نزاع نچیروان و مسرور بارزانی

دیپلماسی ایرانی: چهاردهمین نشست مجمع عمومی حزب دموکرات کردستان با انتخاب مسعود بارزانی برای ششمین بار پیاپی به دبیرکلی حزب و با آشکار شدن بیش از پیش اختلافات داخلی به پایان رسید.

نشست مجمع عمومی حزب دموکرات کردستان با 12 سال تأخیر روز پنج‌شنبه گذشته در شهر دهوک برگزار شد. در این نشست نچیروان بارزانی و مسرور بارزانی به ترتیب نایب رئیس اول و نایب رئیس دوم حزب شدند. انتخابی که خلاف آیین‌نامه داخلی حزب است.

در آیین‌نامه داخلی حزب فقط یک نایب رئیس در نظر گرفته شده و نقض این آیین‌نامه راه را برای گمانه‌زنی درباره نزاع پشت پرده رهبران حزب هموار کرده است.

نحوه انتخاب

در این مجمع 1032 عضو شرکت داشتند و از میان 123 نامزد به 41 عضو کمیته مرکزی حزب که عالی‌ترین شورای رهبری در حزب است رأی دادند.

کمیته مرکزی حزب 51 عضو دارد که 41 تن از آنها انتخاب شدند و 10 عضو دیگر را اعضای قدیمی حزب تشکیل می‌دهند که با انتخاب مستقیم مسعود بارزانی به عضویت درمی‌آیند.

پیش از برگزاری مجمع عمومی، رسانه‌های کرد از اختلافات شدید داخلی در حزب خبر  داده بودند، اختلافی که در راه‌یابی فقط 7 چهره نزدیک به نچیروان بارزانی به کمیته مرکزی نمایان شد.

از سوی دیگر، 22 عضو جدید کمیته مرکزی از نزدیکان مسرور بارزانی هستند که از جمله آنها «بازوی امنیتی» اویعنی «ریبر احمد بارزانی» است.

نزاع بر سر نفوذ

با پایان نشست مجمع عمومی و انتخاب دو نایب رئیس، رسانه‌های وابسته به نچیروان بارزانی از وی به «نایب رئیس اول» و از مسرور به «نایب رئیس دوم» یاد کردند، در حالی که رسانه‌های وابسته به مسرور فقط از دو نایب رئیس سخن گفتند.

«احسان ملا فؤاد»، تحلیلگر سیاسی کرد، این تخلف از آیین‌نامه داخلی را تلاشی از جانب مسعود بارزانی برای خاموش کردن آتش اختلافات میان نچیروان و مسرور می‌داند. اختلافاتی که در آستانه نشست با تصفیه ‌های گسترده در همه شاخه‌های حزب آشکار شده بود.

مسعود بارزانی در سخنرانی خود در اختتامیه نشست از هر دو نایب خود خواست که به وصیت او عمل کنند و با روحیه هم‌بستگی برای از میان بردن شایعات درباره وجود نزاع در میانشان تلاش کنند.

با وجود این، ملا فؤاد تأکید می‌کند که وصیت مسعود بارزانی عملا اعتراف به وجود این نزاع است و انتخاب مسرور به عنوان نایب رئیس دوم صرفا تلاش مسعود و پسرش است تا راه نچیروان برای دستیابی به ریاست حزب را ببندند.

به گفته ملافؤاد، تحولات بعدی نزاع میان این دو قطب حزب دموکرات تا حد زیادی مشروط به این است که مسعود بارزانی تا کی زنده بماند.

نقاط قوت و ضعف هر قطب

«سامان نوح»، روزنامه‌نگار و نویسنده کرد، نیز تأکید می‌کند که رقابت میان مسرور و نچیروان از چند سال پیش چه در عرصه حکومت و چه در حزب آشکار شده و هر یک از آنها می‌کوشد جای پای خود را در مناصب اصلی تقویت کند.

نوح تأکید می‌کند که موفقیت مسرور در محکم کردن جای پای خود در نهادهای حکومتی، بالا رفتن جایگاه او در عالی‌ترین بخش هرم قدرت در حزب را لازم ساخته است.

به گفته نوح، نقاط قوت نچیروان در روابط بسیار خوبش با نیروهای سیاسی کرد و نیروهای سیاسی بغداد و نیز روابطش در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای با ترکیه و ایران است.

او می‌افزاید که در برابر، مسرور نفوذ داخلی بسیار بالایی در تشکیلات حزبی و دستگاه‌های امنیتی اقلیم دارد و عملا قدرتمندتر از عموزاده‌اش نچیروان دانسته می‌شود.

ملافؤاد نیز ضمن تأیید این تقسیم‌بندی می‌افزاید که آنچه باعث می‌شود نچیروان در برابر پسرعمویش مسرور قدرت بیشتری پیدا کند ارتباطش با قراردادهای نفت و گاز است و تأکید می‌کند که تلاش‌های مسرور برای حل اختلافات با بغداد درباره قراردادهای نفتی و گازی با هدف کنار زدن نچیروان از این پرونده صورت می‌گیرد.

به گفته ملافؤاد، نچیروان و مسرور هر کدام پروژه‌های بزرگ اقتصادی و دستگاه رسانه‌ای بزرگی با صدها هزار دلار هزینه در ماه دارند.

تخلفات حقوقی
«لطیف مصطفی» قاضی و کارشناس حقوقی، تأکید می‌کند که جلسه مجمع عمومی حزب دموکرات با چندین تخلف حقوقی همراه بوده است.

به گفته وی، تأخیر 12 ساله در برگزاری نشست، انتصاب 10 عضو کمیته مرکزی، نامزد شدن اعضای جدید برای عضویت در کمیته مرکزی، انتخاب دو نایب رئیس از تخلف‌های اصلی در برگزاری این مجمع هستند

حزب دموکرات کردستان در 16 اوت 1946 آغاز به کار کرد. مسعود بارزانی به مدت 43 سال است که ریاست این حزب را بر عهده دارد.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11