پاکستان همچنان در جنجال و تنش
گفتگو با ميرمحمود موسوى، سفير اسبق ايران در پاکستان
پاکستان پس از استعفاى پرويز مشرف با اوج گيرى تنش هاى سياسى، ائتلاف ها و اختلاف هاى داخلى مواجه شده و اکنون در آستانه برگزارى انتخابات رياست جمهورى، دورانى پر تلاطم را سپرى مى کند.
تحولات اخير پاکستان و تاثير اين تحولات در روابط ايران و اين کشور همسايه ، موضوع مورد بررسى ديپلماسى ايرانى قرار گرفت. در گفت و گو با مير محمود موسوى، سفير اسبق جمهورى اسلامى ايران در اسلام آباد، تحولات انتخابات رياست جمهورى آتى پاکستان و اوضاع اخير اين کشور ، به بحث گذاشته شده است.
- استعفاى پرويز مشرف از رياست جمهورى پاکستان، چه تاثيرى بر تحولات سياسى درون اين کشور گذاشت؟
خروج آقاى مشرف از صحنه سياسى پاکستان نه تنها مشکلات اين کشور را کاهش نداد بلکه مشکلات جديدترى نيز جايگزين کرد، وى از سوى ارتش نمايندگى مى کرد و باعث اتحاد دو حزب مردم و مسلم ليگ با يکديگر شده بود. اما با خروج مشرف از صحنه سياسى پاکستان، اين دو جريان در مقابل يکديگر قرار گرفتند و ائتلاف موقت آنها شکسته و به دو جريان رقيب تبديل شدند.
البته اين رقابت، سابقه دار است، در دهه نود ميلادى حزب مردم و مسلم ليگ، چندين بار جايگزين يکديگر در دفتر نخست وزيرى شدند. رقابت آنها به اين مسئله محدود نشد و پرونده سازى هايى نيز در مجموعه فعاليت هاى هريک از دو حزب مذکور عليه چهره هاى ديگرى، مشهود است و اين موارد زمينه نامطلوبى را در ادامه همکارى دو حزب، فراهم آورد. لذا انتظار مى رود که مشکلات پاکستان ادامه داشته باشد.
از سوى ديگر خروج مشرف سوال ديگرى را مطرح مى کند، اينکه در طول رياست جمهورى هشت ساله وى( پس از 11 سپتامبر)، مشرف به‌عنوان متحد امريکا بروى مسئله مهم تروريسم کار کرد؛ حال موتلف اصلى امريکا چه کسى خواهد بود؟ پاسخ اين است که از پيش امريکا تمهيدات لازم را فراهم کرده و با ارتش پاکستان در تماس است.
طبق گزارشى که سايت پنتاگون پنجشنبه گذشته منتشر کرد، نشست محرمانه اى با حضور ژنرال هاى درجه يک امريکا و پاکستان بروى ناو هواپيما بر آبراهام لينکون برگزار شد که طى آن بسيارى از مسائل فى مابين مورد بررسى قرار گرفت، البته غير از خبر اين ملاقات، اخبار ديگرى منتشر نشد اما همين مسئله نشان از آن دارد که خارج از صحنه سياسى، در صحنه نظامى، تعامل دو طرف سير خود را خواهد داشت. اما در مورد تعيين قوت و ضعف اين تعامل شايد مقدارى نياز به زمان باشد.
- آيا زردارى شانس اول پاکستان در انتخابات رياست جمهورى است؟
در حال حاضر ميان سه کانديداى اصلى که در صحنه انتخابات پاکستان مطرح هستند، آقاى زردارى بيشترين شانس را دارد. بر اساس آمار و ارقام رسانه هاى پاکستان، گفته مى شود که از 702 راى که مجموع آرا خواهد بود، زردارى 400 راى را آماده کرده است، در انتخابات رياست جمهورى پاکستان براى کسب راى اکثريت( 50 درصد بعلاوه يک) حداقل به 352 راى از مجموع 702 رأى نمايندگان مجامع اين کشور نياز است.
احتمالات ديگر را نيز نبايد ناديده گرفت، دو نامزد ديگر مطرح در انتخابات يکى" قاضى سعيدالزمان صديقى" کانديد حزب مسلم ليگ آقاى نواز شريف و ديگرى "سيد مشاهد حسين" کانديد حزب مسلم ليگ قائد اعظم هستند. به نظر مى رسد آرا به همين ترتيب باشد و راى اول متعلق به زردارى و راى دوم مربوط به نواز شريف باشد . البته به اين شرط که هر سه تا زمان انتخابات در صحنه باقى بمانند چراکه شايعات ديگرى نيز وجود دارد.
