آخرین روزهای زمامداری اولمرت و سه سناریوی احتمالی

با شهادت یک بازرگان یهودی آمریکایی مبنی بر اینکه در گذشته به ایهود اولمرت نخست وزیر اسرائیل دهها هزار دلار پول نقد پرداخته، درخواستها برای کناره گیری وی از قدرت بیشتر شده است. بدین ترتیب گفته می شود اولمرت به آخرین روزهای نخست وزیری خود نزدیک می شود.

 

ایهود باراک وزیر دفاع اسرائیل ومتحد کلیدی ایهود اولمرت از وی خواسته است تا از مقام نخست وزیری کناره گیری کند و تهدید کرد که احتمال دارد حزب کارگر، حزب طرفدار او، ائتلاف حاکم را ترک کند. باراک معتقد است که، با تمامی اتهاماتی که اکنون متوجه نخست وزیر است،وی نمی‌تواند دولت و مسایل شخصی‌اش را همزمان مورد حل و فصل قرار دهد.

 

تزیپی لیونی، وزیر خارجه اسرائیل که بسیاری از وی به عنوان جانشین احتمالی ایهود اولمرت نام می برند نیز گفته است، حزب کادیما احتمالا باید خود را برای یک انتخاب زودتر از موعد و رأی گیری داخلی جهت انتخاب رهبر جدید آماده کند.

 

 بنابراین با کشیده شدن بحث کناره گیری اولمرت از قدرت به درون حزب کادیما، آینده وی بیش از پیش در هاله ای از ابهام فرورفته است. هر چند که ایهود اولمرت ، علی رغم افزایش فشارها برای کناره گیری از قدرت، گفته است که قصد استعفا ندارد.

 

ایهود اولمرت 63 ساله برای نخستین بار هنگامی که 28 سال بیشتر نداشت، به عنوان جوان ترین نماینده پارلمان ازحزب لیکود وارد کنست (پارلمان اسراییل) شد و از همان لحظه فعالیت سیاسی اش بالا گرفت. وی در طول این مدت سمت های وزارتی مختلفی را برعهده داشته است.

در سال 2006 حزب کادیما پیروز انتخابات پارلمانی اسراییل شد و ایهود اولمرت رئیس این حزب، ریاست کابینه ائتلافی را بر عهده گرفت.

 

ایهود اولمرت که در زمان نخست وزیری آریل شارون، معاونت او را بر عهده داشت، در پی سکته مغزی و به کما رفتن آریل شارون به عنوان نخست وزیر موقت اسرائیل قدرت را در دست گرفت.

اما زمانی که او تصمیم گرفت نیروهای اسرائیلی وارد جنگ 33 روزه ای با حزب الله لبنان شود با اولین دشواری دوران نخست وزیری خود روبرو شد، در این جنگ ارتش اسراییل به اهداف خود دست نیافت.

 

به همین منظور برای بررسی دلایل ناکامی ارتش اسرائیل در جنگ با حزب‌الله لبنان کمیته ای تشکیل شد که با انتشار گزارش این کمیته اولمرت تا آستانه سقوط پیش رفت.

 

این بار بر خلاف گذشته وضعیت پیش آمده برای اولمرت از سویی منجر به بی‌ثباتی کابینه‌ وی شده است و از دیگر سو این احتمال می‌رود که روند مذاکرات اسراییل و فلسطین به خطر بیافتد.

 

مقامات دولت خودگردان فلسطین، نگرانی خود را از بحران پیش آمده ابراز کرده اند؛ به ویژه اگر این بحران منجر به برگزاری انتخابات زودهنگام در اسراییل شود. «صائب عریقات» مذاکره کننده ارشد فلسطینیان گفته است که در صورت اعلام انتخابات زودهنگام در اسراییل، مذاکرات صلح متوقف خواهد شد.

 

 مذاکرات صلح که پس از نشست آناپولیس آغاز شده تاکنون نتایجی در پی نداشته است، جرج بوش رییس جمهور آمریکا در حال فشار بر طرفهای فلسطینی و اسراییلی است و امیدوار است طرف های درگیر بتوانند پیش از پایان دوره ریاست جمهوری وی، به توافق صلح دست یابند.

