ايران در مطبوعات جهان-۲۹ آگوست

باوجود حامیان ایدئولوژیک پرحرارت احمدی نژاد در تهران و نومحافظه کاران جاه طلب سیاستگذار در ‏واشنگتن، روابط ایران و آمریکا به پائینترین سطح خود رسیده است. انتخاب مجدد احمدی نژاد، امیدها را برای ‏اینکه دولت های جدید در واشنگتن و تهران به 30 سال خصومت پایان داده و بحران موجود بر سر برنامه ‏هسته ای ایران را بدون استفاده از رویاروئی نظامی پست سر بگذراند، نقش بر آب خواهد کرد.ایران و غرب به دلیل اصرار تهران بر ادامه غنی سازی اورانیم- مرحله ای که می تواند هم در تولید انرژی ‏هسته ای و هم بمب هسته ای به کار گرفته شود- به بن بست رسیده اند.

 ادامه غنی سازی از سوی ایران، این ‏کشور را هدف سه دور از تحریم های شورای امنیت سازمان قرار داده است  و نیز ‏سرمایه گذاران خارجی در بخش حیاتی انرژی این کشور را فراری داده است. ‏احمدی نژاد با شعار بهبود وضع معیشتی مردم فقیر در ایران به پیروزی رسید. اما او در عوض، سیاست ‏خارجی را در صدر اولویت ها قرار داد، پیشتاز مبارزه با اسرائیل و آمریکا شد و به مسافرت دور دنیا ‏مشغول شد. ‏قرار است وی این هفته به تاجیکستان سفر کند و در نشست سازمان همکاری شانگهای شرکت کند. او در ماه ‏آینده رهسپار سفر سازمان ملل خواهد شد. این درحالی است که سازمان ملل پرونده اعمال دور تازه ای از ‏تحریم ها علیه ایران را در دست بررسی دارد. ‏متحدان احمدی نژاد در انتخابات 2008 مجلس و انتخابات (شهرداری های) محلی 2006 عملکرد ضعیفی ‏داشتند و اکثریت کرسی ها را در اختیار به اصلاح محافظه کاران مصلحت گرا قرار دادند. ‏حمیدرضا جلائی پور- محقق اجتماعی از تهران- می گوید: «احمدی نژاد درآمدهای نفت را صرف سیاست ‏های عوامگرایانه می کند. او پول را به فقرا می دهد اما آنها شاهد هیچ پیشرفتی در وضعیت زندگی خود ‏نیستند. بهای مسکن سر به آسمان گذاشته و فقیرها، فقیرتر می شوند.»‏

 

در حالی که شرکت های بزرگ غربی از ترس مواجه شدن با تحریم های امریکا فعالیت های خود در ایران را کاهش داده اند شرکت های کوچک و متوسط غربی با بهره برداری از این فرصت در حال افزایش حضور خود در این کشور هستند. دیپلمات های غربی با اعلام این خبر گفتند در نتیجه این امر صادرات اروپا به ایران در چهار ماه نخست سال جاری 8/17 درصد رشد پیدا کرده است. این در حالی است که طی سه سال گذشته صادرات اوپا به ایران با کاهش مواجه شده بود. صادرات ایتالیا به ایران در چهار ماه نخست سال جاری 33 درصد، صادرات فرانسه 30 درصد و صادرات آلمان 17 درصد رشد داشته است. در عین حال صادرات انگلیس به ایران در همین مدت 8 درصد کاهش داشته است. به علاوه بر اساس آمار یورواستات واردات اتحادیه اروپا از ایران در چهار ماه نخست سال ایرانی 1387 بیش از با بیش از 24 درصد رشد مواجه بوده است. به گفته دیپلمات های غربی در حال حاضر شرکت ها و بانک های کوچک و متوسط بسیاری که مسلما منافع کمتری در رابطه با امریکا دارند مشغول فعالیت در ایران هستند. این شرکت ها با فعالیت خود در ایران هیچ قانونی را نقض نمی کنند.

