تولد مبارک آقاى ماندلا

18 ژوئيه (27تيرماه) برابر است با هشتاد و نهمين سالروز تولد "نلسون ماندلا"، مردى که توانست با مبارزات خستگى ناپذيرش به اسطوره‌ى مردمان سياه پوست، آفريقا و تمام آزادى‌خواهان جهان تبديل شود. ماندلا با گذراندن 27 سال در زندان، مشهورترين چهره مبارزه عليه تبعيض نژادى در آفريقاى جنوبى و جهان است.

نلسون روليهلا هلا ماندلا در 18 ژوئيه 1918 در روستاى کوچک قونو در منطقه امتاتاى آفريقاى جنوبى به دنيا آمد. وى اولين عضو خانواده‌اش بود که در سن هفت سالگى به مدرسه رفت. به دليل دشوارى تلفظ نام بومى ماندلا، معلم وى نام يک دريادار انگليسى «‌هوراتيو نلسون» را براى وى برگزيد.

وقتى ماندلا 9 ساله بود پدرش بر اثر بيمارى سل درگذشت. از آنجا که پدر وى عضو هيات مشاورين سلطنتى بود و تقدير چنين بود که وى سمت پدرش را به ارث ببرد، ماندلا در سال 1937 عازم هليدتاون و کالج متديست‌ها در فورت بيوفورت شد.

ماندلا پس از ورود به دانشگاه با اليور تامبو آشنا شد. ماندلا و تامبو پس از اين آشنايى به دو دوست و دو همکار هميشگى تبديل شدند. ماندلا پس از سال اول حضور در دانشگاه وارد يک شوراى نمايندگى دانشجويى مخالف سياست‌هاى دانشگاه شد و به همين دليل از وى خواسته شد تا فورت بيو فورت را ترک کند.

اندکى پس از ترک کالج ماندلا عازم ژوهانسبورگ شد. وى پس از ورود به اين شهر ابتدا به عنوان يک نگهبان معدن و سپس به عنوان يک کارمند در يک شرکت حقوقى مشغول به کار شد. درحالى که ماندلا در اين شرکت کار مى‌کرد مدرک ليسانس خود را به طريق مکاتبه‌يى از دانشگاه آفريقاى جنوبى گرفت و سپس مطالعات حقوقى خود را در دانشگاه ويت واترس راند آغاز کرد.

پس از پيروزى حزب ملى تحت سلطه‌ى آفريکانس زبان‌ها (شاخه‌يى از زبان هلندى رايج در آفريقاى جنوبى) در انتخابات سال 1948 که سياست تبعيض‌ نژادى داشتند، ماندلا در مبارزات مخالفت جويانه‌ى کنگره ملى آفريقا (ANC) در سال 1952 و کنگره خلق در سال 1955 نقش برجسته‌اى داشت. تصويب منشور آزادى در کنگره خلق باعث تهيه برنامه‌ى اساسى ضد آپارتايد شد.

ماندلا در پنجم دسامبر 1956 به همراه 150 تن ديگر دستگير و به خيانت به کشور متهم شد. محاکمه‌ى ماراتن گونه‌ى وى و همراهانش از سال 1956 تا سال 1961 ادامه پيدا کرد و در نهايت تمام ‌آن‌ها تبرئه شدند. کنگره ملى آفريقا(ANC) در فاصله سال‌هاى 59-1952 به دليل ظهور يک گروه تازه از فعالان سياهپوست ( آفريکانيست‌ها) که خواستار اقدامات قاطعانه‌تر عليه حزب ملى حاکم بودند، دچار تفرقه و اختلاف شد. آلبرتو لوتولى، اليور تامبو و والتر سيسولو رهبران ANC نه تنها احساس مى‌کردند که روند حرکتى اين وقايع بيش از حد سريع است بلکه رهبرى آن‌ها به چالش کشيده شده است. اين مسئله باعث شد که آن‌ها موضع خود را از طريق اتحاد با احزاب کوچک سفيدپوستان، دو رگه‌ها و سرخپوستان، تقويت کنند تا نشان دهند که جذابيت و گيرايى آن‌ها بيشتر است.

در سال 1959 زمانيکه آفريکانيست‌ها ( تحت حمايت مالى غنا و حمايت سياسى حزب ملى باسوتو مستقر در ترانس وال) خود را از ANC کنار کشيدند تا کنگره سراسرى آفريکانيست‌ها (PAC) راتحت رهبرى رابرت سوبوک وه و پوتلاکو لبالو تشکيل دهند،ANC يشترين حمايت شبه نظامى خود را از دست داد.

درسال 1961 ماندلا رهبرى جناح مسلح ANC موسوم به "نيزه ملت" يا MK را که به طور مشترک بنيان نهاده بود، برعهده گرفت. وى به طور مشترک يک مبارزه خرابکارانه راعليه اهداف ارتش و دولت به راه انداخت و به منظور پايان دادن به آپارتايد طرح‌هايى را براى يک جنگ چريکى احتمالى ( در صورت شکست خوردن خرابکارى‌ها) ارايه داد. مطئنا همين شاخه مسلح ANC بود که چند دهه بعد به ويژه در دهه 1980 يک جنگ چريکى را عليه رژيم آفريقاى جنوبى به راه انداخت. ماندلا همچنين درخارج از کشور براى MK پول جمع‌آورى مى‌کرد و آموزش‌هاى شبه نظامى گرى برگزار مى‌کرد و با دولت‌هاى متعدد آفريقايى ديدار مى‌کرد.

