در حال حاضر فلسطین از سوی چه کشورهایی به رسمیت شمرده می‌شود؟
چالش‌های به رسمیت شناختن «کشور فلسطین»
دیپلماسی ایرانی: جنگ شش‌ماهه اخیر اسرائیل در غزه و افزایش خشونت‌ها در این منطقه باعث شده است موضوع به رسمیت شناختن کشور فلسطین بار دیگر مطرح شود و برخی از کشورهای اروپایی در‌این‌باره اعلام آمادگی کنند. اما در حال حاضر فلسطین از سوی چه کشورهایی به رسمیت شمرده می‌شود؟ پدرو سانچز، نخست‌وزیر چپ‌گرای اسپانیا، اعلام کرده است که قصد دارد به‌زودی کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد. او با انتقاد از خشونت‌ها در غزه راه‌‌حل این بحران را مستلزم «به رسمیت شناختن دولت فلسطینی» می‌داند.
از سوی دیگر ریاض منصور، نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین در سازمان ملل متحد در نامه‌ای به شورای امنیت خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، به طور رسمی درخواست مقامات فلسطینی برای عضویت کامل در این سازمان را تکرار کرد. بر اساس گزارش تشکیلات خودگردان فلسطین که بر بخش‌هایی از کرانه باختری حکومت می‌کند، در حال حاضر ۱۳۷ کشور از ۱۹۳ عضو سازمان ملل، کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسند. بیشتر این کشورها در خاورمیانه و آفریقا هستند اما آمریکا، کانادا، بیشتر کشورهای اروپای غربی، استرالیا، ژاپن و کره جنوبی همچنان کشور فلسطین را به رسمیت نمی‌شناسند.
در این میان، حامیان درخواست فلسطینی‌ها برای عضویت کامل در سازمان ملل متحد اخیرا از شورای امنیت خواستند این تقاضا را که در سال ۲۰۱۱ مطرح شده بود، احیا کند؛ این در حالی است که آنها تقریبا اطمینان دارند که ایالات متحده دوباره مانع چنین اقدامی خواهد شد. به گزارش آسوشیتدپرس، پای نامه ارائه‌شده به رئیس شورای امنیت نام حدود ۱۴۰ کشوری که فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند، دیده می‌شود؛ ازجمله اعضای گروه ۲۲ کشور عربی در سازمان ملل، ۵۷ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی و ۱۲۰ کشور عضو جنبش غیرمتعهدها.
پیش از این، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، ۲۳ سپتامبر سال ۲۰۱۱، درخواستی با محوریت پذیرفتن فلسطین به عنوان صدونودوچهارمین عضو سازمان ملل را به بان کی مون، دبیرکل وقت سازمان ملل، تحویل داده بود اما این پیشنهاد در آن زمان تصویب نشد و فلسطینی‌ها نتوانستند حمایت لازم ۹ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت را به دست آورند. اکنون فضا کمی برای مطرح‌شدن این درخواست تغییر کرده است اما ناظران می‌گویند حتی اگر فلسطین موفق شود حمایت ۹ عضو را به دست بیاورد، ایالات متحده، نزدیک‌ترین متحد اسرائیل، این پیشنهاد را وتو خواهد کرد؛ زیرا آمریکا بارها اعلام کرده است که عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل فقط به دنبال توافق صلح با اسرائیل محقق خواهد شد و در غیر این صورت، هر پیشنهادی در این زمینه را رد می‌کند. رابرت وود، معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز با تأکید بر مواضع پیشین کشورش به خبرنگاران گفت: «موضع ما تغییر نکرده است و همچنان بر عضویت پس از توافق تأکید داریم».
پس از رد درخواست اولیه فلسطینی‌ها برای عضویت کامل در سازمان ملل، آنها تقاضایشان را به مجمع عمومی ۱۹۳ عضوی بردند؛ جایی که هیچ حق وتویی وجود نداشت و با کسب اکثریت دوسوم موفق شدند در نوامبر ۲۰۱۲ جایگاهشان را از یک «ناظر غیرعضو» در سازمان ملل به یک «عضو ناظر» ارتقا دهند. این تغییر راه را برای پیوستن سرزمین‌های فلسطینی به سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین‌المللی ازجمله دادگاه کیفری بین‌المللی هموار کرد. ونسا فریزر، نماینده مالت در سازمان ملل و رئیس کنونی شورای امنیت، درباره درخواست جدید حامیان فلسطین به خبرنگاران گفت که انتظار می‌رود کمیته دائمی این شورا پشت درهای بسته تشکیل جلسه دهد. این کمیته تصمیم خواهد گرفت که آیا عضویت را به مجمع عمومی توصیه کند یا خیر. مالت نمایندگان کشورها در سازمان ملل را برای نشست ماهانه شورای امنیت در ۱۸ آوریل دعوت کرده است و پیش‌بینی می‌شود جنگ جاری اسرائیل و حماس، درخواست برای توافق آتش‌بس پایدار و همچنین عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل بار دیگر در کانون توجه قرار گیرد.
