اتحاديه اروپا و مبارزه با تروريسم

سوءقصدهاى مادريد (2004)،‌ لندن (2005)، سوقصدهاى نافرجام 2006 (آلمان، انگليس و دانمارک) و سوقصدهاى نافرجام لندن و گلاسگو در سال 2007، همگى حکايت از آن دارند که اروپا يکى از اهداف اصلى القاعده است. اما براى مبارزه با اين پديده در متن اتحاديه اروپا چه تمهيداتى به کار گرفته شده است؟

نخست اينکه در متن اتحاديه اروپا دو گروه کارى در عرصه مبارزه با تروريسم فعال است:‌

- گروه تروريسم (رکن سوم) که داراى ماهيت عملياتى فنى است و به مبادله فنون و اطلاعات پليسى ميان اعضا مى پردازد؛

- Coter (رکن دوم)‌ که يک محفل ديپلماتيک است و مباحث تروريسم را از زاويه سياسى مورد تحليل و بررسى قرار مى دهد.

به جز اين دو چند ارگان ديگر در سطح اروپا در زمينه مبارزه با تروريسم فعالند: يوروپل ( اداره همکارى پليسى اروپا)، يوروجاست ( معاضدت قضايى بين المللى و هماهنگى تحقيقات و پيگردهاى قضايى) و گروه ضدتروريست باشگاه برن که سرويس هاى امنيت داخلى 19 کشور اروپايى را در خود جاى داده است.

در پى سوقصدهاى 2004 در مادريد نيز اتحاديه اروپا يک واحد هماهنگى براى مبارزه با تروريسم ايجاد کرده است.

 

در سال 2005 نيز اتحاديه اروپا راهبرد اروپايى " مبارزه با تروريسم، با رعايت حقوق بشر" را اتخاذ کرده است. اين راهبرد حول چهار محور اصلى " پيشگيرى"، " محافظت"، " تعقيب" و " واکنش" دور مى زند.

در اين راستا قطعنامه 1373 شوراى امنيت که بر مبارزه با تامين مالى تروريسم انگشت مى گذارد، محوريت کاربردى دارد. در دسامبر 2001 اتحاديه اروپا با الهام از اين قطعنامه ابزار حقوقى لازم را براى تنظيم منظم فهرست افراد و نهادهاى حامى تروريسم مورد تصويب قرار داده است. بر اين اساس اتحاديه اروپا فهرست خاص خود را تهيه مى کند که هر شش ماه يکبار روزآمد مى شود. مجازات هاى اعمالى بر اعضاى اين فهرست نيز شامل مسدودکردن حساب ها و دارايى ها در کشورهاى عضو اتحاديه مى شود و البته در مقايسه با قطعنامه 1267 افراد غير از القاعده و طالبان را نيز تحت پوشش مى گيرد. الحاق نام جديد به اين فهرست هم مى تواند در پى تقاضاى هر فردى از هر کشورى البته به شرط ارائه اطلاعات و مدارک قابل قبول گروه کارى تهيه کننده فهرست صورت گيرد.

با همه اين احوال راهبرد کلان اتحاديه اروپا در مبارزه با تروريسم هماهنگ کردن سياست هاى ملى کشورهاى عضو، در تعامل با ناتو و ايالات متحده آمريکاست. از اين لحاظ توافق اتحاديه با آمريکا در سال گذشته ميلادى داير بر انتقال داده هاى مسافران هواپيمايى عازم ينگه دنيا قابل توضيح است. در اين راستا اتحاديه اروپا تلاش مى کند بيشتر با ايجاد ابزارهاى هماهنگى قضايى و پليسى در ميان کشورهاى عضو به مبارزه با تروريسم بپردازد. در عين حال هم اکنون پيشنهادهايى جدى داير بر اتخاذ نوعى منشور واحد مبارزه با تروريسم مطرح است که نهادهايى مانند موسسه مطالعات دفاع ملى فرانسه مطرح مى کنند.

ملاحظه: به نظر مى رسد با توجه به رياست فرانسه بر اتحاديه اروپا و جاه طلبى هاى امنيتى- دفاعى ملى و فرآملى نيکل سارکوزى، رييس جمهور فرانسه، اين مهم در اين دوره فعاليت اتحاديه اروپا به تحقق نزديک تر است.