ترکيب کميسيون سياست خارجى مجلس هشتم چه پیامی دارد؟

با توجه به ترکيب نسبتا يکدست مجلس هشتم شوراى اسلامى که متشکل از اکثريت اصولگرا و اقليت اطلاح طلب است، علل حذف نمايندگان اطلاح طلب از ترکيب کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى اين دور مجلس، قابل تامل است.

 

اهميت کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى مجلس شوراى اسلامى بواسطه اين است که علاوه بر بررسى کليه امور سياسى – داخلى کشور در اين کميسيون، مسائل خارجى، روابط با ساير کشورها، تصميم گيرى در خصوص قراردادهاى و موافقت نامه ها، امور ديپلماتيک، همه و همه در اين کميسيون صورت مى گيرد و در کل، قوه مقننه کشور تنها با اين بازو مى تواند در عرصه سياست خارجى ايفاى نقش کند.

 

با اين وجود اهميت کميسيون سياست خارجى در دور هشتم بدليل رياست على لاريجانى دوچندان شده است چراکه وى با سوابق کارى خود در عرصه ديپلماسى و نوع ديدگاه خاص در عرصه هسته اى که منجر به کناره گيرى اش از دبيرى شوراى عالى امنيت ملى کشور شد، جايگاهى ويژه و قابل توجهى براى اعمال نفوذ و ايفاى نقش در صحنه مسائل خارجى البته اين بار در مقام رئيس مجلس شوراى اسلامى دارد.

 

از اين رو جايى براى ترديد باقى نمى ماند که فراکسيون اصولگرايان که همسويى قابل توجهى با ديدگاه هاى دولت به عنوان قوه اجرا کننده مصوبات مجلس دارد، حضور در کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى را يک گزينه هدفمند و اساسى براى خود فرض کرده و روشن است که اين هدف گذارى براى به حداقل رساندن زمينه هاى کشمکش دولت و مجلس در عرصه سياست خارجى و ديپلماسى است چراکه در غير اين صورت بايد منتظر بروز برخى اختلاف ديدگاه هابين دولت و مجلس بود که شايد بسيارى از تصميم گيرى ها را خدشه دار سازد.

 

اين در حالى است که معاون پارلمانى رئيس جمهور در پاسخ به اين سوال که برخى مى‌گويند دولت در تعيين اعضاى کميسيون‌هايامنيت ملى و بودجه، فشارهايى را به مجلس آورده است، گفت: دولت کوچک‌ترين دخالتينکرده است، چه برسد به اين‌که فشار بياورد. دولت به وظايف خود آشناست و از آن طرفجايگاه مجلس نيز مشخص است و امور طبق قانون پيش مى‌رود. ممکن است دولت به فرديعلاقه‌مند باشد ولى هيچ‌گاه چنين فشارى را به مجلس نياورده است.

 

 

چهارچوب هيات رئيسه کميسيون سياست خارجى مجلس به اين شرح است: رييس: علاءالدين بروجردى (23 راى( ، نايب رييس اول: اسماعيل کوثرى (16 راى( ،نايب رييس دوم: حسين سبحانى‌نيا (10 راى( ،مخبر: کاظم جلالى (12 راى( ،منشى اول: محمد کرمى‌راد (17 راى( ،منشى دوم: زهره الهيان (17 راى( .

در اين ميان بروجردى، جلالى و سبحانى نيا در دور هفتم مجلس نيز در کميسيون سياست خارجى حضور داشتند. در انتخاب ترکيب اعضاى کميسيون علاوه بر نبود يک نماينده اصلاح طلب در اين ترکيب، حذف افراد داراى سابقه در امور سياست خارجى و بالعکس حضور نمايندگانى با تحصيلات بى ارتباط همچون حضور سه پزشک در اين کميسيون، هدف انتقادات فراوان قرار گرفته و اختلاف آفرين شده است.

همچنين در کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى دور هشتم مجلس شوراى اسلامى، شاهد حضور 10 نماينده باسابقه نظامى هستيم.

 

در عين حال فاطمه آليا که در دور پيشين مجلس ، عضو کميسيون فرهنگى بود، اين بار در فهرست اعضاى کميسيون امنيت ملى قرار دارد. ترکيب کلى کميسيون سياست خارجى را نمايندگانى تشکيل مى دهند که در قالب ليست رايحه خوش خدمت( حاميان محمود احمدى نژاد) وارد صحنه انتخابات مجلس شده بودند.

 

از سوى ديگر بواسطه کاهش انتقاداتى که غير تخصصى بودن ترکيب کميسيون سياست خارجى را مورد نظر داشت، برخى نمايندگان تلاش خود را براى تهيه طرحى دوفوريتى با هدف جداسازى کميسيون امنيت ملى از سياست خارجى ، آغاز کردند تا هر يک از اين کميسيون‌ها، 15 تا 19 عضو داشته باشد .

 

اين نمايندگان در توجيه تلاش خود ‌معتقدند مسئوليت خطير کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى در تصميم گيرى پيرامون مسائلمختلف داخلى و خارجى و ارتباط با وزارتخانه‌ها و دستگاه هاى مهم کشورهمچون امور خارجه، دفاع، شوراى امنيت ملى، نيروهاى مسلح ، در کنار اهميت بررسى دقيق موضوع هسته اى ايران که تاثير گذارى مستقيمى در اوضاع داخلى و روابط خارجى کشور در مقطع کنونى دارد، تخصصى شدن اين کميسيون‌ را ضرورى مى سازد.

 

بوضوح مشخص است که ترکيب يکدست اعضاى کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى که همگى متعلق به فراکسيون اصولگرايان هستند، اتفاقى و بدون اعمال نفوذ يا صلاحديد هاى سياسى حاصل نشده و اين نکته اى قابل تامل است.

 

اما فارغ از تاثيرات اين انتخاب در تصميم گيرى پيرامون مسائل سياست خارجى، مجلس هشتم بى شک مجلسى پر حاشیه خواهد بود، تقابل دو تفکر اصلاح طلبانه و اصولگرايانه با توجه به محوريت على لاريجانى در برون دادهاى مجلس بالاخص در عرصه سياست خارجى ، اين بار شکل ديگرى به خود گرفته است.