کاربردهای سازمانی هوش مصنوعی

دیپلماسی ایرانی: یک چت بات chatbot ممکن است شغل شما را نگیرد اما به احتمال زیاد آن را (به شکل مفیدی) تغییر خواهد داد. برای اندیشیدن به چندوچون بکارگیری هوش مصنوعی زایا Generative AI را آغاز کنید، این چند نکته را در نظر داشته باشید: هوش مصنوعیِ زایا قدرتمند است، در دسترس است و آماده است که روش کار ما را تغییر دهد. لارینا یی Lareina Yee مدیر شورای فناوری مکینزی و نیز لوسیا راهیلی Lucia Rahilly سردبیر جهانی این اندیشکده، مصاحبه بسیار طولای دارند با دو کارشناس ارشد حوزه منابع انسانی، یعنی برایان هنکاک Bryan Hancock و بیل شانینگر Bill Schaninger که درباره فرصت ها و تهدیدهای بکارگیری هوش مصنوعی زایا در حوزه منابع انسانی سازمان ها و شرکت ها، از گزینش و استخدام پرسنل گرفته تا مدیریت عملیات، ارزیابی بازدهی کارکنان و توانمندسازی سریعترِ رشد حرفه‌ای کارکنان با کمک ربات های گپ زن یا همان چت بات ها بحث می‌کنند. برخی نکات این مصاحبه را در اینجا می خوانید.

لوسیا راهیلی: در ماه‌های اخیر، در مورد هوش مصنوعی زایا و ابزارهایی مانند چت جی پی تی، سر و صداهای زیادی برخاسته و به نظر می رسد که بسیاری از مردم بین در و دیوار شگفتی از توانایی این ابزارها و ترس از خطرات آنها حیران مانده‌اند. چه چیز متفاوتی در هوش مصنوعی زایا هست که توانایی جهنده ای Disruptive به آن می دهد؟

لارینا یی: هوش مصنوعی چند ویژگی برجسته دارد. در نوامبر ۲۰۲۲، شرکتOpenAI ، نسخه  ۳.۵ چت جی پی تی را منتشر کرد و در عرض پنج روز، یک میلیون نفر از آن استفاده کردند. بنابراین، سرعت پذیرش آن بی‌نظیر بود. برای من، برجسته‌ترین نکته درباره آن لحظه، این بود که هرکسی، در هر سن و سالی، با هر سطح آموزشی و در هر کشوری می‌توانست به GPT مراجعه کند، یک یا دو سوال بپرسد و مطلبی کاربردی یا سرگرم‌کننده مانند یک شعر یا مقاله پیدا کند. کار با این ربات گپ زن، تجربه‌ای بود که برای همه قابل دسترس بود. از آن زمان به بعد، پیشرفت‌های زیادی در این فن آوری داشته‌ایم با آنکه تنها چند ماه از عرضه عمومی آن می‌گذرد. نکته دوم بسیار جالب این است که برای بهره‌برداری از این فن آوری نیازی به یک دانشمند کامپیوتر نیست - آن را می‌توان در همه مشاغل به کار گرفت. بر اساس تحقیقات OpenAI، ۸۰ درصد شغل‌ها می‌توانند تکنولوژی و قابلیت‌های هوش مصنوعی زایا را با فعالیت‌هایی روزمره محیط کار ادغام کنند. این فن آوری، تأثیر عمیقی بر توانمندی ها و شغل‌ها دارد و با آنچه پیش از این در این زمینه گفته‌ می شد، متفاوت است. از جهاتی می توان گفت که جن از بطری بیرون آمده است! احتمالاً بهترین راهبرد این است که تلاش نکنیم آن را به جای قبلی اش باز گردانیم. بهتر است به جلو نگاه کرده و سعی کنید بفهمید که چگونه از آن به روشی استفاده کنید که مفید و ایمن باشد.

لوسیا راهیلی: کاربردهای فوری هوش مصنوعی زایا، بسیار نوآورانه و سریع است. توضیح دهید که هوش مصنوعی زایا چیست تا از تعریف مشترکی برای این عبارت استفاده کنیم.

