چه انتظاری از سیاست خارجی داریم؟ / اسدالله اطهرى

اسدالله اطهری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل استراتژیک است. وی حاضر به نقد عملکرد دولت نهم در مسائل سیاست خارجی نیست اما انتظاراتش از دستگاه دیپلماسی کشور را با دیپلماسی ایرانی در میان می گذارد.

در سیاست خارجی انتظار من این است که ایران بتواند جایگاهی برای خود پیدا کند. در مطلبی از هنری کسینجر با عنوان " ما چه ایرانی می­خواهیم؟" اشاره می­کند به ایرانی که در صورت پذیرش مدرنیته در داخل کشور می­تواند به خانواده بین المللی بپیوندد. این نکته بسیار مهمی است.

در این راستا ایران باید در تجارت جهانی جایی پیدا کند. من خواستار افزایش جایگاه و اعتبار ایران در نظام بین­المللی هستم.

حرکت بر مبنای قوانینی که به تصویب رسیده است از دیگر انتظارات من است.

ایران به عنوان یک هژمونی در منطقه باید گام بردارد. ایران باید در منطقه به عنوان یک الگو باشد و در مسیر توسعه اقتصادی و سیاسی گام بردارد.

ما برای اینکه بدانیم تا چه اندازه در این مسیر قرار گرفته­ایم می­توانیم خودمان را با ترکیه مقایسه کنیم که اکنون دیگر حتی نقش میانجی را نیز قبول ندارد و خواستار حرکت به سمت قدرت هژمونیک در منطقه است.

یک سیاست خارجی معقول و منطقی که هزینه­بر هم نباشد می­تواند الگوی ما باشد. ایران باید تعریفی تکنولوژیک و اقتصادی در سیاست خارجی داشته باشیم تا راه­های رسیدن به ثروت و قدرت بیشتر برای ایران را بپیماییم. باید هویت ملی را تقویت کنیم. پشتوانه تولید برای حوزه نظری سیاست خارجی بسیار مهم است. استفاده از کارشناس­ها و عدم پرداختن به مسائل چالش­زا در دوران گذار، درک صحیح از محیط و روابط بین­الملل، می­تواند به افزایش قدرت سیاست خارجی کمک کند. اینها مسائلی بسیار آرمانی نیستند. اما انتخاب دوست در سیاست خارجی و انتخاب موتلف باید با کشورهایی باشد که بتوانند برای ما تکنولوژی بیاورند. بتوانند مشکلات ما را حل کنند. این کشورها باید از حمایت ملی و مردمی در داخل کشور خودشان برخوردار باشند. باید یک سری ائتلاف­های سیاسی و اقتصادی را در سطح منطقه افزایش داد. در حال حاضر سیاست خارجی، نظریه­های انتقادی را دنبال می­کند. در سیاست خارجی ما همه­چیز به معنای چپ با دیدگاه مارکسیستی و مکتب فرانکفورتی است. هیچ­کس به طرف دیگر نگاه نمی­کند. در تصمیم­گیری، سیاست­گذاری و پرسش­های رفتاری، باید به وضعیت ارتباطی و کلامی و گفتمانی نیز توجه شود.

افکار عمومی نیز مسئله دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد. دیدگاه­های کارشناسان نیز نادیده گرفته نشود.

در رابطه با ایالات متحده ما پرونده­های زیادی داریم که می­توانیم به شکل برابر در سطح منطقه با امریکا برخورد کنیم.

برای شرکت در کنفرانس­ها از جمله کنفرانسی که قرار­است به زودی به نام کنفرانس عرب برگزار شود، پیش از شرکت باید بیانیه این کنفرانس را مطالعه کرد تا ببینیم که قرار است که مسائلی مطرح شود و اگر قرار است که بیانیه­ای علیه ما صادر شود ما اصلا شرکت نکنیم. باید پیش از اقدام مطالعه کنیم. باید اتاق­های فکر را در ایران گسترش دهیم. انجمن­های علمی، روابط بین­الملل و علوم سیاسی را تقویت کنیم.