میهمان مهمی که در روز نامزدی ایران به وین نمی رود

30 شهریور بود که خبرگزارى فرانسه گزارش داد: تقاضاهاى ايران و سوريه و افغانستان براى جانشينى پاکستان در شورای حکام در دستور کار نشست سالانه آژانس بين‌المللى انرژى اتمى قرار خواهد داشت. و امشب و در فضای ضد ایرانی روزهای اخیر بررسی این تقاضا بدون حضور رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در وین انجام می شود. آقازاده قرار بود با مسئولان هسته ای روسیه نیز گفتگو کند که هنوز نامی از جایگزین او برده نشده است.

خبر شرکت نکردن رضا آقازاده رئيس سازمان انرژى اتمى کشورمان در کنفرانس سالانه مجمع عمومى آژانس بين‌المللى انرژى اتمى می تواند بزرگ ترین شوک خبری هسته ای برای ایران به شمار بیاید. پیش از این اعلام شده بود آقازاده در اين نشست که به دلیل در دستور کار داشتن موضوع نامزدی ایران در شورای حکام از اهمیتی ویژه برخوردار است شرکت می کند، اما صبح امروز خبری مخابره شد که در آن حتی اطمینانی از جانشینی محمد سعیدی – معاون آقازاده – برای حضور در اجلاس نیز به چشم نمی آمد.

این نشست در زمان صدور قطعنامه‌ چهارم شوراى امنيت عليه ايران، تلاش آمریکا برای جلوگیری از عضویت ایران در شورا و گفتگو با مسئولان هسته ای روسیه فرصتی مغتنم شمرده می شود ولی از رویکرد دولت ایران در قبال این قضیه تحلیلی نمی توان ارائه داد.

رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان امشب می توانست از میهمانان مهم و موثر پنجاه و دومین اجلاس سالانه آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین باشد. نشست سالانه مجمع عمومی دوشنبه آغاز به کار می کند و اکنون احتمالا معاون رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به جای معاون رئیس جمهور در آن حضور خواهد داشت.

حضور ایران در این اجلاس با انگیزه ها و اهداف دیگری نیز توام است (بود). آقازاده قرار بود در حاشیه اجلاس مجمع عمومی با "سرگئی کرینکو" رئیس آژانس اتمی روسیه و مدیر عامل "انرژی پروم اتم" گفتگو کند و به احتمال زیاد محور این گفتگو راه اندازی نیروگاه بوشهر بود.

اهمیت حضور عالی ترین مقام اجرایی هسته ای ایران در این نشست آنجا روشن تر می شود که بدانیم پس از اعلام علاقمندی دولت های ایران و سوریه به عضویت در شورای حکام در نشست سالانه، واشنگتن نیز اعلام کرد برای جلوگیری از نامزد شدن این دو کشور برای عضویت در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی تلاش‌ می‌کند. با این وجود تهران و دمشق درخواست خود را برای عضویت مطرح کردند و این موضوع در گروه خاورمیانه و جنوب شرق آسیای آژانس در دست بررسی است.

روال بررسی نامزدی ها در شورای حکام این گونه است که تقاضاى عضويت در شورا می بایست از سوى گروه منطقه‌اى کشورها اعلام شود که در مورد ايران و سوریه تقاضا بايد از جانب گروه خاورميانه و آسياى جنوبى مطرح شود و با اجماع مورد موافقت قرار گیرد.

 
موضوع عضویت ایران در شورای حکام بی تردید تحت تاثیر بیانیه ها و قطعنامه اخیر و تلاش های ایالات متحده برای مقابله با تصمیم ایران قرار خواهد داشت. پیش بینی می شود با اعمال فشار آمریکا و نیز نبود توافق ميان اعضاى اين گروه منطقه‌اى که احتمالا دليل آن مسائل هسته‌اى ايران و سوريه است، راى ای نزدیک و پرمناقشه صادر شود.

شورای حکام از دو گروه انتصابی و انتخابی تشکیل شده است. اعضای انتصابی (یا اعضای دائمی) طبق اساسنامه شامل 10 عضو از میان پیشرفته‌ترین کشورهای عضو سازمان از نقطه نظر تکنولوژی هسته ای در هر منطقه است که از سوی کنفرانس عمومی تعیین می شوند. اعضای انتخابی غیر دائم سه عضو هستند که آنها نیز توسط کنفرانس عمومی انتخاب می‌شوند. مدت دوره عضویت در شورای حکام دو سال و وجه تسمیه این شورا به حکام آن است که به شورا اختیار حاکمیت و صدور "حکم" درباره فعالیت های هسته ای داده شده است.

اعضاى شوراى حکام را براى سال های 2007 تا 2008 آلبانى، الجزاير، آرژانتين، استراليا، اتريش، بوليوى، برزيل، کانادا، شيلى، چين، کرواسى، اکوادور، اتيوپى، فنلاند، فرانسه، آلمان، غنا، هند، عراق، ايرلند، ايتاليا، ژاپن، ليتوانى، مکزيک، مراکش، نيجريه، پاکستان، فيليپين، روسيه، عربستان، آفريقاى جنوبى، سوئيس، تايلند، انگليس و آمريکا تشکیل می دهند.

اغلب سیاست گذاری های آژانس در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که پنج بار در سال برگزار می‌شود اتخاذ می شود. شورای حکام به کنفرانس عمومی در مورد فعالیت های آژانس و بودجه سازمان پیشنهادهایی را مطرح می‌کند و هر یک از اعضای شورای حکام یک حق رای دارند.

اما ایران از ابتدای تاسیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال 1957 به عضویت آن درآمده است. ایران پس از انقلاب اسلامی نیز دارای نمایندگی دائم شد که این دفتر در سفارت جمهوری اسلامی در وین قرار دارد. تقریبا اکثر کشورهای عضو سازمان ملل اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تشکیل می‌دهند.

پنجاه و دومین اجلاس مجمع عمومی سالانه آژانس بین المللی انرژی اتمی از 29 سپتامبر (8 مهر) تا چهارم اکتبر (12 مهر) با شرکت نمایندگان 144 کشور عضو آژانس در وین برگزار می شود.