ديدارى با نا اميدى پيشاپيش

در حاليکه رييس‌جمهور آمريکا شش سال قبل گفته بود که وى شيفته‌ روحيه‌ همتاى روسى خود است اما اکنون تنها خواستار حصول توافق و تفاهم با وى است.

در حالى که روابط آمريکا - روسيه در پايين‌ترين سطح خود طى سال‌هاى اخير قرار دارد جورج بوش، رييس‌جمهور آمريکا اميدوار است با زنده کردن خاطرات دوران جنگ سرد، درجريان گفت و گوهاى غير رسمى خود با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه، در عمارت خانوادگى بوش در کنبونک پورت در ماين، تنش‌هاى موجود را کاهش دهد.

اما حتى اگر آقاى بوش و پوتين بتوانند روابط شخصى خود را از سر بگيرند، انتظارات براى حصول پيشرفت در خصوص حل وفصل مناقشاتى که باعث جدايى واشنگتن و مسکو شده، بسيار پايين است.

سارا مندلسون، تحليلگر مرکز مطالعات استراتژيک و بين‌الملل واشنگتن گفت: اين ديدار برگزار مى‌شود و شما شاهد دست دادن آن‌ها خواهيد بود ولى اين ديدار تغيير چندانى در روابط سرد دو کشور ايجاد نخواهد کرد.

 روابط مسکو و واشنگتن طى ماه‌هاى اخير به دليل مخالفت سرسختانه‌ مسکو با طرح‌هاى آمريکا براى استقرار سپر دفاع موشکى در شرق اروپا، مخالفت با استقلال کوزوو و انتقاد آمريکا از پس رفت پوتين در زمينه‌ى دموکراسى تيره ‌تر از گذشته شده است.

به نظر مى‌رسد برگزارى ديدار سران دو کشور در کنبونک پورت، بيانگر نگرانى روز افزون آمريکا نسبت به شرايط متزلزل روابط دو کشور است. آنچه موضوعات را پيچيده مى‌کند اين است که سران دو کشور هر دو با شرايط به شدت متفاوتى در داخل و خارج کشورشان مواجه هستند.

درحالى که آقاى بوش از يک سو در تلاش براى سربلند بيرون آمدن از 19 ماه پايانى دوره تصدى خود است، از سوى ديگر با مخالفت روز افزون در خصوص استراتژى خود در عراق مواجه است و ميزان محبوبيت وى در کشورش به حدود 30 درصد رسيده که پايين‌ترين سطح در تمام دوران تصدى‌اش است.

وى فضاى چندانى براى مانور دادن در خصوص جنگ عراق ندارد؛ جنگى که باعث فرسايش ديپلماتيک و نظامى آمريکا شده است. جورج بوش براى اعمال فشار روى ايران و کره‌ شمالى به دليل برنامه‌هاى هسته‌يى‌شان، به حفظ مناسبات ديپلماتيک با پوتين احتياج دارد و پوتين از اين اهميت و نفوذ خود به خوبى آگاه است.

همچنين روابط دوستانه  آقاى پوتين با هوگو چاوز رييس‌جمهور به شدت ضد آمريکايى ونزوئلا که طى دو روز گذشته در روسيه حضور داشت، تعجب واشنگتن را برانگيخته است.

يک سخنگوى کاخ کرملين روز پنج‌شنبه گفت ديدار جورج بوش و ولاديمير پوتين در راستا ادامه گفت و گوها، در يک فضاى غير رسمى برگزار خواهد شد.

وى در عين حال گفت که هيچ انتظارى در خصوص حصول پيشرفت در اين گفت و گوها ندارد. به رغم تمام اين مسايل بوش و پوتين هر دو به رابطه شخصى دوستانه‌شان اعتراف کرده‌اند.

آقاى بوش پس از اولين ديدار خود با آقاى پوتين در ژوئن 2001 گفت: من قادر بودم که روح وى را حس کنم.

منتقدان مى‌گويند که بوش براى فهميدن اين که رهبر روسيه به اصلاحات دموکرات پايدار پايبند است، بى‌تجربه است. اما مشاوران بوش تاييد مى‌کنند که وى در قبال پوتين واقع‌گرا‌تر از قبل شده است. اوضاع مناسبات مسکو و واشنگتن زمانى بسيار بد شد که پوتين ماه گذشته سياست خارجى آمريکا را با سياست خارجى هيتلر مقايسه کرد.

وى سپس تهديد کرد که اگر بوش طرح خود براى استقرار سپر دفاع موشکى در لهستان وجمهورى چک را پيش ببرد، روسيه موشک‌هاى خود را مجددا همانند دوران جنگ سرد به سوى اروپا هدف گيرى خواهد کرد. آقاى بوش نيز طى يک اقدام کم سابقه به طور علنى پوتين را به خاطر نقض اصلاحات دموکراتيک در روسيه سرزنش کرد.

آقاى پوتين در ديدار خود با بوش درحاشيه نشست سران گروه هشت با ارايه پينشهاد استفاده مشترک از پايگاه رادار "قبله" در آذربايجان، بوش را غافلگير کرد. بوش قبول کردکه اين پيشنهاد را مورد بررسى قرار دهد. دولت آمريکا تاکيد داردکه هيچ جايگزينى براى سپر دفاع موشکى آمريکا در لهستان و جمهورى چک وجود نخواهد داشت .

آمريکا تاکيد دارد که اين سپر دفاعى هيچ تهديدى عليه روسيه نيست و تنها براى مقابله با موشک‌هاى احتمالى ايران در آينده، در شرق اروپا مستقر مى‌شود. اگر چه جنگ لفظى دو کشور اکنون کاهش يافته اما مقامات آمريکا و روسيه توافق کردند که هيچ پيشرفتى در حل و فصل مشکل موشکى دو کشور يا آينده کوزوو حاصل نخواهد شد. اما  آقاى بوش اميدوار است که ولاديمير پوتين اين بار براى حصول توافق شفاف‌تر از گذشته باشد.