یک دیپلمات غربی با اذعان به این نکته گفت:« آمار ارائه شده در مورد افزایش مبادلات ایران با اتحادیه اروپا ناامید کننده است و اقداماتی در درون اتحادیه اروپا برای مقابله با این روند در حال انجام است». یک دیپلمات دیگر گفت:«آمارهای جدید باعث تصویب تحریم های تازه تر علیه ایران می شود». در حالی مبادلات ایران و اتحادیه اروپا طی ماه های اخیر افزایش دورقمی داشته است که امریکا با اتخاذ سیاست تحریم از پایین سعی کرده است مانع فعالیت شرکت های غربی در ایران شود. دولت های عضو اتحادیه اروپا نیز با پیروی از این سیاست شرکت های اروپایی را از تجارت با ایران و سرمایه گذاری در این کشور منع کرده اند. مهدی فاخری یکی از مقامات اتاق بازرگانی ایران در تشریح علت افزایش ورود شرکت های غربی به ایران گفت:« طبیعی است که وقتی شرکت های بزرگ به دلایل سیاسی از ایران خارج می شوند شرکت های کوچک و متوسط جایگزین آن ها می شوند.» بزرگترین معامله اخیر ایران و اروپا موافقت نامه 100 میلیون یوروئی ساخت تاسیسات مایع کردن گاز طبیعی توسط شرکت آلمانی استینر در ایران است. فاخری گفت ما شاهد تغییر جهت از شرکت های بزرگ به شرکت های کوچک و از کشورهای بزگ به کشورهای کوچک هستیم. کاهش 17 درصدی وزن کالاهای صادراتی به ایران در چهار ماه نخست سال 2008 نشان می دهد ایران کالاهای مورد نیاز خود را با قیت بیشتری وارد کرده است.

تورم جهانی یکی از علل این مسئله است. به ادعای دیپلمات ها تحریم ها در کنار تورم جهانی باعث شده است تا تجارت با اروپا برای ایران هزینه بیشتری از قبل داشته باشد. یک دیپلمات گفت خودداری بانک های مهم از اعطای نامه های اعتباری باعث شده است هزینه کالاهای صادراتی به ایران از 2 درصد به 10 درصد افزایش یابد. فاخری نیز اذعان کرد استفاده ایران از شرکت های متوسط باعث شده است هزینه واردات بین 3 تا 10 درصد افزایش یابد. افزایش صادرات اروپا به ایران عمدتا مربوط به کالاهای مصرفی مثل خودرو با افزایش 90 درصدی،‌یخچال با افزایش 30 درصدی و ماشین لباس شوئی با افزایش 50 درصدی بوده است.

 

بشار اسد، رییس جمهور سوریه در روزهای اخیر در تلاش آشکار برای بهره برداری از اختلاف جدید روسیه- آمریکا به دنبال دریافت کمک برای تقویت نیروی نظامی سوریه بوده و در عوض به مسکو پیشنهاد کمک کرده است. مقامات آمریکا خاطر نشان کرده‌اند که کاندولیزا رایس ، وزیر امور خارجه آمریکا در هفته‌ی جاری به رهبران خاورمیانه هشدار داد که باید در خصوص تلاش‌های سوریه برای به دست آوردن تسلیحات پیشرفته‌تر نگران باشند. با این حال هدف بلند مدت سوریه هم چنان نامشخص است؛ زیرا اسد هم چنان به دنبال کردن تلاش‌های صلح با اسراییل که متحد کلیدی آمریکا و اروپا است ادامه می‌دهد.

اقدامات اخیر سوریه مستقیما نگرانی‌های بزرگتر غرب را برانگیخته است مبنی بر اینکه بن بست روسیه – آمریکا که با تهاجم روسیه بر گرجستان آغاز شد – می تواند به ارایه‌ی کمک بیشتری نظامی و دیپلماتیک روسیه به کشورها و گروه‌های شبه نظامی منجر شود که آمریکا آنها دردسرساز می‌داند. جاشوآ‌ لندیس، یک کارشناس مسایل سوریه در آمریکا گفت: اقدام روسیه در گرجستان تغییری را در منطقه (خاورمیانه) آغاز کرد.برخی مقامات در ایران، مانند سوریه، به طور علنی از اقدامات روسیه از گرجستان حمایت کرده‌اند و وزارت امور خارجه‌ی ایران درگیری‌ها را نتیجه‌ی محاسبات غلط "قدرت‌ها" دانست و گفت‌وگو را خواستار شد. برخی رسانه‌های ایران هم عنوان کردند که اکنون احتمال حمایت روسیه از تلاش‌های آمریکا برای اعمال فشار علیه ایران کمتر شده است. الکساندر سادونیکف، سفیر روسیه در ایران به رسانه‌های ایرانی گفت که مسکو از دور جدید تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران حمایت نخواهد کرد.

