ایران یک فاکتور مستقل در منطقه است

روز سه شنبه اول بهمن ماه باراک اوباما چهل و چهارمین رئیس جمهور امریکا در مراسم تحلیف و ادای سوگند به سخنرانی پرداخت و در بخشی از سخنان خود چنین گفت"به جهان اسلام می گوییم که ما در جستجوی راه تازه ای به جلو بر اساس منافع و احترام متقابل هستیم. به آن گروه از رهبران که در سراسر جهان می کوشند بذر ستيز بپاشند، یا همۀ مفاسد جامعۀ خود را به غرب نسبت دهند می گوییم بدانید که مردم شما درباره شما به داوری خواهند نشست و شما نمی توانید چیزی را که شکستید بسازید."
 
برخی تحلیل گران بر این باورند که می توان آغاز دوران چهارساله ریاست جمهوری اوباما در امریکا را فرصتی برای آغاز مجدد روابط تهران و واشنگتن پس از سی سال ارزیابی کرد.
 
گفتاری از امیر محبیان، کارشناس و تحلیل گر مسائل سیاسی برای دیپلماسی ایرانی: حضور آقای اوباما اساسا می تواند نشانه نوعی تغییر باشد اما در مورد عمق و گستره اثرات این تغییر و میزان جدیت آن هنوز بحث های مهمی وجود دارد، برای ایران که سی سال تجربه برخورد مستقیم با روحیه خصمانه امریکا را دارد و قبل از آن هم با کودتای دهه سی تجربه بدی را در ذهن خود از امریکا به همراه داشته است؛ باید عمق و گستره تغییرات بصورت جدی روشن شود.

وضعیت رابطه ایران و امریکا با صرف گفتن چند کلمه تغییر نخواهد کرد و حتی انتظار تغییرات فوری نیز می تواند ساده لوحانه و خوشبینانه باشد، به نظر می رسد که دولت جدید امریکا باید بتواند اقدامات چندی را انجام دهد تا در عمل اعتماد ایرانیان را جلب کند و این کار بسیار دشواری است چراکه امریکا حدود 60 سال برای ایجاد بی اعتمادی در ذهن ایرانیان علیه واشنگتن تلاش جدی کرده است. بنابراین با ذکر چند کلمه این مشکلات و بدبینی ها برطرف نخواهد شد، ایالات متحده امریکا ابتدا باید رویکردهای خود را در قبلا سیاست های منطقه ای تغییر دهد، نخست آنکه باید ایران را به عنوان واقعیت پر قدرت منطقه ای بپذیرد و ایران این جایگاه ویژه را داراست، دوم آنکه بودن ایران تابعی از حرکت های ایالات متحده امریکا نیست، ایران کشور مستقلی است و به عنوان یک فاکتور مستقل در منطقه عمل می کند و این بدان معنا نیست که اگر امریکا قدرت ایران را در منطقه می پذیرد، آنرا ذیل نگرش ها و گرایش های خود تعریف می کند، به هیچ وجه چنین چیزی نیست.

نکته دیگر این است که امریکا باید رفتارش را در برابر ایران تغییر دهد، رفتار خصمانه ای که تاکنون بوده بطور معمول به همراه ادبیات خشن ذهن ایرانیان را آزرده است و باید واشنگتن گونه ای رفتار کند که تهران احساس کند امریکا تغییرات جدی در سیاست های جرج بوش و سیاست های پیشین این کشور داده است. علاوه بر این جمهوری اسلامی ایران جدای بحث های منطقه ای در درون مجموعه ای بزرگتر به نام کشورهای جهان اسلام قرار دارد و باید آقای اوباما همانطور که در سخنرانی روز تحلیف خود نیز اشاره کرده است؛ سیاست های جدیدی را در برابر جهان اسلام اتخاذ کند و این امر امکان پذیر نیست مگر آنکه امریکا در روابط و نوع نگاهش به رژیم صهیونیستی - که درنده خویی اش این روزها برای همگان آشکار شده - تجدید نظر کند. لذا گام های بسیاری باید طی شود تا ایران بتواند اطمینان حاصل کند که می توان ایالات متحده امریکا را به عنوان یک طرف مذاکره برگزید، همچنین نباید از سوی ایران در این خصوص اشتیاق ویژه ای نشان داده شود.