با اجازه رئيس‌جمهورى!
يادداشتى از حميدرضا زاهدى، تحليل‌گر مسائل سياسى
رئيس جمهورى در آيين بزرگداشت سى سالگى انقلاب اعلام کرد که ايران آماده گفتگوى عادلانه و برابر با آمريکاست.
با توجه به اين که در عرف ديپلماسى چندان اصل ثابتى وجود ندارد و شرائط و منافع ملى است که محدوده فعل و انفعالات ديپلماتيک يک کشور را تعيين مى‌کند، اين که يک مقام رسمى ايران يکى از تابوهاى هميشگى ديپلماسى ايران را مى‌شکند، اتفاقى فرخنده است، اما گفتگوى عادلانه موضوعى است که در رفتار ديپلماتيک جايگاهى ندارد.
اصولا گفتگو به خودى خود نمى‌تواند عادلانه يا غيرعادلانه باشد. در گفتگو دو طرف ديدگاههاى خود را درباره امرى که قرار است درباره آن گفتگو شود، بيان مى‌کنند و در طول گفتگو، دوطرف تلاش مى‌کنند با استفاده از اختياراتى که دولتهاى متبوعشان به آنها براى ميدان مانور داده اند، ديدگاهها را نزديک کنند تا توافقى حاصل شود. بنابر اين نفس گفتگو هيچگونه صفت عادلانه و غيرعادلانه را برنمى تابد، بلکه ممکن است اين گفتگو به نتيجه بينجامد يا نينجامد. اصولا در آغاز هيچ گفتگويى عادلانه يا ناعادلانه بودن آن روشن نيست، بلکه در طول گفتگوست که طرفهاى گفتگو مى‌توانند درک کنند که آيا اين گفتگو به نزديک شدن ديدگاهها ختم مى‌شود يا نه.
در طول زمان، همواره کشورهايى که از ظرفيتهاى بالقوه براى گفتگو برخوردار بوده اند، در گفتگوها موفق بوده اند. روشن بودن دايره گفتگو قبل از نتيجه آن مهم است. واضح است که ديدگاههاى ايران و آمريکا درباره بسيارى از حوزه‌هاى استراتژيک، با يکديگر يکى نيست و هر يک از دو کشور از منظر منافع ملى و استراتژيک خود تهديدها و فرصتهايى را براى خود تعريف کرده‌اند و نمى‌توان انتظار داشت با گفتگوى ايران و آمريکا، به يکباره اين حوزه‌ها تغيير کنند. اما مى‌توان با گفتگوى درست و بسامان ديدگاهها را به حد تحمل يکديگر رساند. براى کشورهايى مانند روسيه و چين هم حوزه‌هاى استراتژيکى تعريف شده است که ممکن است در مواردى با منافع استراتژيک ايران منافات داشته باشند، اما ايران و اين کشورها به درک متقابلى از اين منافع رسيده‌اند و در نهايت، رفتار اين کشورها و ايران در نقطه تقابل قرار نمى‌گيرد. در گفتگوهاى ايران و آمريکا هم به شرط آن که تعريف درستى از گفتگو داشته باشيم، بدانيم از اين گفتگوها چه چيزى را مى‌خواهيم، مى‌توانيم چشم انتظار موفقيت گفتگو باشيم. گفتگو با آمريکا حول چه محورى خواهد بود؛ آيا مى‌خواهيم يکديگر را درک کنيم وآستانه تحمل خود را نسبت به هم بالا ببريم يا مى‌خواهيم مواضع آمريکا را در حوزه‌هاى استراتژيک خود اصلاح کنيم و تغيير دهيم يا قرار است به تفاهم برسيم؟ همه اينها پرسشهايى است که پيش از آغاز هر گفتگويى بايد به آن جواب داد.
نفس گفتگو هيچگاه بد نيست و نمى‌توان براى آن شرط گذاشت. هميشه گفتگو براى شناخت و نزديک کردن دو ديدگاه انجام مى‌شود. اين که نتيجه اى غيرعادلانه از آن حاصل شود به وزن هياتهاى گفتگوکننده و قدرت چانه زنى آنها بازمى گردد و از همين رو همواره <کاراکتر> شخص گفتگوکننده و دايره عمل و تصميم گيرى او شرط تعيين کننده اى در توفيق گفتگوهاست. هرقدر اين دايره وسيعتر باشد، توفيق گفتگوها بيشتر خواهد شد.
براى گفتگو با آمريکا صفت نمى‌توان قرار داد. اين گفتگوها يک ضرورت در ديپلماسى فعال کشوراست. اما نتيجه گرفتن از آن به تعيين دقيق هدفهاى گفتگو، روشن شدن انگيزه‌هاى دوطرف و تعيين محورهاى مشخص بستگى دارد، کما اين که وقتى قرار باشد ميان دو کشور درباره اختلافات مالى گفتگو شود، ديگر درباره محورهاى فرهنگى بحث نمى‌شود.
پيش از آن که بخواهيم در بحث گفتگو با آمريکا وارد شويم، بايد اين پيش فرضها را براى خود روشن کنيم. خود گفتگو فى نفسه عادلانه و غيرعادلانه نيست، نتيجه گفتگو مهم است و در رقم زدن نتيجه هر دو کشور وزن خود را دارند.