ماندلا جنگ مسلحانه را به عنوان آخرين چاره‌ى خود توصيف مى‌کند ولى سرکوب و خشونت روز افزون از سوى دولت وى را متقاعد کرد که سال‌ها اعتراض مسالمت‌آميز به آپارتايد هيچ دستاوردى در پى نداشته و موفق نبوده است.

در پنجم اوت 1962 ماندلا پس از 17 ماه تحت تعقيب بودن دستگير و در ژوهانسبورگ زندانى شد. سه روز پس از دستگيرى اتهامات رهبرى اعتصاب کارگران در سال 1961 و ترک غير قانونى کشور، در يک دادگاه براى وى قرائت شدند. ماندلا در 25 اکتبر 1962 به پنج سال حبس محکوم شد. اما در 11 ژوئن 1964 يک حکم در خصوص حضور وى در کنگره‌ ملى آفريقا ANC حاصل شد.

پليس در تاريخ 11 ژوئن 1963 رهبران برجسته ى ANC را در  شمال ژوهانسبورگ دستگير کرد. پس از اين دستگيرى ماندلا نيز به دستگير شدگان اضافه شد و در دادگاه ريووينا، ماندلا به همراه ديگر دستگير شدگان به خرابکارى و جرايمى معادل خيانت به کشور که اثبات شان براى دولت آسانتر بود، متهم شدند. اين اتهام شامل توطئه چينى براى يک حمله خارجى به آفريقاى جنوبى بود. ماندلا اتهام اول خود يعنى خرابکارى را پذيرفت و اتهام دوم خود را رد کرد.

ماندلا در نهايت به حبس ابد محکوم شد و روانه زندانى در جزيره روبن شد.

در سال 1985 پي. وى بوتا، رييس‌جمهور وقت آفريقا جنوبى به ماندلا پيشنهاد کرد که در صورتى که وى از مبارزه‌ى مسلحانه صرف نظر کند، وى را آزاد مى‌کند. اما وزراى آفريقاى جنوبى سعى کردند که رييس جمهور را از اين تصميم منصرف کنند و به وى گفتند که ماندلا هرگز مبارزه‌ى مسلحانه‌ى سازمان خود را فداى آزادى شخصى‌اش نخواهد کرد.

در سال 1989 بوتا دچار سکته مغزى شد و فردريک ويليام دکلرک، به عنوان رييس‌جمهور جانشين وى شد.

ويليام دکلرک، رييس‌جمهور وقت آفريقاى جنوبى در دوم فوريه 1990 ممنوعيت فعاليت ANC و ديگر سازمان‌هاى مخالف آپارتايد را لغو و اعلام کرد که ماندلا به زودى از زندان آزاد خواهدشد. بدين ترتيب نلسون ماندلا پس از 27 سال حبس در 11 فوريه 1990 از زندان آزاد شد.

ماندلا در روز آزادى خود گفت به صلح و آشتى با اقليت سفيد پوست کشور پايبند است.

ماندلا پس از آزادى از زندان به سمت رهبرى ANC بازگشت در سال‌هاى 94-1990 ، هدايت اين حزب در مذاکرات چندحزبى که به اولين انتخابات چند نژادى آفريقاى جنوبى منتهى شد را برعهده داشت.

در سال 1991، کنگره ملى آفريقا ANC اولين کنفرانس ملى خود در آفريقاى جنوبى ( پس از شروع مجدد فعاليت) را برگزار کرد و ماندلا به عنوان رييس اين سازمان انتخاب شد.

رهبرى ماندلا در طول مذاکرات و رابطه‌ى وى با فردريک ويليام دکلرک باعث شد که اين دو در سال 1993 به طور مشترک برنده جايزه صلح نوبل شوند.

پس از قتل بويپاتونگ در ژوئن 1992 مذاکرات ماندلا مختل شد. زيرا ماندلا ANC را از گفت و گوها خارج کرد و دولت دکلرک را به دست داشتن در اين قتل عام متهم کرد. اما در پى قتل عام "بيشو" در سپتامبر 1992 مذاکرات مجددا از سر گرفته شد، زيرا شبح تقابل خشونت آميز نشان مى‌داد که مذاکرات تنها راه پيش رو است.

پس از ترور کريس هانى يکى از رهبران بلند پايه ANC در آوريل 1993 ماندلا طى سخنانى براى ملت، خواستار خويشتن دارى و حفظ آرامش شد. اگر چه در آن زمان ماندلا هنوز رييس‌جمهور آفريقاى جنوبى نشده بود ولى مردم آفريقاى جنوبى وى را هنگام سخنرانى همانند رييس‌جمهور خود تصور مى‌کردند.

ماندلا در اين سخنان تاثيرگذار گفته امروز روى سخن من از اعماق وجود با تک تک مردم آفريقا جنوبى ( سياه و سفيد) است. يک مرد سفيدپوست پر از تعصب و نفرت به کشور ما آمده و اقدام آن چنان کثيفى را انجام داده که تمام کشور در آستانه‌ى يک فاجعه قرار گرفته است. ترور بى‌رحمانه‌ى کريس‌ هانى، امواج تکان دهنده ا‌ى را در سرتاسر کشور و جهان فرستاده است. اکنون زمان آن است که تمام مردم آفريقاى جنوبى در برابر هر کسى که قصد نابود کردن آزادى ما را دارد بايستد.

نلسون ماندلا در سال 1994 براى اولين بار به طورکاملا دموکراتيک به عنوان رييس‌جمهور آفريقاى جنوبى انتخاب شد و تا سال 1999 اين سمت را برعهده داشت.