لارینا یی: هوش مصنوعی زایا، یک فناوری است که "بهترین پاسخ بعدی" را تولید و ارائه می‌کند. بسیاری از مردم از چت جی پی تی  برای خلاصه کردن اطلاعات یا برای تدوین پاسخی برای یک سوال آنهم با تکیه بر گرد‌آوری حجم بزرگی از داده‌های عمومی استفاده می کنند اما هوش مصنوعی زایا، همچنین امکانات تصویرسازی شگفت‌انگیزی هم دارد. ممکن است به یک آهنگ، صدا، ویدئو یا کد نیاز داشته باشید. (درخواست یک) کد (برنامه نویسی) و فراهم کردن آن توسط چت جی پی تی، یک مثال شگفت است. واقعاً تنوع آنچه که هوش مصنوعی زایا می‌تواند انجام دهد، شگفت‌انگیز است و اینهمه تازه آغاز ماجراست.

برایان هنکاک: من از چت جی پی تی درباره خودم سؤال کردم و آن هم به درستی پاسخ داد که من بسیاری از کارها در زمینه استعدادیابی انجام می‌دهم. با این حال، به شکل غیردقیقی هم گزارش داد که من در دانشگاه کورنل تحصیل کرده ام، زیرا فرض را بر این گذاشت که دانشگاه کورنل با توجه به زمینه کاری‌ام پاسخ مناسب‌تری است، در حالی که در واقع من در دانشگاه ویرجینیا تحصیل کرده‌ام. فکر می‌کردم جالب است که شما لزوما آن پاسخی را که درست است، دریافت نمی‌کنید بلکه آنچه را منطقی است، دریافت می‌کنید.

لارینا یی: یعنی از جهاتی، به روش تفکر خود ما شباهت دارد. منظورم این نیست که این ابزار به همان شکلی که انسان‌ها فکر می‌کنند، فکر می‌کند اما ما هم به روش های مختلفی از میانبرها و نشانه‌ها برای فرضیه‌ سازی استفاده می‌کنیم. به همین دلیل است که بسیاری می گویند: "وای این خیلی باهوش به نظر می‌رسد". اما همانطور که برایان گفت پاسخ هایش صددرصد دقیق نیست. شاید بهترین واژه‌ برای توصیف آن "خیالپردازی" باشد.

لوسیا راهیلی: در مورد برخی از ریسک ها بیشتر صحبت خواهیم کرد، اما اجازه دهید به این بپردازیم که قابلیت‌های هوش مصنوعی زایا چه کارآیی و تاثیری بر روی استعداد و مهارت های حرفه ای افراد دارد. آیا انتظار دارید که هوش مصنوعی زایا، فرآیند گزینش و استخدام را به شکل معناداری دوباره پیکربندی کرده یا تغییر دهد؟

برایان هنکاک: فکر می‌کنم هوش مصنوعی زایا فرآیند استخدام را به دو شکل معنادار تغییر خواهد داد. روش نخست، کمک به مدیران در تدوین بهتر الزامات هر شغل است. فناوری هوش مصنوعی زایا، در واقع می‌تواند بر روی مهارت‌هایی که برای موفقیت در شغل لازم است، تأثیر گذارد. این بدان معنا نیست که مدیران نیازی به مرور و بررسی تولید نهایی هوش مصنوعی ندارند. آنها باید در این فرآیند به عنوان عنصر انسانی حضور داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که الزامات شغلی ارائه شده توسط هوش مصنوعی زایا، مناسب و دقیق است. با اینحال هوش مصنوعی زایا می‌تواند سرعت و کیفیت را به طور چشمگیری بهبود بخشد.

کاربرد دیگر هوش مصنوعی زایا در روند استخدام نیروی انسانی شایسته، شخصی‌سازی داوطلبان است. در حال حاضر، اگر یک سازمان ده‌ها هزار کارجوی متقاضی داشته باشد، ممکن است روش‌های برتر و مناسب سازی شده ای برای تماس با کارجویانی که درخواست داده‌اند، داشته یا نداشته باشد. با استفاده از هوش مصنوعی زایا، می‌توانید درباره کاندیدا، شخصی سازی بیشتری انجام دهید و چنانچه به هر دلیل فرد متقاضی برای شغل پیشنهادی شما مناسب نباشد، شغل یا شغل‌های دیگری را معرفی کنید. تمام این کارها با استفاده از هوش مصنوعی زایا بسیار آسانتر و سریعتر انجام می‌شود.