 

حزب کادیما برای برون رفت از بحران سیاسی اخیر و تصمیم گیری بر سر ماندن و یا رفتن ایهود اولمرت سه سناریو بیشتر پیش رو ندارد.

سناریوی نخست این است که حزب با عزل موقت ایهود اولمرت به مدت 100 روز و سپردن وظایف نخست وزیری به معاون خود، زیپی لیونی، فرصتی برای ایهود اولمرت فراهم کند  تا رسیدگی به پرونده وی پایان یابد.

 

سناریوی دوم این است که ایهود اولمرت با استعفای خود شرایط را برای به قدرت رسیدن جانشین خود، بدون سقوط دولت ائتلافی فراهم سازد، و پس از آن برای برگزاری انتخابات زودتر از موعد تصمیم گیری شود.

سناریوی سوم این است که ایهود اولمرتاستعفا خود را مستقیما به شیمون پرز رییس جمهوری تقدیم کند، که در این صورت پارلمان منحل و انتخابات زودتر از موعد در نوامبر و یا مارس آینده برگزار خواهد شد.

 

اما به نظر می رسد در شرایط فعلی حزب کارگر به رهبری ایهود باراک ترجیح می دهد که چهره‌ دیگری از حزب کادیما برای پست نخست وزیری جایگزین اولمرت شود و کار به انتخابات پارلمانی زودرس نکشد. زیرا نظرسنجی ها در اسرائیل نشان می دهد که حزب راستگرای لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو از موقعیت بهتری نسبت به احزاب کادیما و کارگر برخوردار است.

 

بر اساس یک نظرسنجی که روزنامه اسرییلی «هاآرتص» پیرامون انتخابات پارلمانی زودرس در اسرائیل منتشر کرده است، حزب کادیما به رهبری اولمرت از 29 کرسی کنونی به 13 کرسی و حزب لیکود به رهبری نتانیاهو از 12 کرسی به 35 کرسی  می رسد و حزب کارگر به رهبری باراک 19 کرسی کنونی خود را حفظ خواهد کرد.

به دنبال درخواست رهبر حزب کارگر اسراییل از ایهود اولمرت برای کناره‌گیری و جایگزینی وی با یکی دیگر از اعضای حزب کادیما، جنگ قدرت بر سر رهبری حزب کادیما بالا گرفته است. 

تزیپی لیونی 49 ساله در صورت استعفای اولمرت از ریاست حزب کادیما شانس بالایی دارد که در انتخابات درون حزبی به ریاست حزب برسد. اما لیونی در داخل حزب برای رسیدن به مقام رهبری رقبای سرسختی همچون، شائول موفاز وزیر راه و ترابری (رئیس پیشین ستاد کل ارتش اسرائیل و وزیر دفاع پیشین) دارد.

 

در اسراییل تزیپی لیونی را با «گلدا مایر» نخست وزیر پیشین اسراییل که از سال 1969 تا 1974 قدرت را در دست داشت،مقایسه می کنند. لیونی دومین زن در تاریخ اسرائیل است که تاکنون توانسته مقام وزیر خارجه را پس از گلدا مایر که اولین نخست‌وزیر زن اسرائیل بود، کسب کند. در سال 2007 مجله تایم وی را در فهرست «یکصد شخصیت پرنفوذ جهان» قرار داد.

لیونی که به عنوان سیاستمداری عملگرا و صریح شناخته می شود برای نخستین بار در سال 1999، از حزب لیکود به کنست راه یافت. وی از افراد نزدیک به آریل شارون، نخست وزیر سابق اسراییل بود و در اواخر سال 2005 به همراه اولمرت و آریل شارون به حزب جدید کادیما پیوست.

 

پس از سکته قلبی شارون پبش بینی می شد که لیونی جانشین آریل شارون برای رهبری کادیما شود، اما به دلیل مخالفت برخی از اعضاء حزب به بهانه بی تجربه بودن وی، ایهود اولمرت را برای رهبری کادیما و مقام نسخت وزیری معرفی کردند.