رکوردار سفر به تهران

جلال طالبانى رييس جمهور عراق در  ميان رهبرانى که طى دو سال گذشته به تهران سفر کرده اند با هشت با عزيمت به تهران رکورد دار است. که در بين کردها به «مام جلال» - عمو جلال- شهرت دارد در سال ۱۹۳۳ در شمال شرق بغداد به دنيا آمد و از اوايل دهه ۱۹۵۰ به عنوان بنيانگذار اتحاديه دانشجويان وابسته به حزب دموکرات کردستان وارد فعاليت هاى سياسى شد.

 در سال ۱۹۶۱ در قيام کردهاى عراق عليه حکومت عبدالکريم قاسم، رئيس جمهورى وقت عراق شرکت کرد و پس از سرنگونى قاسم در يک کودتاى نظامى، عضو هيات اعزامى کردها براى مذاکره با رئيس جمهورى عراق شد.

 طالبانى که در نوجوانى دوست داشت روزى پزشک شود، با پيوستن به فعاليت   هاى سياسى اين تمايلات را کنار گذاشت و به تحصيل در رشته حقوق پرداخت.

طالبانى پيش از آن که فکر پيوستن به «حزب دموکرات کردستان» عراق تحت رهبرى «ملا مصطفى بارزانى» به وى الهام و هنگام برپايى اولين قيام اين حزب در سال ۱۹۶۱ ميلادى عليه بغداد به کوه ها برده شود، در ارتش عراق خدمت کرد.

 اما پس از بروز اختلاف ميان وى و بارزانى به دليل تقاضايش براى صلح با دولت، طالبانى در سال ۱۹۶۴ ميلادى به گروهى منشعب از حزب دموکرات کردستان پيوست و در اعتراض به دستور برقرارى آتش بس، همراه با «احمد ابراهيم» پدر همسر آينده اش به ايران فرار کرد.

 اين انشعاب سرآغاز عداوت خونبار درازمدتى ميان کردهاى عراق بود. در سال ۱۹۷۵ ميلادى و پس از تار و مار شدن نيروهاى بارزانى به دست ارتش عراق، طالبانى با تشکيل «اتحاديه ميهنى کردستان» جدا شدن خود را از بارزانى رسمى کرد.

  طالبانى اتحاديه ميهنى را به عنوان جايگزين حزب دموکرات تاسيس کرد. وى اساس حزب دموکرات را در ايل گرايى مى دانست اما حزب جديد که در مناطق شهرى محبوبيتى کسب کرد، قرار بود براساس آرمان   هاى سوسياليستى بنا شود.

قيام مجددى که در سال هاى ۱۹۸۰ ميلادى عليه رژيم بغداد و در زمان حاکميت «صدام حسين»  صورت گرفت، جرقه زدن لشکرکشى «انفال» در سال ۱۹۸۸ ميلادى را که طى آن ارتش عراق صدها روستاى کردنشين را ويران کرد و هزاران تن را آماج حملات شيميايى قرار داد، موجب شد.

کردها در راستاى برنامه عربى سازى منطقه از سوى صدام، از خانه هاى خود در امتداد شمال و مرکز عراق به ويژه از اطراف شهر نفت خيز «کرکوک» بيرون رانده شدند. در دوران پس از جنگ ۱۹۹۱ ميلادى و سرکوب قيام کردها، اوضاع بدتر شد و صدها هزار کرد را بر آن داشت که در اوج زمستان و در مناطق مرزى کوهستانى ايران و ترکيه پناه بگيرند.

به رغم تلاش هاى ميانجى گرايانه مکرر «لندن» و «واشينگتن»، رقابت ديرينه ميان طالبانى و گروه بارزانى که رهبرى آنها را «مسعود» پسر ملا مصطفى برعهده گرفته بود، کاهش نيافت.

رقابت ميان آنها جنگ تمام عيارى را در سال ۱۹۹۳ ميلادى و زمانى به پا کرد که طالبانى براى به چالش کشاندن انحصارگرايى حزب دموکرات کردستان در کسب درآمدهاى گمرکى در مرز ترکيه، متوسل به زور شد.   

 دو گروه در نهايت و در سال ۱۹۹۶ ميلادى با برقرارى آتش بس و امضاى پيمان صلحى در سال ۱۹۹۸ ميلادى موافقت کردند، اما نزديکى حقيقى ميان آنها تنها در سال ۲۰۰۲ ميلادى و پس از قطعى شدن حمله تحت امر آمريکا به عراق حاصل شد.

 در حال حاضر طالبانى و بارزانى کنترل دو منطقه جداگانه تحت امر خود را در دست دارند. طالبانى در استان «سليمانيه» و بارزانى در استان هاى «اربيل» و «دهوک» واقع در شمال غرب عراق مستقر هستند.

طالبانى و بارزانى با توافق هم در انتخابات سى ام ژانويه شرکت کردند. در حالى که طالبانى براى احراز منصب عالى در بغداد پيشنهاد شده، قرار است که بارزانى دولت منطقه اى کرد را رهبرى کند. کردها در مجموع ۱۵ تا ۲۰ درصد جمعيت عراق را تشکيل مى دهند.