اولین عملیات ضد طالبان پس از روی کار آمدن دولت گیلانی
اسلام‌آباد در تدارک عملیات نظامی یا مانور تبلیغاتی؟
آمادگی ارتش پاکستان برای انجام عملیاتی گسترده علیه نیروهای طالبان در حالی است که فشارهای بین‌المللی بر اسلام‌آباد به منظور تغییر سیاست‌های جدید دولت پاکستانافزایش یافته و محسوس است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس صبح شنبه 8 تیر در حالی خبر از آماده سازی ارتش پاکستان برای انجام عملیاتی گسترده علیه نیروهای طالبان خبر داد که سیر اخبار یک هفته گذشته حاکی از نوعی افزایش نامرئی فشارهای بین‌المللی بر اسلام‌آباد است به منظور تغییر سیاست‌های جدید دولت پاکستان.
در راس این فشارها می‌توان به گزارش رسمی پنتاگون اشاره کرد که جمعه شب منتشر شد. در این گزارش وزارت دفاع آمریکا به دولت‌های طرف طالبان (به طور خاص افغانستان و پاکستان) هشدار جدی داده است که این گروه افراطی با استفاده از وقفه‌ای که در مبارزات ضد تروریستی دولت پاکستان پدید آمده، استفاده کرده و نیروهای پراکنده خود را مجدداً گرد آورده و سازمان‌دهی کرده است.
در این گزارش آمده است که تهدید طالبان بسیار جدی است و این گروه قصد دارد حملات تروریستی خود را در سال آینده میلادی از سر بگیرد.
علاوه بر این پنتاگون عصر جمعه گزارش دومی نیز منتشر کرد که به وضعیت ارتش ملی و پلیس افغانستان اختصاص دارد و البته در مواجه با افزایش شمار تلفات نیروهای بین‌المللی در افغانستان و بالا رفتن توقعات در داخل و خارج از این کشور پس از گذشت قریب هفت سال از اشغال افغانستان، این گزارش دوم موجب شرمساری بسیاری از برنامه‌ریزها و طراحان سیاست‌های آمریکا شده است.
پیش از این نیز، اواخر هفته گذشته، رابرت گیتس، وزیر دفاع ایالات متحده با اشاره به افزایش ناآرامی‌ها در افغانستان، دولت پاکستان را مسبب این مشکلات دانسته و امتناع اسلام‌آباد از مبارزه با نیروهای طالبان را به طور غیر مستقیم مورد انتقاد قرار داده بود. گیتس پنجشنبه شب در کنفرانسی مطبوعاتی در واشینگتن با اشاره به افزایش ناگهانی 40 درصد در میزان خشونت‌هایی که طالبان منشا آن‌ها بوده‌اند، در شرق افغانستان و در پنج ماهه نخست سال 2008، گفت: «افغانستان به مساله‌ای نگران کننده تبدیل شده است، واقعاً نگران کننده. و من فکر می‌کنم اگر امروز شاهد افزایش خشونت‌ها هستیم به این خاطر است که اکنون افراد بیشتری از نیروهای طالبان این فرصت را به دست می‌اورند که از آن سوی مرزها به خاک افغانستان بیایند.»
وزیر دفاع ایالات متحده تاکید کرد: «توانایی طالبان و دیگر نیروی شورشی در عبور از مرز افغانستان و پاکستان، بی‌آنکه از سوی دولت پاکستان متحمل کمترین فشاری بشوند، یکی از نگرانی‌های اصلی امریکا درباره وضعیت امنیتی این منطقه است.» گیتس صریحاً در این کنفرانس مطبوعاتی به نفش دولت سید یوسف رضا گیلانی اشاره کرد که در پی انتخابات عمومی فوریه قدرت را در پاکستان به دست گرفته است و گفت حل این مساله نیاز به همکاری اسلام‌آباد دارد.
اکنون به نظر می‌رسد در پاسخ به این اظهارات و فشارهای بین‌المللی دولت و شاید پیش‌تر از آن ارتش پاکستان در تدارک حمله‌ای نظامی به استحکامات و پایگاه‌های طالبان است. ژنرال اطهر عباس، از فرماندهان ارتش پاکستان شنبه در مصاحبه‌ای با خبرگزاری آسوشیتدپرس از عملیات نظامی قریب‌آلوقوع ارتش علیه نیروهای طالبان در نزدیکی گذرگاه خیبر در مناطق قبیله نشین شمال پاکستان در نزدیکی پیشاور خبر داد.
گذرگاه خیبر مسیر تردد بسیاری از محموله‌هایی محسوب می‌شود که عازم شمال، یعنی افغانستان هستند و اغلب شامل تجهیزات و مهمات مورد نیاز نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان می‌شود. این گذرگاه هفته گذشته محل درگیری طالبان با نیروهای پلیس پاکستان بود که در نتیجه آن 17 پلیس پاکستان توسط طالبان ربوده شدند. همچنین نیروهای وفادار به بیت‌الله محسود، رهبر حرکت طالبان در شمال پاکستان دوشنبه گذشته، 23 ژوئن طی عملیاتی شهر جندوله را در منطقه فدرالی قبایل، نزدیک به گذرگاه خیبر، برای ساعاتی تصرف کرده و 25 تن از سران قبایلی را که گفته می‌شد با دولت پاکستان همکاری داشتند، از این شهر ربودند. جسد 22 تن از این افراد چند روز بعد کنار جاده‌ای بیرون از جندوله پیدا شد.
