طى هفته های اخیر به ندرت می توان روزى را یافت که در آن عنوان جدیدی از نزاع اخیر میان غرب و روسیه در خبرگزاری های جهان درج نشده باشد.

فهرست موارد مورد اختلاف مسکو و کشورهای غربی در حال طولانی تر می شود که روس ها از هم اکنون خود را برای انتخابات ریاست جمهوری جدید در کشورشان آماده می کنند.

توضيح عکس: ميز کار ولاديمير پوتين در کاخ کرملين

برخى از اهم موضوعات در اين فهرست عبارتند از: کوزوو، سيستم دفاع موشکی آمريکا، پیمان نیروهای متعارف اروپا، جریان گاز روسيه به کشورهاى اروپايى، فروش گوشت لهستان به روس ها و حالا هم نزاع مسکو و لندن بر سر پرونده "لیتویننکو".

دادستان های انگليسى در نظر دارند "آندری لوگووى"، مامور امنيتى سابق دولتى روسيه را به اتهام قتل ليتويننکو، مامور سابق روسيه که نوامبر گذشته به وسيله راديواکتيو کشته شد، محاکمه کنند. رئیس جمهور روسیه بلافاصله بعد از بروز این بحران طی اظهاراتی تلاش کرد تا آن را کم اهمیت نشان دهد و تاکید کرد که دو طرف برای همکاری منافعی دارند.

اين در حالى است که لندن تلاش های زیادی را برای حمایت بین المللی در این نزاع آغاز کرده و در این مورد چندان با مشکل مواجه نشده است، زیرا بسیاری از غربی ها معتقدند که روسیه برای حل این مشکل باید نرمش بیشتری از خود نشان دهد.

در همين حال وزير خارجه روسيه با همتاى آلمانى خود ديدار کرد و پيرامون اختلاف جديد ميان مسکو و لندن با وى گفت و گو کرد. سخنگوى کرملين نيز اعتراف کرد که روسيه نگران است که دامنه اين اختلاف گسترده تر شده و ضرورت حضور و دخالت اتحاديه اروپا در آن جدى تر شود.

اما در حالی که برخی از ناظران مدعی شده اند که نزاع اخیر میان مسکو و لندن یادآور خاطرات جنگ سرد است، پوتین همچنان با خونسردی اين موضوع را پيگيرى مى کند. وی در "سارانسک" در غرب روسیه با سران کشورهای مجارستان و فنلاند ديدار و به همراه آنان در يک جشن باشکوه شرکت کرد.

این مقامات به منظور شرکت در یک جشنواره قومی که هر ساله در غرب روسیه برگزار می شود به این منطقه سفر کرده اند. این جشنواره به منظور یادبود گروه های اقلیت که اکنون در کشورهای  استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوری و برخی کشورهای دیگر پراکنده اند برگزار می شود.

 این اقلیت های قومی شامل گروه هایی از کشورهای استونی، مجارستان، فنلاند و چند گروه اقلیت در روسیه می شوند.

به دلیل اختلافات موجود میان تالین و مسکو، روسیه هیچکدام از سران استونی را به این جشنواره دعوت نکرد. به گفته مقامات کرملین، پوتین در دیدار خود با سران مجارستان و فنلاند درباره مهمترین مسئله موجود در منطقه یعنی استقرار سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی و حمایت چک و لهستان از این برنامه آمریکا، بحث و رایزنی کرد.

 بدين ترتيب به نظر مى رسد که ولاديمير پوتين در عين حال که تلاش دارد تا از پيامدهاى اصطکاک اخير ميان کشورش با انگليس و اتحاديه اروپا بکاهد، همچنان به يارگيرى در زمينه ساير موارد مورد اختلاف خود با اين اتحاديه و آمريکا مشغول است.

نگاهى به سال شمار اختلافات مسکو و لندن مشخص مى کند که نزاع اخير بحث جديدى نيست و پيشتر هم مشکلاتى از اين دست و يا شبيه به اين، موجب سردى مناسبات ميان دو طرف شده است.

اما چند است که هر روز مورد جديدى به فهرست اختلافات مسکو و پايتخت هاى اروپايى اضافه مى شود و ازطرف ديگر به نظر مى رسد که رهبران اروپا مصمم هستند که موضوع الکساندر لیتویننکو را به پاشنه آشيل موقت مسکو در زمينه عدم رعايت حقوق بشر تبديل کرده و بدين ترتيب در ساير موضوعات از جمله صدور گاز روسيه به کشورهاى اروپايى و برخى از مباحث ديگر از مسکو امتياز بگيرند.

برخى از ناظران معتقدند که کرملين اخيرا تمام تلاش خود را براى تحريک اروپايى به کار گرفته است و اين براى برانگيختن اعضاى اتحاديه اروپا عليه روسيه بهترين انگيزه است. از سوى ديگر اتحاد کشورهاى اروپايى به اين معنا است که هر مشکل کوچکى در روابط دو جانبه به سرعت به مشکلى عمده ميان اين بلوک و مسکو تبديل خواهد شد.

بدين ترتيب نشانه ها حاکى هستند که فشارها به پوتين در حالى که وى خود را براى خداحافظى با کرسى رياست جمهورى کشورش آماده مى کند، افزايش يافته است.

اکنون اين سوال مطرح است که آيا ولاديمير پوتين قادر است پيش از برگزارى انتخابات آينده رياست جمهورى در روسيه مناسبات متشنج ميان مسکو و اروپا را که خود در آن نقشى اساسى داشته است، به سرانجام خوشى برساند، يا اين که سکان هدايت کشورش را در درياى طوفانى به خلف خود خواهد سپرد؟

                       سال شمار موارد مورد اختلاف اخير روسيه و انگليس

مناسبات ميان روسيه و لندن طى 25 سال گذشته شاهد تنش هاى جديدى بوده است.

آوريل 2007: دادستان کل روسيه از انگليس خواست تا بوريس برزوفسکى، که به براندازى عليه حکومت دلاديمير پوتين متهم شده و در لندن زندگى مى کند، به روسيه مسترد کند. اين ميلياردر روس پيشتر يکى از هم پيمانان بوريس يلتسين بود که به کلاهبردارى هم متهم شده است.

دسامبر 2006: سفارت انگليس در مسکو در مورد آزار و اذيت سفير اين کشور توسط يک گروه از جوانان روسى که با کرملين در ارتباط است، به وزارت خارجه روسيه شکايت کرد. اين گروه، موسوم به ناشى، سفير انگليس را متهم کرده بود که با يک گروه مخالف در ارتباط بوده است.

ژانويه 2006:  FSB، سرويس امنيتى روسيه ديپلمات هاى انگليسى را به انجام عمليات جاسوسى در روسيه متهم کرد. بر اساس اين ادعا ديپلمات هاى انگليسى در اين راستا ازيک تکنولوژى جاسوسى کاملا جديد بهره بردند.

مارس 1996: مسکو 9 ديپلمات انگيسى را به اتهام ارتباط با يک محفل جاسوسى اخراج کرد. انگليس نيز در واکنش به اين اقدام، عذر 4 ديپلمات روس را خواست.

نوامبر 1992: واسيلى متروخين، مامور و بايگان KGB پس از فروپاشى شوروى به انگليس گريخت و محتواى هزاران فايل اين سازمان روسيه را با خود به اين کشور برد. يادداشت هايى که وى طى 30 سال جمع آورى کرد، به آرشيو متروخين معروف شد.