از تولید پهپاد بیرقدار ترکیه در مصر تا جنگ غزه

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در 4 سپتامبر در آنکارا از عبدالفتاح السیسی، همتای مصری خود استقبال می‌کند.

انتظار می‌رود جنگ در غزه اولین موضوع در دستورکار نشست پیش‌روی السیسی و اردوغان باشد و درباره دیگر پرونده‌ها از جمله پرونده‌های مربوط به مسائل دو جانبه و دیگر مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو شود که همه این مسائل برای دو طرف بحران ایجاد می‌کند.

پس از تنش روابط میان قاهره و آنکارا در سال‌های اخیر، با سفر رئیس جمهوری ترکیه به مصر در 14 فوریه گذشته پس از 12 سال، دو کشور وارد مرحله جدیدی از روابط شدند.

بر اساس اطلاعات العربی الجدید، طی نشست و دیدار روسای جمهور مصر و ترکیه، نشست بلندپایه شورای همکاری راهبردی میان دو کشور با حضور 10 وزیر از مصر و ترکیه در راستای بررسی تمامی مسائل مشترک میان قاهره و آنکارا از جمله روابط دو جانبه و در راس آن روابط اقتصادی و نظامی و امضای قراردادهای صنایع نظامی مشترک برگزار خواهد شد.

این امضای قرارداد‌ها علاوه بر صنایع نظامی از جمله مهمات و موشک، شامل پهپاد بیرقدار ترکیه می‌شود که مصر مدتی است با توجه به اهمیت راهبردی گسترده آن در مقابله با گروه‌های مسلح و غیره، برای دستیابی به آن در تلاش است، مشروط بر آنکه در مصر ساخته شود.

به گزارش میدل ایست نیوز، در پرونده همکاری اقتصادی میان دو کشور، هیئت بزرگی از تاجران مصری در حوزه‌های انرژی به ویژه گاز طبیعی مایع، انرژی تجدیدپذیر، معدن، بهداشت، آموزش، گردشگری، صنعت دفاعی السیسی را در سفر به ترکیه، همراهی می‌کنند چرا که دو کشور قصد دارند میزان مبادلات تجاری خود را به 15 میلیارد دلار افزایش دهند.

همچنین انتظار می‌رود در نشست پیش‌روی السیسی و اردوغان، چندین پرونده منطقه‌ای دیگر و در راس آن گام‌های مشترکی که می‌توان برای توقف حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه و دستیابی به آتش‌بس اتخاذ کرد بررسی و به مسائل حساس دیگر مانند بحران شرق دریای مدیترانه و مساله تعیین مرزهای آبی و پرونده لیبی پرداخته شود.

پیش‌بینی می‌شود که دو طرف در این دیدار مساله میانجیگری آنکارا به نفع قاهره در بحران آب نیل و سد «النهضه» اتیوپی، میانجیگری مصر به نفع آنکارا با کشورهای شرق مدیترانه به خصوص یونان و قبرس و میانجیگری مشترک مصر و ترکیه در دو بحران سودان و سومالی بررسی شود.

عبدالرحمن صلاح، سفیر سابق مصر در ترکیه در خصوص توانایی این نشست در پایان دادن به بحران‌های مشترک بیان کرد این نشست با توجه به تفاهم منطقه‌ای میان دو کشور بزرگ در خاورمیانه، می‌تواند منجر به حل بسیاری از مسائل منطقه‌ای شود.

صالح گفت: مصر و ترکیه از ابعاد راهبردی عظیمی برخوردار‌ند چرا که بزرگترین کشور در خاورمیانه از لحاظ جمعیت به شمار می‌آیند و شمار مردمان آن‌ها به حدود 200 میلیون نفر می‌رسد.

وی ادامه داد: آشتی میان دو کشور بر اساس چند عامل انجام شده که اولین آن، عقب‌نشینی اردوغان از سیاست خود در قبال عربستان، امارات و مصر است و این عقب‌نشینی با عمل‌گرایی‌ای انجام شد که منجر به بهبود گسترده روابط ترکیه با ریاض و ابوظبی شده است، چرا که اردوغان به سرمایه‌گذاری در کشور خود که از بحران‌های اقتصادی رنج می‌برد، نیاز داشته و وی در حال حاضر همین روش را با مصر در پیش گرفته است.

سفیر سابق مصر در ترکیه افزود: باور من این است که عوامل زیادی گردهم جمع شده تا این منافع را در حل بحران‌های منطقه‌ای دیگر بر خلاف مسائل دوجانبه، ممکن و موثر گرداند.