 اما به نظر نمی‌رسد که این موضع نتیجه مستقیم تنش‌های جدید روسیه و آمریکا باشد؛ زیرا روسیه اغلب به صورت علنی گفت‌وگو را خواستار می‌شود.سفیر روسیه گفت: روسیه هرگز به دنبال قطعنامه‌ی جدید (تحریم) نیست. امیدواریم تماس‌های مستقر میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به حل واقع گرایانه‌ی (این مساله) منجر شود و تضمین کند که ایران به دنبال فن‌آوری تسلیحات هسته ای نیست. حزب الله از مدت‌ها قبل به دریافت سیستم‌های تسلیحاتی و حمایت دیپلماتیک بیشتر روسیه امید داشته است؛ حتی با وجودی که اخیرا هیچ مدرکی نشان نداده است که روسیه گرایش بیشتری به سوی حزب الله پیدا کرده باشد. حزب الله تاکنون منبع تسلیحاتش را فاش نکرده و فقط عنوان کرده است که آن را از بازار بین المللی خریده است. موضع بد سوریه در مذاکرات (با تل آویو) آن را به سوی دریافت نکردن تسلیحات بیشتر و تلاش برای مجهزتر شدن پیش از بازگشت بر سر میز مذاکره با اسراییل سوق داده است. ایران و سوریه هر دو روابطی بلندمدت با روسیه دارند که باعث شده است برخی حوادث اخیرا را دارای اهمیت کمی بدانند. روسیه در گذشته به سوریه تسلیحات از جمله سیستم پیشرفته موشکی زمین به هوای "استرلتز" را فروخته و ناوهای جنگی به بندر تارتوس در شمال سوریه توقف داشته‌اند. ایران نیز سیستم‌های تسلیحاتی از روسیه تهیه کرده است.

اسد در سفر اخیرش به مسکو به وضوح در صدد تعمیق روابط بوده و درخواست سلاح کرده و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفت که دولتش آماده است به سوریه تسلیحاتی با ماهیت "دفاعی" که توازن استراتژیک خاورمیانه را به هم نزند، بفروشد. ظاهرا سوریه به سیستم های دفاع موشکی و هواپیماهای روسی علاقمند است؛ به ویژه اسد به روزنامه‌های کامرسانت گفت که سوریه حاضر است با روسیه به هر شکلی که بتواند امنیتش را تقویت کند همکاری کند؛ از جمله مذاکره درباره استقرار سیستم‌های دفاع موشکی اسکندر در خاک سوریه برای تقویت امنیت روسیه. اسد هم چنین گفت که سوریه در اصل حاضر است به مسکو کمک کند تا به طرح سپر دفاع موشکی آمریکا در اروپا پاسخ دهد؛ اگرچه روس‌ها چنین کمکی را درخواست نکرده‌اند. در حالی که این اخبار در راس تیترهای خبری در خاورمیانه قرار گرفت دولت سوریه تکذیب کرد که اسد چنین پیشنهادی را در خصوص استقرار موشک‌های روسی در خاک سوریه داده باشد و یا حتی در این باره با روسیه مذاکره کرده باشد. این تکذیب ظاهرا به این دلیل صورت گرفته است که اسد نمی‌خواهد خشم آمریکا را بیش از حد برانگیزد. اسد خواستار بازپس گیری بلندی‌های استراتژیک جولان است و تنها شانس رسیدن به آن از طریق توافق صلح با رژیم صهیونیستی است. او از مدت‌ها قبل مشارکت آمریکا در مذاکرات با اسراییل رژیم صهیونیستی را خواستار بوده است و پیشرفت در این باره بدون این امر بعید به نظر می‌رسد. سوریه در حال انجام مذاکرات در سطح پایین صلح با اسرائیل از طریق ترکیه است.