منبع: روزنامه اطلاعات
با توجه به اين که در عرف ديپلماسى چندان اصل ثابتى وجود ندارد و شرائط و منافع ملى است که محدوده فعل و انفعالات ديپلماتيک يک کشور را تعيين مى‌کند، اين که يک مقام رسمى ايران يکى از تابوهاى هميشگى ديپلماسى ايران را مى‌شکند، اتفاقى فرخنده است، اما گفتگوى عادلانه موضوعى است که در رفتار ديپلماتيک جايگاهى ندارد.
اصولا گفتگو به خودى خود نمى‌تواند عادلانه يا غيرعادلانه باشد. در گفتگو دو طرف ديدگاههاى خود را درباره امرى که قرار است درباره آن گفتگو شود، بيان مى‌کنند و در طول گفتگو، دوطرف تلاش مى‌کنند با استفاده از اختياراتى که دولتهاى متبوعشان به آنها براى ميدان مانور داده اند، ديدگاهها را نزديک کنند تا توافقى حاصل شود. بنابر اين نفس گفتگو هيچگونه صفت عادلانه و غيرعادلانه را برنمى تابد، بلکه ممکن است اين گفتگو به نتيجه بينجامد يا نينجامد. اصولا در آغاز هيچ گفتگويى عادلانه يا ناعادلانه بودن آن روشن نيست، بلکه در طول گفتگوست که طرفهاى گفتگو مى‌توانند درک کنند که آيا اين گفتگو به نزديک شدن ديدگاهها ختم مى‌شود يا نه.
در طول زمان، همواره کشورهايى که از ظرفيتهاى بالقوه براى گفتگو برخوردار بوده اند، در گفتگوها موفق بوده اند. روشن بودن دايره گفتگو قبل از نتيجه آن مهم است. واضح است که ديدگاههاى ايران و آمريکا درباره بسيارى از حوزه‌هاى استراتژيک، با يکديگر يکى نيست و هر يک از دو کشور از منظر منافع ملى و استراتژيک خود تهديدها و فرصتهايى را براى خود تعريف کرده‌اند و نمى‌توان انتظار داشت با گفتگوى ايران و آمريکا، به يکباره اين حوزه‌ها تغيير کنند. اما مى‌توان با گفتگوى درست و بسامان ديدگاهها را به حد تحمل يکديگر رساند. براى کشورهايى مانند روسيه و چين هم حوزه‌هاى استراتژيکى تعريف شده است که ممکن است در مواردى با منافع استراتژيک ايران منافات داشته باشند، اما ايران و اين کشورها به درک متقابلى از اين منافع رسيده‌اند و در نهايت، رفتار اين کشورها و ايران در نقطه تقابل قرار نمى‌گيرد. در گفتگوهاى ايران و آمريکا هم به شرط آن که تعريف درستى از گفتگو داشته باشيم، بدانيم از اين گفتگوها چه چيزى را مى‌خواهيم، مى‌توانيم چشم انتظار موفقيت گفتگو باشيم. گفتگو با آمريکا حول چه محورى خواهد بود؛ آيا مى‌خواهيم يکديگر را درک کنيم وآستانه تحمل خود را نسبت به هم بالا ببريم يا مى‌خواهيم مواضع آمريکا را در حوزه‌هاى استراتژيک خود اصلاح کنيم و تغيير دهيم يا قرار است به تفاهم برسيم؟ همه اينها پرسشهايى است که پيش از آغاز هر گفتگويى بايد به آن جواب داد.
نفس گفتگو هيچگاه بد نيست و نمى‌توان براى آن شرط گذاشت. هميشه گفتگو براى شناخت و نزديک کردن دو ديدگاه انجام مى‌شود. اين که نتيجه اى غيرعادلانه از آن حاصل شود به وزن هياتهاى گفتگوکننده و قدرت چانه زنى آنها بازمى گردد و از همين رو همواره <کاراکتر> شخص گفتگوکننده و دايره عمل و تصميم گيرى او شرط تعيين کننده اى در توفيق گفتگوهاست. هرقدر اين دايره وسيعتر باشد، توفيق گفتگوها بيشتر خواهد شد.
براى گفتگو با آمريکا صفت نمى‌توان قرار داد. اين گفتگوها يک ضرورت در ديپلماسى فعال کشوراست. اما نتيجه گرفتن از آن به تعيين دقيق هدفهاى گفتگو، روشن شدن انگيزه‌هاى دوطرف و تعيين محورهاى مشخص بستگى دارد، کما اين که وقتى قرار باشد ميان دو کشور درباره اختلافات مالى گفتگو شود، ديگر درباره محورهاى فرهنگى بحث نمى‌شود.
پيش از آن که بخواهيم در بحث گفتگو با آمريکا وارد شويم، بايد اين پيش فرضها را براى خود روشن کنيم. خود گفتگو فى نفسه عادلانه و غيرعادلانه نيست، نتيجه گفتگو مهم است و در رقم زدن نتيجه هر دو کشور وزن خود را دارند.
منبع: روزنامه اطلاعات
نظر شما :