۱۹۸۸: عرفات دولت اعلام کرد
۱۵ نوامبر ۱۹۸۸، در جریان اولین انتفاضه یا قیام فلسطینی‌ها، یاسر عرفات رهبر فلسطینی‌ها در حالی که در الجزیره در تبعید به سر می‌برد، به طور یک‌جانبه استقلال کشور فلسطین را به پایتختی بیت‌المقدس اعلام کرد. او در این اعلامیه گفت می‌پذیرد که کشورهای مستقل اسرائیلی و فلسطینی در کنار یکدیگر باشند. کمی پس از این اعلامیه، الجزایر اولین کشوری بود که به طور رسمی کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناخت. طی چند هفته ده‌ها کشور دیگر، ازجمله بیشتر کشورهای عربی، هند، ترکیه، تعداد زیادی از کشورهای آفریقایی و چندین کشور اروپای مرکزی و شرقی نیز کشور فلسطین را به رسمیت شناختند. تعداد زیادی از کشورهای آمریکای جنوبی ازجمله آرژانتین، برزیل و شیلی نیز اواخر سال ۲۰۱۰ تا اوایل سال ۲۰۱۱ به درخواست فلسطینی‌ها برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین پاسخ دادند. این اقدام در واکنش به تصمیم اسرائیل برای پایان‌دادن به ممنوعیت موقت شهرک‌سازی یهودیان در کرانه باختری اشغالی صورت گرفت.
۲۰۱۱-۲۰۱۲: «دولت ناظر غیرعضو»
سال ۲۰۱۱، در حالی که مذاکرات صلح به بن‌بست رسیده بود، فلسطینی‌ها روندی قانونی را برای عضویت کامل «کشور فلسطین» در سازمان ملل آغاز کردند. این تلاش با شکست مواجه شد، اما در اقدامی پیشگامانه در ۳۱ اکتبر همان سال، آژانس فرهنگی سازمان ملل متحد، یونسکو، رأی به پذیرش فلسطینی‌ها به عنوان یک عضو کامل داد. این روند که به دستور محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین صورت گرفته بود، هرگز به نتیجه نرسید و فلسطینی‌ها در نهایت یک سال بعد از آن یعنی در نوامبر ۲۰۱۲، با رأی مجمع عمومی سازمان ملل متحد مانند واتیکان جایگاه «دولت ناظر غیرعضو» را به دست آوردند. این تصمیم خشم اسرائیل و ایالات متحده را برانگیخت و باعث شد آنها کمک مالی خود را به این نهاد مستقر در پاریس به حالت تعلیق درآوردند. سه سال بعد، دادگاه کیفری بین‌المللی نیز فلسطین را به عنوان یک دولت پذیرفت.
۲۰۱۴: سوئد اولین کشور
سال ۲۰۱۴، سوئد که دارای یک جامعه بزرگ فلسطینی است، اولین عضو اتحادیه اروپا در غرب اروپا شد که کشور فلسطین را به رسمیت شناخت. این اقدام به دنبال ماه‌ها درگیری در قدس شرقی که توسط اسرائیل ضمیمه شده بود، صورت گرفت. این اقدام هم‌زمان با گسترش ساخت‌وسازهای جدید اسرائیلی در اراضی مورد اختلاف با فلسطینی‌ها در شرق بیت‌المقدس و کرانه باختری صورت گرفت. کشور فلسطین قبل از آن توسط شش کشور اروپایی دیگر ازجمله بلغارستان، قبرس، جمهوری چک، مجارستان، لهستان و رومانی به رسمیت شناخته شده بود.
۲۰۲۴: موج جدید در اروپا
اسپانیا تنها عضو اتحادیه اروپا نیست که تصمیم دارد در میان هشدار‌های گسترده اتحادیه اروپا در مورد افزایش تلفات جانی در غزه و قحطی قریب‌الوقوع، کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد. رهبران ایرلند، مالت و اسلوونی نیز در بیانیه مشترکی با اسپانیا «برای به رسمیت شناختن فلسطین» در زمانی که «شرایط مناسب باشد» ابراز آمادگی کرده‌اند./شرق
نظر شما :