ترکیه از دیپلماسی ضعیف ایران استفاده می‌کند

۲۴ اسفند ۱۳۸۷ | ۲۰:۱۷ کد : ۴۱۵۶ اخبار اصلی
موضوع اصلی این مطلب مذاکرات ایران و امریکا نیست. سوالی که در حاشیه مطرح می­شود نقش میانجی است. آیا شناخت ترکیه از ایران کافی است که به عنوان میانجی نقش بازی کند؟ آیا ترکیه قابلیت این نقش را دارد؟
ترکیه از دیپلماسی ضعیف ایران استفاده می‌کند

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه امریکا در مصاحبه با خبرنگار ترک گفت شما ایران را بهتر از ما می­شناسید. ممکن است در آینده به کمک شما احتیاج داشته باشیم.

عبدالله گل، رییس جمهور ترکیه برای شرکت در نشست اکو به تهران سفر کرده است، اما احتمال این وجود دارد که یکی از مباحثی که با مقامات ایرانی مطرح خواهد کرد، نقش میانجیگری ترکیه میان ایران و امریکا باشد.  

مسئله مذاکرات ایران و امریکا پس از 3 دهه تنش، موضوع جدیدی نیست اما وجود نشانه­های مشخص­تر از سوی امریکا و تغییر لحن مقامات این کشور سبب شده تا با نگاه جدیدی به این مسئله نگاه شود.

موضوع اصلی این مطلب مذاکرات ایران و امریکا نیست. سوالی که در حاشیه مطرح می­شود نقش میانجی است. آیا شناخت ترکیه از ایران کافی است که به عنوان میانجی نقش بازی کند؟ آیا ترکیه قابلیت این نقش را دارد؟

دکتر هرمیداس باوند معتقد است که نقش میانجی می­تواند مثبت باشد، مسئله انجام این مذاکرات است و مهم نیست که چه کشوری نقش میانجی را برعهده دارد.

دکتر اسدالله اطهری نیز معتقد است که اکنون جایگاه منطقه­ای ترکیه ارتقا پیدا کرده­است و این کشور در سال­های اخیر یک سری موفقیت­هایی را رقم زده­است که نشان می­دهد این پتانسیل را دارد که بتواند نقش میانجی را در منطقه بازی کند.  

دکتر ماکان عیدی پور می گوید  میانجیگری مسئله بسیار مهمی نیست و ایران و امریکا مواضع مشخص به خود را دارند و بعید است میانجی بتواند در این مواضع تغییری ایجاد کند. آن هم کشوری مثل ترکیه که موقعیت چندانی بین این دو کشور ندارد.

اما ترکیه چگونه به این جایگاه رسیده است؟ در سال­های اخیر شاهد بودیم که ترکیه هم از بعد اقتصادی و هم از بعد سیاست خارجی پیشرفت چشمگیری داشته است.

برنامه پیشرفت اقتصادی این کشور سال­ها است که در حال اجرا است. پیشرفت اقتصادی در این کشور متعلق به حزب با دولت خاصی نیست. بلکه روند ادامه داری است که با تغییر دولت، تغییرات بنیادینی را تجربه نمی­کند بلکه به­صورت اتوماتیک ادامه پیدا می­کند. به همین دلیل این کشور موفق شد تورم خود را مهار کند و با وجود آنکه از بحران اقتصادی اخیر بی­نصیب نماند اما مانند گذشته که با هرتغییری در سیستم مالی جهان، اقتصاد ترکیه اولین هدف بود، مورد هدف قرار نگرفت.

از بعد دیپلماسی نیز ترکیه همواره سعی کرده­است بهترین بازی را در بدترین شرایط ارائه دهد.

هرچند پرونده پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا بیشتر از واقعیت به رویا شباهت دارد، اما در واقع وسیله­ای است برای تعامل بیشتر ترکیه با دنیای غرب.

ترکیه از سوی دیگر از دیپلماسی ضعیف ایران نیز به خوبی استفاده می­کند و باوجود آنکه از نظر ژئوپلیتیکی در جایگاه ایران قرار ندارد اما همواره در تلاش است که بتواند نقش قدرتمندتری از ایران در منطقه بازی کند.

اکنون نیز با مطرح شدن بحث گفت­وگوی میان ایران و امریکا می­خواهد به هر طریق موفقیت جدیدی را به نام خود در منطقه به ثبت برساند. اما با وجود تمام پیشرفت­هایی که ترکیه در سال­های اخیر برای خود رقم زده­است نمی­توان ترکیه را در مقابل ایران و امریکا در جایگاهی دانست که بخواهد این نقش را تقبل کند.

ایران قدرت بزرگی است. این مسئله تنها به منطقه خاورمیانه و همسایه­های شرقی محدود نمی­شود. نقش ایران در جهان امروز را نمی­توان نادیده گرفت.

ایران که توانسته است با امریکایی­ها در افغانستان همکاری کند و برای مسئله عراق با آنها سر یک میز مذاکره بنشیند، امروز هم اگر بخواهد می­تواند با یک دیپلماسی حساب شده و قدرتمند بدون نیاز به واسطه­ای نه چندان قوی بار دیگر، قدرت خود را به رخ دیگران بکشد.

ایران می­تواند با بررسی منافع ملی خود، از موضع قدرت وارد این مذاکرات شود.

دیگر شکی نیست که امریکا می­خواهد مستقیما با ایران وارد مذاکره شود. امریکا با توجه به منافع ملی خود در این مسیر حرکت می­کند چراکه می­داند بدون همکاری با ایران هرگز از منجلاب افغانستان و عراق و بسیاری از بحران­های منطقه­ای بیرون نخواهد آمد. آنها منافع ملی خود را سنجیده­اند. اکنون نوبت ایران است که با بررسی منافع ملی خود در این مسیر حرکت کند و در طول مسیر بار دیگر قدرت خود را نشان دهد و صحنه را برای  کشورهای دیگر که سعی می­کنند جا پای ایران بگذارند تنگ­تر کند.


نظر شما :