اکنون در حالی که دولت جدید پاکستان سیاست مذاکره با طالبان را از طریق ریش‌سفیدهای منطقه قبایل در پیش گرفته است و با توجه به این که حرکت‌های ارتش پاکستان علیه طالبان در این مدت هرگز از سوی طالبان بی‌پاسخ نمانده است، به اعتقاد برخی تحلیل‌گران پوشش خبری و انتشار عمومی خبر مربوط به آماده سازی ارتش پاکستان برای حمله به گذرگاه خیبر بیش از آن که جنبه عملی داشته باشد، جنبه تبلیغاتی دارد و هدف آن کاستن از فشارهای بین‌المللی بر دولت پاکستان است.
البته برخی مخالفان داخلی طرح دولت گیلانی برای صلح با طالبان نیز خطر این گروه افراطی را در شمال پاکستان جدی شمرده و در حمایت از عملیات آتی ارتش در منطقه خیبر سخن گفته‌اند. محمود شاه، از فرماندهان سابق نیروهای امنیتی در منطقه قبایل می‌گوید: «طالبان تقریباً تمام مناطق قبیله نشین را که مانند کمربندی پاکستان را احاطه کرده‌اند، تحت کنترل خود دارد. در این شرایط تقریباً تمام مردم پاکستان در انتظار اقدامی جدی از سوی دولت فدرال هستند.»
شاه درباره جدی بودن خطر طالبان تاکید می‌کند و می‌گوید: «طالبان تقریباً تمام مناطق اطراف پیشاور را اشغال کرده‌اند و اکنون پشت دروازه‌های شهر هستند. وضعیت با این حساب مثل این است که داخل مزرعه‌ای آب بریزید و نتوانید جریان آب را به داخل آن سد کنید، به طور مسلم اگر نتوانید جریان آب را قطع کنید مزرعه غرق می‌شود. این وضعیت ماست؛ ما داریم غرق می‌شویم.»
البته طالبان که همیشه این گونه عملیات را بدون پاسخ نگذاشته است از طریق یکی از گروه‌های زیر شاخه خود تهدید کرد انجام چنین عملیاتی تنها موجب دشواری بیشتر شرایط در پاکستان می‌شود. هنوز مقام ارشدتری از فرماندهان طالبان به این تصمیم ارتش و دولت پاکستان واکنشی نشان نداده است.
اندکی پیش از اعلام این خبر، وزرای خارجه کشورهای گروه هشت نیز در اجلاس سالانه خود در کیوتوی ژاپن به مساله پاکستان و افغانستان و معضل طالبان پرداخته و با واگذاری کمک چهار میلیارد دلاری برای برقراری ثبات و توسعه در ناحیه مرزی افغانستان و پاکستان موافقت کرده بودند. در این اجلاس که با حضور وزرای خارجه کشورهای ایالات متحده، روسیه، بریتانیا، فرانسه، آلمان، کانادا، ایتالیات و ژاپن برگزار می‌شود، ژاپن به عنوان کشور میزبان این دوره از اجلاس 150 پروژه مختلف برای توسعه منطقه مرزی پاکستان – افغانستان پیشنهاد کرده است.
همچنین کشورهای حاضر در اجلاس وزرای خارجه جی 8 در جلسه عصر پنجشنبه خود نیز ضمن تاکید بر مبارزه با کشت مواد مخدر در افغانستان و ترویج و تقویت حکومت قانون در این کشور از اسلام‌آباد خواسته بودند تا به برقراری ثبات در کشور همسایه، یعنی افغانستان کمک کند. کشورهای عضو جی 8 معتقدند که عامل اصلی قدرت طالبان در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان توسعه نیافتگی منطقه است که نفوذ طالبان بر جغرافیای منطقه و مردم ساکن در آن را ساده‌تر می‌کند و به همین طریق قدرت نیروهای دولت پاکستان را در نظارت بر عبور و مرور از مرزها دشوارتر می‌سازد.
گروه هشت همچنین خواستار برقراری گفتگوهای مستقیم بین کابل و اسلام‌آباد شد. حامد کرزای چندی پیش در پی افزایش خشونت‌های طالبان که عوامل اصلی آن از آن سوی مرز و از خاک پاکستان می‌آمدند، اسلام‌آباد را تهدید کرد و گفت در صورت لزوم به نیروهای ارتش افغانستان دستور می‌دهد در تعقیب نیروهای طالبان وارد خاک افغانستان شود. این سخنان کرزای واکنش تند اسلام‌آباد را در پی داشت.
اما مجدداً هفته گذشته یکی دیگر از اعضای دولت کرزی با مطرح کردن همان تهدید‌ها گفت نیروهای امنیتی افغان اسنادی در دست دارند که نشان می‌دهد سازمان اطلاعات و امنیت پاکستان در ترور نافرجام کرزای در ماه می دست داشته است. پاکستان این اتهام را نیز به شدت تکذیب کرده است. این کشاکش‌ها موجب تیرگی روابط اسلام‌آباد – کابل شده که به اعتقاد وزرای خارجه جی 8 در روند مبارزه با طالبان و دیگر حرکت‌های تروریستی در منطقه خطرناک است و به همین دلیل خواستار گفتگوهای مستقیم دو طرف برای رفع اختلافات شده‌اند.
نظر شما :