ايران دلگرم نباشد
پيام صريح اوباما براى ايران
سفر باراک اوباما نامزد حزب دموکرات در انتخابات رياست جمهورى ايالات متحده امريکا به خاورميانه ، علاوه بر برخوردارى از ابعاد بحث برانگيز و جنجالى ، حاوى پيامى صريح براى ايران بود.
سفر باراک اوباما نامزد حزب دموکرات در انتخابات رياست جمهورى ايالات متحده امريکا به خاورميانه، علاوه بر برخوردارى از ابعاد بحث برانگيز و جنجالى، حاوى پيامى صريح براى ايران بود.
اوباما طى تور يک هفته اى خود به خاورميانه، اروپا و افغانستان، تلاش کرد با گام هايى مصمم وارد عرصه ديپلماسى عملى شده و خود را براى عهده دار شدن مسئوليت هدايت سياست خارجى امريکا و نهايتا سياست بين الملل، توانا و مقتدر نشان دهد. با اين وجود بسيارى وى را کم تجربه تر از آن مى دانند که بتواند براى بحران هاى ريشه دار حوزه خاورميانه راه حلى ارائه دهد.
فارغ از جنجال هايى که در درون جامعه امريکا نسبت به تور يک هفته اى باراک اوباما به راه افتاده، وى رويکرد جديدى را از زمان انتخاب شدنش به عنوان نامزد نهايى حزب دموکرات براى انتخابات رياست جمهورى سال 2008 امريکا نسبت به ايران انتخاب کرده است، چراکه از آن پس با احتياط بيشترى به اظهار نظر در خصوص مجموعه مسائل مربوط به ايران مى پردازد.
اوباما پيش از انتخاب نهايى درون حزبى، سخنانى تناقض برانگيز و بعضا نگران کننده-براى برخى جناح هاى سياسى داخل امريکا نسبت به ايران و ساير کشورهاى متخاصم اين کشور-ابراز مى کرد اما پس از انتخاب به عنوان نامزد نهايى دموکرات ها، احتياط، ابعاد گسترده ترى در مواضع و اظهار نظرهاى اوباما پيدا کرد.
پيش از اين باراک اوباما در رقابت با هيلارى کلينتون، ديگر رقيب دموکرات خود، سخن از مذاکره مستقيم با ايران و هر کشور متخاصم ديگرى به ميان مى آورد که همزمان با اظهارات محمود احمدى نژاد رئيس جمهور ايران پيرامون اسراييل، متحدان اسرائيلى امريکا را دچار اضطراب کرده بود؛ اما به تدريج سخنان اوباما به تعادل نزديک شد و اکنون اين نکته بر همه آشکار است که سياست هاى محورى ايالات متحده امريکا به ويژه در عرصه سياست خارجى، غير قابل تغيير و بى ارتباط با نظريات احزاب دموکرات يا جمهورى خواه است.
نامزد حزب دموکرات ايالات متحده امريکا در سفر به فرانسه و ديدار با نيکولاس سارکوزى همتاى فرانسوى خود که بخشى از برنامه تور يک هفته اى وى بود، صراحتا به ايران گوشزد کرد که منتظر انتخابات رياست جمهورى پيش رو نماند.
"ايران بهتر است اکنون پيشنهاد نيکلا سارکوزی رييس جمهوری فرانسه و اتحاديه اروپا را بپذيرد و منتظر رييس جمهوری آينده نماند، چرا که فکر می کنم فقط فشارها بيشتر خواهد شد."
اين سخن باراک اوباما با اين پيش زمينه مطرح شده که وى در گفت و گو با سارکوزى به اين نتيجه رسيده بود که همتاى فرانسوى اش نيز همصدا با ديگر همتايان اروپايى در گروه 1+5، همچنان منتظر پاسخ مثبت ايران به توقف غنى سازى اورانيوم است و با وجود همه مذاکرات و ديدار ها و تعيين زمان براى ادامه گفت و گو ها، هيچ تغييرى را در فرايند کار هسته اى ايران احساس نکرده است.
بر اين اساس اوباما روز جمعه خطاب به مقامات تهران چنين گفت: " نيکلا سارکوزی نيز موافق است که مسئله ايران، معرف وضعیت فوق العاده خطرناکی است. جهان بايد به ايران پيام روشنی بدهد مبنی براين که به برنامه هسته ای غير قانونی خود پايان دهد."
اما اوباما خود در ارائه پيام روشن به ايران مقدم بود، اين بار سناتور دموکرات، باراک اوباما بود که مقامات تهران را با صراحت بيشترى خطاب قرار داده و به نوعى به آنها گفت که اگر منتظر وقوع اتفاقى خاص در سايه اعلام نتيجه انتخابات رياست جمهورى امريکا و جايگزين شدن دموکرات ها بجاى جمهورى خواهان هستند، بيش از اين در انتظار باقى نمانند که اتفاق شگفت انگيزى رخ نخواهد داد.
او همچنين براى آنکه چندان دلسرد کننده در برابر ايران رفتار نکرده باشد، چنين گفت: " ما يک گزينه شفاف را به ايران ارائه خواهيم کرد؛ رفتار خود را تغيير دهيد و از همه منافع ارتباط با جامعه جهانی برخوردار شوید. ولی اگر به برنامه غيرقانونی هسته ای خود ادامه دهيد جامعه بين المللی به صورت يکپارچه فشارها را با قدرت افزایش می دهد و تحریم ها تشدید می شوند".
اما اين پيشنهاد بارها از سوى ديگر متحدين امريکا و مقامات جمهورى خواه دولت بوش نيز خطاب به ايران، مطرح شده بود. بنابراين اوباما هم به جرگه طرفداران مذاکره در صورت پذيرش پيش شرط غنى سازى پيوست.
