ترکیه از دیپلماسی ضعیف ایران استفاده میکند
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه امریکا در مصاحبه با خبرنگار ترک گفت شما ایران را بهتر از ما میشناسید. ممکن است در آینده به کمک شما احتیاج داشته باشیم.
عبدالله گل، رییس جمهور ترکیه برای شرکت در نشست اکو به تهران سفر کرده است، اما احتمال این وجود دارد که یکی از مباحثی که با مقامات ایرانی مطرح خواهد کرد، نقش میانجیگری ترکیه میان ایران و امریکا باشد.
مسئله مذاکرات ایران و امریکا پس از 3 دهه تنش، موضوع جدیدی نیست اما وجود نشانههای مشخصتر از سوی امریکا و تغییر لحن مقامات این کشور سبب شده تا با نگاه جدیدی به این مسئله نگاه شود.
موضوع اصلی این مطلب مذاکرات ایران و امریکا نیست. سوالی که در حاشیه مطرح میشود نقش میانجی است. آیا شناخت ترکیه از ایران کافی است که به عنوان میانجی نقش بازی کند؟ آیا ترکیه قابلیت این نقش را دارد؟
دکتر هرمیداس باوند معتقد است که نقش میانجی میتواند مثبت باشد، مسئله انجام این مذاکرات است و مهم نیست که چه کشوری نقش میانجی را برعهده دارد.
دکتر اسدالله اطهری نیز معتقد است که اکنون جایگاه منطقهای ترکیه ارتقا پیدا کردهاست و این کشور در سالهای اخیر یک سری موفقیتهایی را رقم زدهاست که نشان میدهد این پتانسیل را دارد که بتواند نقش میانجی را در منطقه بازی کند.
دکتر ماکان عیدی پور می گوید میانجیگری مسئله بسیار مهمی نیست و ایران و امریکا مواضع مشخص به خود را دارند و بعید است میانجی بتواند در این مواضع تغییری ایجاد کند. آن هم کشوری مثل ترکیه که موقعیت چندانی بین این دو کشور ندارد.
اما ترکیه چگونه به این جایگاه رسیده است؟ در سالهای اخیر شاهد بودیم که ترکیه هم از بعد اقتصادی و هم از بعد سیاست خارجی پیشرفت چشمگیری داشته است.
برنامه پیشرفت اقتصادی این کشور سالها است که در حال اجرا است. پیشرفت اقتصادی در این کشور متعلق به حزب با دولت خاصی نیست. بلکه روند ادامه داری است که با تغییر دولت، تغییرات بنیادینی را تجربه نمیکند بلکه بهصورت اتوماتیک ادامه پیدا میکند. به همین دلیل این کشور موفق شد تورم خود را مهار کند و با وجود آنکه از بحران اقتصادی اخیر بینصیب نماند اما مانند گذشته که با هرتغییری در سیستم مالی جهان، اقتصاد ترکیه اولین هدف بود، مورد هدف قرار نگرفت.
از بعد دیپلماسی نیز ترکیه همواره سعی کردهاست بهترین بازی را در بدترین شرایط ارائه دهد.
هرچند پرونده پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا بیشتر از واقعیت به رویا شباهت دارد، اما در واقع وسیلهای است برای تعامل بیشتر ترکیه با دنیای غرب.
ترکیه از سوی دیگر از دیپلماسی ضعیف ایران نیز به خوبی استفاده میکند و باوجود آنکه از نظر ژئوپلیتیکی در جایگاه ایران قرار ندارد اما همواره در تلاش است که بتواند نقش قدرتمندتری از ایران در منطقه بازی کند.
اکنون نیز با مطرح شدن بحث گفتوگوی میان ایران و امریکا میخواهد به هر طریق موفقیت جدیدی را به نام خود در منطقه به ثبت برساند. اما با وجود تمام پیشرفتهایی که ترکیه در سالهای اخیر برای خود رقم زدهاست نمیتوان ترکیه را در مقابل ایران و امریکا در جایگاهی دانست که بخواهد این نقش را تقبل کند.
ایران قدرت بزرگی است. این مسئله تنها به منطقه خاورمیانه و همسایههای شرقی محدود نمیشود. نقش ایران در جهان امروز را نمیتوان نادیده گرفت.
ایران که توانسته است با امریکاییها در افغانستان همکاری کند و برای مسئله عراق با آنها سر یک میز مذاکره بنشیند، امروز هم اگر بخواهد میتواند با یک دیپلماسی حساب شده و قدرتمند بدون نیاز به واسطهای نه چندان قوی بار دیگر، قدرت خود را به رخ دیگران بکشد.
ایران میتواند با بررسی منافع ملی خود، از موضع قدرت وارد این مذاکرات شود.
دیگر شکی نیست که امریکا میخواهد مستقیما با ایران وارد مذاکره شود. امریکا با توجه به منافع ملی خود در این مسیر حرکت میکند چراکه میداند بدون همکاری با ایران هرگز از منجلاب افغانستان و عراق و بسیاری از بحرانهای منطقهای بیرون نخواهد آمد. آنها منافع ملی خود را سنجیدهاند. اکنون نوبت ایران است که با بررسی منافع ملی خود در این مسیر حرکت کند و در طول مسیر بار دیگر قدرت خود را نشان دهد و صحنه را برای کشورهای دیگر که سعی میکنند جا پای ایران بگذارند تنگتر کند.
نظر شما :