صلاح خاطر نشان کرد: دولت مصر از سال 2013 و آغاز قطع روابط با ترکیه، از عقب‌نشینی اردوغان از سیاست خود همواره استقبال کرده و منافع مشترک میان دو طرف مانند روابط تجاری، با وجود قطع بودن روابط با موافقت دو کشور، ادامه یافت. تجارت میان دو کشور نه تنها ادامه یافت بلکه دو برابر شد به طوری که تراز تجاری در سال 2013 نزدیک به 5 میلیارد دلار و در سال گذشته نزدیک به 10 میلیارد دلار برآورد شده است.

در زمینه مسائل منطقه‌ای دارای اهمیت مشترک سفیر سابق مصر در ترکیه که نقش بزرگی در آشتی میان دو کشور داشته است، بیان کرد: مصر و ترکیه می‌توانند نقش میانجیگری را در سطوح مختلف ایفا کنند. مصر می‌توانند در حل اختلاف میان ترکیه و قبرس و یونان در بحران مرز دریایی در آب‌های مدیترانه نقش‌آفرینی کند همانطور که ترکیه می‌تواند نقش خود در حل بحران‌های شاخ آفریقا به ویژه بحران نیل را ایفا کند.

صلاح همچنین به نشست وزرای أمور خارجه مصر و ترکیه در قاهره و توافقشان بر سر تلاش برای حل مساله سد «النهضه» اتیوپی و سومالی و تاکید دو وزیر بر اهمیت اتحاد سومالی و نه نقسیم آن اشاره کرد.

صلاح معتقد است از طرفی دیگر فرصتی برای حل بحران شرق مدیترانه وجود دارد که به دور از بررسی پایان ادعاهای تاریخی مرتبط با امپراتوری عثمانی است. مصر در این زمینه تجربه‌هایی ارائه کرده است. این کشور در تعیین مرز دریایی با یونان به طوری عمل کرده که این امر شامل تعیین مناطق نزدیک به سواحل ترکیه نشود و در توافق تعیین مرز‌ها میان مصر و یونان منافع ترکیه در خطر نیافتد.

وی به تجربه دیگر مصر در حل و فصل اختلاف میان لبنان و رژیم صهیونیستی در باره تعیین مرزهای آبی با وجود عدم روابط دیپلماتیک میان دو طرف اشاره کرد.

سفیر سابق مصر در ترکیه تصریح کرد: تفاهماتی وجود دارد که می‌توان بدور از مساله حقوق تاریخی و غیره، به تمامی کشورهای شرق مدیترانه کمک کرد تا به سهمی از گاز دست یابند.

صلاح خاطر نشان کرد: حل پرونده  لیبی به واسطه توافق میان قاهره و آنکارا و تشویق به تشکیل دولت مرکزی واحد از طرفین شرق و غرب که انتخابات را اداره و منابع را عادلانه توزیع کند، می‌تواند نقش بزرگی در این امر ایفا کند.

در زمینه همکاری نظامی میان مصر و ترکیه و امکان توسعه آن با نشست السیسی و اردوغان، این مقام مصری تاکید کرد که دو کشور در باره پهپاد بیرقدار توافق کردند و تولید مشترک در دو کشور انجام خواهد شد.

سفیر سابق مصر در ترکیه اشاره کرد دو کشور نشست شورای همکاری راهبردی بلندپایه با حضور 10 تن از وزرای هر کشور را برگزار خواهند کرد و این شورا نه تنها مسائل دو جانبه بلکه مسائل منطقه‌ای دیگر را بررسی خواهد کرد.

از طرفی دیگر جاهد طوز، مشاور سابق نخست وزیر ترکیه سفر السیسی را در پیشبرد عادی‌سازی روابط میان دو کشور «به شدت مهم» توصیف کرد.

طوز گفت با این وجود سفر رئیس جمهور مصر به ترکیه به معنای حل کامل مشکلات میان دو کشور نیست چرا که این مشکلات بزرگ و سخت است و بر این اساس، حل آن‌ها به زمان بیشتر، اراده قوی و تداوم روابط نیاز دارد.

وی به بسیاری از پرونده‌های دشوار و سخت مانند پرونده تعیین مرزهای دریایی، لیبی، پرونده حضور مخالفان مصر در ترکیه و وجود بسیاری از عناصر گروه «فتح الله گولن» که در سال 2016 در ترکیه عملیات تروریستی (کودتا) انجام دادند اشاره و بر نیاز به زمان طولانی برای حل این مسائل تاکید کرد.

باور مشاور سابق نخست وزیر ترکیه این است که موضوع شرق مدیترانه و نیل، در مراحل سوم و چهارم روابط دو کشور قرار دارد. موضع ترکیه در پرونده نیل، به نفع مصر و مثبت است چرا که این کشور بر کشورهای مربوط به این پرونده تاثیر زیادی دارد و مصر نیز در مساله شرق مدیترانه دارای نقش مهمی است.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