آثار مثبت تحریم بنزین ایران

محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری ایران گفت که اگر دشمنان جرات دارند، به ایران بنزین صادر نکنند. اظهارات آقای احمدی‌نژاد در واکنش به طرح اخیر سناتور‌های امریکا برای قطع صادرات بنزین به ایران ایراد می‌شود. در عین حال زیر نفت جمهوری اسلامی روز دوشنبه ضمن استقبال از تحریم نفت ایران توسط کشورهای غربی گفت که توانایی داریم در ۴۸ ساعت بنزین مورد نیاز کشور را تأمین کنیم.

گفتاری از فرهاد خرمی، استاد دانشگاه و تحلیل گر اقتصاد بین الملل:
با وجود مخالف بودن با سیاست‌های اقتصادی دولت نهم، با این سخنان آقای احمدی نژاد و وزیر نفت دولت پیرامون تحریم بنزین همراه و همسو هستم چراکه وابستگی ایران به بنزین وارداتی از خارج تنها 40 درصد است. با تحریم واردات بنزین به ایران، در داخل امکان هماهنگ کردن تولید و مصرف بنزین وجود دارد.

در واقع اقتصاد ایران می تواند بدون وجود این 40 درصد بنزین وارداتی نیز به حیات خود ادامه دهد، هرچند این ادامه حیات در کوتاه مدت دشواری‌های فراوانی را به همراه خواهد داشت. با این حال در بلند مدت به ویژه به دلیل طرز فکر ما ایرانیان، تحریم بنزین می‌تواند فواید مختلفی داشته باشد؛ انگیزه حرکت به سوی ساخت پالایشگاه‌ها در داخل کشور بیشتر می شود، یعنی عرضه را بیشتر خواهیم کرد. در سوی دیگر با اعمال سیاست هایی می توان تقاضا را کاهش داد.

به این ترتیب تحریم بنزین ایران را به سوی افزایش عرضه بنزین و کاهش تقاضای آن سوق خواهد داد. با این اقدامات با حذف واردات 40 درصدی بنزین به درستی مبارزه می‌شود، اما سیاست‌هایی که در تقویت عرضه می تواند کاربرد داشته باشد شامل تقویت سیستم حمل و نقل عمومی، نیمه وقت کردن ساعات کاری سازمان‌های دولتی و کاهش سهمیه بنزین مردم است.

ایران می تواند با تحریم بنزین مقابله کند اما بی تردید این مقابله سخت خواهد بود. با این حال جامعه ایرانی جامعه‌ای است که تا تحت فشاری قرار نگیرد انگیزه‌ای برای ابتکار بدست نمی آورد. دشواری‌های تحریم بنزین در کوتاه مدت، با تاثیر بر عرضه و تقاضای بنزین در داخل کشور قابل جبران خواهد بود.

تحریم بنزین وارداتی، فروش نفت صادراتی
به نظر می‌رسد که قصد برخی محافل امریکایی از طرح تحریم بنزین وارداتی ایران به معنای این است که آنها برنامه‌ای برای ممانعت از خرید نفت صادراتی ایران در دستور کار ندارند. تحریم بنزین تاثیر بر قیمت فروش نفت ایران و یا صادرات نفت ایران ندارد اما بی تردید بر مصرف بنزین در داخل، عرضه و تقاضای این محصول تاثیر گذار خواهد بود.

ایران هم اکنون میلیاردها دلار برای واردات بنزین از کشورهایی چون عربستان و کویت پرداخت می کند. پرداخت این هزینه چشم گیر برای کشوری که صادرکننده نفت و از اعضای عمده اوپک است کسر شان محسوب می شود. در مقابل می توان هزینه واردات بنزین را صرف ساخت پالایشگاه در داخل کشور و طرح و اجرای سیاست هایی برای کاهش مصرف و افزیش تولید کنیم.

کاهش مصرف بنزین نیز به خودی خود دارای اثرات مثبتی چون کاهش حجم ترافیک، کاهش استهلاک جاده‌ها، کاهش آلودگی هوا و مواردی دیگر می شود.

در مجموع تصمیم به تحریم واردات بنزین به ایران را می توان با دید مثبت ارزیابی کرد هر چند استقبال از این اقدام منطقی نخواهد بود.