بیل شانینگر: بهترین کاربرد هوش مصنوعی زایا در مجموعه‌های مهارتی بزرگ است هنگامی که درصدد پرکردن یک جایگاه برجسته و شناخته شده شغلی باشند. در اینجا ما به یک راهکار بهتر و کارآمدتر برای مرور تمام پروفایل‌های دریافتی نیاز داریم. چالشی که برای سنجش و تایید متقاضیان وجود دارد این است که نیاز به ملاک و معیار کارآمدی هست تا بتوانیم نتیجه بگیریم که تفاوت متقاضیان در چیست. در برخی موارد، این بدان معناست که باید این معیار را از دل «دریاچه ای از داده ها» بدست آوریم بی آنکه حریم داده‌های اجرایی اختصاصی دیگران را نقض کنیم.

لوسیا راهیلی: در فرآیند استخدام، پیوسته درباره تکیه بیش از حد بر مدرک گرایی و در عوض بی توجهی به مهارت‌ها صحبت می‌شود. آیا هوش مصنوعی زایا نقشی در سرعت‌بخشیدن به روند چرخش از مدارک گرایی به مهارت‌ محوری دارد به شکلی که کاندیداها واقعاً قابلیت پیاده سازی آن در محیط کار را داشته باشند؟

لارینا یی: من خوش‌بین هستم که هوش مصنوعی زایا بتواند این کار را انجام دهد. یکی از کارهایی که این فناوری به خوبی انجام می‌دهد، پیوست زدن یا Tagging است یعنی توانایی پیوست زدن داده‌های سازمان نیافته به واژه ها. بسیاری از کسب‌وکارها در حال بررسی استفاده از این قابلیت در تجارت الکترونیک و تجارب خرده‌فروشی هستند. همچنین می‌توان از این توانایی در استعدادیابی یا جستجوی قابلیت‌ها و مهارت‌ها هم استفاده کرد. این است که ضرورتا نباید متکی به یک مدرک دانشگاهی باشید بلکه می‌توانید به دنبال کلمات کلیدی مربوط به قابلیت‌ها و مهارت‌ها باشید.

برایان هانکوک: همچنین می‌توانید از این توانایی برای یک انتقال (شغلی) متکی بر مهارت در زندگی حرفه ای خود استفاده کنید؛ نه فقط از منظر کارفرما بلکه از منظر کارجو یا کارمند. در جهان کنونی، اگر شما فردی هستید که ممکن است برخی از مهارت‌ها را داشته باشد اما آگاهی روشنی از فرصت‌های شغلی خود نداشته باشید، لاجرم وابسته به یک مدیر یا شخصی می شوید که به مهارت یا مهارت های شما علاقه‌مند شده و شما را از مسیری "غیرسنتی" گذر دهد. اما در دنیای هوش مصنوعی زایا، می‌توانید با یک چت‌بات بسیار هوشمند صحبت کنید و بگویید: "سلام، اینها مهارت‌ها و تجارب من هستند. چه فرصت های شغلی ای می‌تواند برایم باز باشد؟" و چت بات پاسخ می دهد: "خب، اکثر افراد با پروفایل مهارتی شما، این دسته از کارها را انجام می‌دهند، برخی از آن‌ها هم  A، B، C   را انجام می‌دهند" که "C" برنامه‌نویسی است. سپس می‌توانید بگویید: "به من بگویید چه شغل‌هایی برای برنامه‌نویسی در دسترس هست" و او می‌تواند یک شرح شغلی را برای برنامه‌نویسی که نه تنها برای یک کارشناس فن آوری اطلاعات بلکه به زبانی قابل درک برای شما آماده شده، بازیابی کند. سپس شما می‌توانید بگویید: "بسیار خوب. من به این شغل علاقه‌مند هستم. حال بگویید به کدام آموزش ها و تجربه‌های یادگیری نیاز دارم؟" و هوش مصنوعی زایا به شما می‌گوید چه تجربه‌هایی را باید بیاموزید. بنابراین برای فردی که توانایی ذاتی دارد اما نمی داند برای رسیدن به شغل مورد نظر خود، چه باید بکند، هوش مصنوعی زایا می‌تواند راه‌های مختلفی را روشن سازد و به افراد کمک کند تا بفهمند که چگونه به شغل مورد نظر خود برسند.