اکنون اين نامزد دموکرات به خوبى واقف است که کوچکترين لغزش در سياست خارجى، شکستى تلخ را براى وى به ارمغان مى آورد و عمر تضمين موفقيت و پيروزى با بيان سخنان متفاوت و جنجال برانگيز، کوتاه است.
با اينکه برخى اظهار نظرهاى از سوى مسئولين ايران نشان از تمايل آنها به انتخاب باراک اوباما در انتخابات رياست جمهورى ماه نوامبر امريکا دارد و سخنان رئيس جمهور ايران و برخى مقامات وزارت امور خارجه مبنى بر اينکه مردم امريکا خواهان تغييرات اساسى در سياست کشور خود هستند، اين تصور را در اذهان ايجاد مى کند که جمع بندى تهران، پيروزى دموکرات هاست؛ اما مقامات تهران بارها اعلام کرده اند از هيچ يک از نامزد هاى مطرح در انتخابات رياست جمهورى ايالات متحده امريکا، حمايت نمى کنند.
شايد در تاکيد فوق، اين نکته نهفته باشد که جمهورى اسلامى ايران هيچ دلبستگى يا اميدوارى به نتيجه انتخابات امريکا ندارد و سياست هاى هسته اى خود را نيز بر پايه اين انتخابات دچار تغيير و تحول نخواهد کرد.
اوباما، ايران و اسرائيل
از سوى ديگر صحبت هاى باراک اوباما در خصوص موجوديت اسرائيل و جايگاه يهوديان در سياست خارجى امريکا نيز پيش و پس از انتخاب وى به عنوان نامزد نهايى حزب دموکرات، دچار تغيير شده است. اين نکته از این جهت به ايران و سياست هاى اين کشور مرتبط است که هرگونه اظهار نظر دوستانه اوباما نسبت به ايران، مقامات اسرائيلى را در برابر اين کشور و برنامه اتمى اش حساس تر و و لابى صهيونيست ها در سياست خارجى امريکا را براى حمايت از نامزد دموکرات، محتاط تر مى کرد.
در واقع ارتباط مستقيمى بين اظهار تمايل اوباما براى مذاکره مستقيم با تهران، تشديد تلاش هاى مقامات اسرائيلى براى اعمال فشار بيشتر بر ايران در برنامه اتمى اش و يادآورى قدرت و جايگاه لابى يهوديان در داخل جامعه امريکا و در نهايت جنگ لفظى بين ايران و اسرائيل وجود داشت که اکنون با رويکرد جديد اوباما نسبت به ايران، تعديل شده است.
سناتور دموکرات، باراک اوباما در سفر به اسرائيل و ديدار و گفت و گو با مقامات اسرائيلى ، ضمن آنکه ایران اتمی را «خطرمرگ» نامید، گفت: "به هر شکل ممکن باید مانع دستیابی ایران به سلاح اتمی شویم."
وى که به منظور دیدار با سران اسراییل و فلسطین ، راهى اين منطقه شده بود، در عين حال تاکيد کرد: " اگر به ریاست جمهوری برسم، هیچ گزینه ای را از روی میز به کناری نخواهم نهاد. "
بسيارى از تحليل گران، نام گذارى ايران هسته اى به "خطر مرگ" از سوى اوباما را يکى از گاف هاى مهم وى در عرصه سياست خارجى ارزيابى کرده اند و به نظر مى رسد آن دسته از مخالفان اوباما که معتقد به ناکارايى او در صحنه ديپلماسى بودند، تندروى وى را در این جمله، اثباتى براى گفته هايشان مى دانند.
همچنين برخى بر اين باورند اوباما با بيان اين جمله که " هيچ گزينه اى را از روى ميز کنار نخواهم گذاشت" در واقع به صورت تلویحی، استفاده از گزینه نظامی به عنوان یکی از راه حل های برخورد با موضوع هسته اى ایران را پذيرفته است.
از ديگر سو، همزمان با تور يک هفته اى اوباما، مقامات نظامى و سياسى اسرائيل تور ديگرى را با هدف مذاکره پيرامون برنامه اتمى ايران به ايالات متحده امريکا، برنامه ريزى کرده اند.
روزنامه اسرائيلی هاآرتص با اعلام اين موضوع نوشت: سفر اهود باراک، وزير دفاع اسرائيل، که قرار بود دو هفته پيش انجام شود، در روزهای آينده انجام خواهد شد و همزمان، تزيپی ليونی، وزير امور خارجه و نيز شائول موفاز، وزير راه و ترابری اين کشور به واشینگتن سفر خواهند کرد.
در اين ميان، ژنرال گابی اشکنازی، رییس ستاد مشترک ارتش اسرائيل، در ادامه ديدار رسمی خود از ايالات متحده، روز پنجشنبه بيست و چهارم ژوييه، در پنتاگون، وزارت دفاع آمريکا، با درياسالار مايکل مولن، رییس ستاد نيروهای مسلح آن کشور، ديدار و گفت و گو کرد.
اين روزنامه هدف از برنامه ريزى اين سفر ها و مذاکرات مقامات اسرائيلى و امريکايى را هماهنگی دو طرف برای مقابله با برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ايران اعلام کرد.
به اين ترتيب در حالى که باراک اوباما صراحتا از تغير نگرش خود نسبت به ايران و ضرورت توقف غنى سازى اورانيوم سخن گفته است، همکارى هاى امريکا و اسرائيل نيز براى اعمال فشارهاى بيشتر بر ايران در حال افزايش است.
نظر شما :