احتمال دارد اين سه نامزد توافقاتى با يکديگر داشته باشند و يا اينکه يکى از صحنه رقابت کناره گيرى کند، ضمن آنکه ممکن است در 24 ساعت آخر، آقاى زردارى کنار کشيده و خواهر وى، خانم فريال تالپور که براى انتخابات ثبت نام کرده، جزء نامزدهاى بوده و به‌عنوان نامزد سايه نيز از وى نام برده مى شود، جايگزين او شود چراکه حدود يک ماه پيش( قبل از استعفاى پرويز مشرف) زردارى در يک اظهار نظرى به اين نکته اشاره کرده بود که بهتر است رئيس جمهور آينده پاکستان يک زن باشد.
در جمع بندى کلى، در حال حاضر آقاى زردارى بر دو کانديداى اصلى ديگر، برترى دارد.
- نقش نواز شريف در موازنه قدرت پاکستان را چگونه ارزيابى مى کنيد؟
بستگى به شرايط آتى دارد. مسائل مورد نزاع يکى بازگشت قضات است که تعدادى بازگشتند اما اصلى ترين آنها که رئيس سابق ديوان عالى پاکستان بود، هنوز بازنگشته است و اين يکى از درخواست هاى نواز شريف است، مسئله ديگر اختيارات رئيس جمهور است. در دهه 80 ميلادى ژنرال ضياء الحق با اصلاحى بر قانون اساسى، اختيار انحلال مجلس و دولت را به رياست جمهورى منتقل کرد، مشابه اين عمل بعدها از سوى پرويز مشرف نيز صورت گرفت ، طى ماه هاى گذشته لغو چنين اختيارى مورد بحث بوده و بعنوان خواسته مشترک دو حزب مردم و مسلم ليگ نواز شريف و يکى از موارد اختلاف آنها، مطرح است.
به نظر مى رسد از زمانى که پرويز مشرف از دور خارج شد، حزب مردم تمايل کمترى به لغو اين اصلاعيه دارد، گرچه زردارى گفت که در اين مورد بلافاصله بعد از انتخابات، بررسى هاى لازم انجام خواهد شد. اما حزب مسلم ليگ نسبت به اين مسئله مشکوک است که اختيار انحلال دولت و مجلس و تجديد انتخابات در دست رئيس جمهور باقى بماند و قدرت در پارلمان نباشد و اين، مورد اختلاف دو حزب مردم و مسلم ليگ است.
جداى از مسائل فوق، برخورد با جريانات شمال پاکستان، چگونگى رفتار با امريکا و اتحاد با اين کشور در مسئله تروريسم و برخورد با جريانات اسلامى از ديگر موضوعاتى است که ديدگاه دو حزب مردم و مسلم ليگ نسبت به انها متفاوت است.
- آيا روابط تهران و اسلام آباد در پى تحولات سياسى - داخلى پاکستان و به‌ويژه پس از آغاز بکار رئيس جمهور جديد در اين کشور دچار تحول خواهد شد؟
تصور نمى کنم که اين تحولات بروى رابطه خوب ايران و پاکستان، تاثير گذار باشد چراکه ايران با هر دو حزب مردم و مسلم ليگ همواره همکارى مثبت داشته و تحولات اخير را مربوط به مسائل داخلى پاکستان مى داند.
اما مسئله اى خارج از اين چهارچوب مطرح است که به‌تدريج ممکن است به مشکل تبديل شود و آن وضعيتى است که در مناطق شمالى پاکستان در جريان است. در طول يک ماه گذشته در منطقه کروم اجنسى که منطقه اى شيعه نشين است، کشته هاى زيادى از شيعيان گرفته و حملات زيادى به آنها شده است. حتى اخيرا در دير اسماعيل خان، يک بيمارستان شيعيان توسط نيروهاى افراطى منفجر شده و ماه هاست که راه شهر پاراچنار که شيعه نشين و مرکز کروم اجنسى است، مسدود شده است.
برخى محافل سياسى، دينى و علمى ايران از اين اتفاقات و عدم اقدام جدى از سوى دولتمردان پاکستان نسبت به اين حوادث، بشدت ناراحت هستند و اين امر مى تواند در صورت ادامه، بروى روابط دو کشور تاثير گذار باشد. اميدواريم هرچه سريعتر دولت پاکستان نسبت به اين حوادث عکس العمل نشان دهد.
نظر شما :