لارینا یی: فرض کنید من ده سالی است که سرگرم یک شغل هستم و تاحدودی در یک چرخه گیر افتاده ‌ام. چه می شد اگر یک دستیار هوش مصنوعی مشاغل داشته باشم که به من کمک کند که پاسخ های درستی برای سؤال‌هایم پیدا کنم؟ پرسش هایی مثل اینکه "باید چه نوع شغلی را جستجو کنم؟ چه نوع نقش‌هایی در شرکت من وجود دارند؟ چگونه درباره آن‌ها فکر کنم؟" و "در کدام دوره های آموزشی شرکت کنم؟" یعنی به جای اینکه منتظر باشم تا کسی پیدا شود و مرا دوباره مهارت‌ آموزی کند - که خوشایندم نیست، چگونه می‌توانم ده سال پس از شروع شغلم، اکنون خودم ابتکار عمل را به دست گرفته و مجموعه مهارت‌هایی را فرابگیرم و نیز از گستره مشاغلی که برای توانمندی های من مناسب هستند، آگاه شوم؟ چنین چیزی، خیلی جالب خواهد بود.

بیل شانینگر: بسته به محیط مقرراتی ای که در آن قرار دارید، شما مجاز نیستید هر گزینشی (شغلی) را بدون دخالت یک فرد دیگر انجام دهید. این به ویژه در اتحادیه اروپایی صادق است. این البته یک روش خوب برای افزایش بازدهی کاری افراد است اما نباید روال تصمیم‌ سازی را کاملاً حذف کند. برای کارجو، می تواند شفافیت بسیار بیشتری فراهم کند که بتواند واقعاً ببینید تا چه اندازه و به چه فرصت هایی نزدیک است. پس تا جایی که به کارجویان مربوط می شود، کارآیی هوش مصنوعی زایا، بسیار خوشایند است اما وقتی که نوبت به گزینش (توسط کارفرما) می رسد، این نگرانی را دارم که در آن دریاچه داده ها، چه چیزی وجود دارد و افراد تا چه اندازه می توانند در این زمینه از هوش مصنوعی بهره بگیرند.

لارِینا یی: پس هوش مصنوعی زایا، گزینه‌هایی را ارائه می دهد، اما یک موتور توصیه‌گر نیست که یک پاسخ مشخص بدهد. نظر و سنجش خود فرد هم مهم است.

برایان هانکوک: نکته دیگر این است که چت‌بات GPT و بطور کلی هوش مصنوعی زایا – می‌تواند برای بالابردن سریعترِ بازده کاری کارکنان تازه بسیار مفید باشد. پژوهش جالبی که به تازگی توسط اریک برایان جولفسون Erik Brynjolfsson از دانشگاه استنفورد همراه با دیگر پژوهشگران ام.آی.تی MIT درباره کارکنان یک مرکز تماس تلفنی انجام شد، نشان داد که که کارآیی هوش مصنوعی زایا برای کارکنان با تجربه، چندان مفید نبود اما برای افراد تازه بسیار مفید بود چرا که آن‌ها توانستند به سرعت بر دانش سازمانی مسلط شوند. هوش مصنوعی زایا، در دسترس آنها بود و  می‌توانستند سوالهایشان را بپرسند و پاسخ بگیرند. بنابراین سطح بازدهی افراد تازه به طرز چشمگیری بالاتر بود. هوش مصنوعی زایا واقعاً 80 یا 90 درصد راه حرفه ای شدن را برای شما هموار می کند.

لارینا لی: این از نظر من هم دوست داشتنی است و با شما در این خوش بینی شریک هستم.

برایان هانکوک: یکی از کاربردهای هوش مصنوعی زایا در زمینه منابع انسانی، که برای من جالب توجه است، به مرور و ارزیابی عملکرد افراد بر می گردد. منظورم این نیست که هوش مصنوعی زایا، عملا برای یک کارمند، گزارش عملکرد تهیه کند. این کار نیازمند حضور و دخالت افراد، داوری انسانی و نیز همدلی است... اما اگر من بتوانم دکمه‌ای را بزنم و یک پیشنویس ارزیابی دریافت کنم چه؟ ... این جایگزین یک ارزیابی کامل نمی شود اما این چارچوب اولیه، به من کمک می‌کند تا سریع‌تر به ارزیابی و جمع بندی درباره آنچه که واقعا باید درباره توسعه و رشد فرد نیاز دارم، برسم.

منبع: مکنزی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11