نشست تهران تحریم‌های واشنگتن را نقض می‌کند و مسکو را به تنگه هرمز می‌رساند

نویسنده: محمد نون

دیپلماسی ایرانی: می‌توان نشست سه جانبه تهران را نشست 70 میلیارد دلاری توصیف کرد. به این ترتیب که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه سرمایه گذاری‌ای را به ارزش 40 میلیارد دلار در بخش نفت و گاز ایران اختصاص داد و اجرایی کردن توافق به کارگیری روبل  و ریال به جای دلار و یورو آغاز شد. در حالی که رئیس جمهری ترکیه قرارداد خرید گاز ایران را تمدید کرد و با ایران در خصوص افزایش مبادلات تجاری میان دو کشور به میزان 30 میلیارد دلار در سال توافق کرد. این توافق‌ها نقض علنی تحریم‌های آمریکا علیه ایران به شمار می‌رود.

قرارداد بزرگ توسعه میدان‌های نفتی ایران در جنوب این کشور به معنای موافقت ایران با حضور قدرتمندانه روسیه در سواحل جنوبی این کشور در خلیج فارس و در نزدیکی تنگه راهبردی هرمز است. تنگه‌ای که مهم‌ترین شریان عبور نفت و گاز در جهان است.

سرمایه گذاری روسیه شامل میدان گازی جزیره کیش، میدان نفتی پارس شمالی و نیز پارس جنوبی می شود؛ یعنی میدانی که قرار بود توتال فرانسه در آن سرمایه گذاری کند؛ اما به علت تحریم‌های آمریکا عقب نشینی کرد.

توافق سرمایه گذاری روسیه در بخش نفت ایران به تهران مجالی برای مانور بیشتر در راستای عدم عجله برای احیای توافق هسته‌ای اعطا می کند. همچنین به روسیه قدرت مانور برای درخواست تضمین درخصوص مستثنی کردن روسیه از تحریم‌های آمریکا علیه ایران اعطا می کند. اینگونه چه توافق احیا شود یا در دستیابی به آن تاخیر صورت گیرد، مسکو سهم قابل توجهی از بخش نفت و گاز ایران را تصاحب کرده است.

نشست سران تهران و دیدارهای دو جانبه آن پیام‌های نظامی آشکاری برای پنتاگون و دولت بایدن داشت. رهبران این سه کشور در پایان نشست خود خواستار خروج نیروهای آمریکا از شرق فرات شدند. این دعوت اهمیت خاصی دارد زیرا ترکیه متحد آمریکا و عضو تاثیرگذار ناتو است. ناتویی که حامی اوکراین در جنگ علیه روسیه است.

می‌توان گفت آنچه نگرانی آمریکا را افزایش می‌دهد دیدگاه علنی و هماهنگ ایران با روایت روسیه درباره علت وقوع جنگ اوکراین است که در سخنان رهبر معظم ایران خطاب به پوتین نمود یافت. این موضع‌گیری در نظر بسیاری به این معناست که ایران در مجهز کردن روسیه به سلاح از جمله پهپاد تردید به خود راه نخواهد داد و به این ترتیب وارد بازار بین المللی فروش اسلحه خواهد شد. به ویژه بعد از این‌که اسرائیل اعلام کرد به تعدادی از کشورهای اروپایی پهپادهایی جنگی به ارزش 200 میلیون دلار می‌فروشد.

به این ترتیب عرصه در جده و تهران متفاوت بود. در حالی که استقبال و وداع گرمی از پوتین شد، در جده ولیعهد عربستان استقبال سردی از بایدن کرد. اینگونه نشست تهران درهم‌تنیدگی منافع ژئوپلتیک و اختلاف بر سر انرژی و لوله‌های نفت، گاز و خطوط درگیری را نشان داد.

منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11