از یکسو همچنان منتظر پاسخ به بسته پیشنهادی 1+5 و از سوی دیگر چشم انتظار تحولات انتخابات ریاست جمهوری ایران است.

اما با این وجود حساسیت اوضاع در افغانستان و نیاز غرب به همراهی ایران تا اندازه ای بود که به نظر می رسید فراتینی بر تردیدهایش غلبه کند و با وجود گوشزدهای همتایان اروپایی اش راهی تهران شود. بسیاری بر آن بودند که سفر فراتینی کمک بزرگی به محمود احمدی نژاد در آستانه انتخابات ریاست جمهوری خواهد کرد اما فراتینی تلاش داشت بعد از اعلام موافقت خانم کلینتون برای مشارکت دادن ایران در افغانستان، سفری سازنده به این کشور داشته باشد. به همین منظور بود که بار سفر را بست و منابع خبری نیز اعلام کردند که او در روز 30 اردیبهشت در تهران خواهد بود.

فشارهای وارده بر وزیر خارجه ایتالیا برای لغو سفر از یکسو و پیشنهاد احمدی نژاد برای ملاقات با او در جریان سفر استانی به سمنان از سوی دیگر باعث شد تا فرانکو فراتینی نصیحت های وارده را وارد بداند و در دقیقه نود قید ایران را بزند. لغو سفر او می تواند حضور ایران را نیز در نشست آتی رم - درباره افغانستان - با تردید همراه سازد.

قرار است نشست رم بر موضوع افغانستان و پاکستان به عنوان بزرگ ترین چالش حال حاضر در منطقه متمرکز شود. فراتینی هم اعلام کرده بود که مایل است وزيران امور خارجه‌ ايران و امريکا در این نشست بر سر يک ميز بنشينند.

البته نشست رم تنها زمینه احتمالی گفتگوهای ایران و ایتالیا نبود و قرار بود دو کشور علاوه بر موضوع صلح و ثبات در افغانستان و پاکستان، مسئله هسته ای و محور فلسطین - اسراییل را مورد بحث قرار دهند.

نیامدن بلندپایه ترین مقام یک کشور از اتحادیه اروپا بعد از چهار سال به ایران، محمود احمدی نژاد را سخت گران آمد. او و مجموعه دولت نهم انتظار داشتند که نیازهای وافر غرب به جمهوری اسلامی ایران برای نقش آفرینی گسترده تر در امور افغانستان و پاکستان، موجب شود تا فراتینی به عنوان اولین نماینده اتحادیه اروپایی بعد از چهار سال فضای سرد و حاکی از بی اعتمادی، راهی تهران شود.

ایران در حال حاضر بهترین شرایط را در منطقه برخوردار است و سعی دارد با انداختن توپ در زمین حریفان از دادن هر گونه امتیاز به غرب بپرهیزد. شاید بر همین مبنا بود که احمدی نژاد پیشنهاد حضور فراتینی را در سمنان مطرح کرده بود. البته طرف ایتالیایی تنزل جایگاه سفرش را تا این اندازه نپذیرفت و حالا مسئله شرکت ایران در نشست رم به سوالی تازه بدل شده است.