تحریم سیاسی و جریمه مطبوعات

چاپ اول 2008

 

کتاب « تحریم سیاسی و جریمه مطبوعات » اثر صلاح الدین حافظ نویسنده و روزنامه­نگار مشهور مصری که عضو هیات سردبیری روزنامه الاهرام و رئیس اتحادیه روزنامه­نگاران مصری است، منتشر شد.

 

صلاح الدین حافظ در این کتاب به بررسی وضعیت مطبوعات مصر بویژه طی سه سال اخیر که سرکوب مطبوعات در آن کشور بشدت افزایش یافته، می­پردازد و تلاش می­کند درگیری­های سیاسی پشت پرده در مبارزه با مطبوعات و تلاش روزنامه­نگاران مصری به بقا با وجود تهدیدهای متعدد دولتمردان آن کشور را بازگو کند.

 

کتاب از یک مقدمه طولانی برخوردار است و جدای از آن به 10 بخش تقسیم می­شود. نویسنده در ابتدای مقدمه کتاب خود می­نویسد، روزنامه­نگاری با سیاست آمیخته است و در حقیقت جوهره آن را تشکیل می­دهد.

 

سیاست نیز سایه به سایه روزنامه­نگار را تعقیب می­کند و این نشان می­دهد روزنامه تا چه اندازه برای سیاستمداران اهمیت دارد. در نتیجه می­توان گفت روزنامه­نگاران خود سیاستمدارانی هستند که به انجام کار سیاسی محکومند. از این رو وجود چنین چهره بارز و شاخصی در اجتماع جای تقدیر دارد و باید احترام آن به هر نحوی حفظ شود.

 

اما در کشور ما وضعیت به گونه دیگری است. شاید بتوانیم بگوییم با این اصل تناقض دارد. زیرا کار سیاسی در کشور ما از نخبگان محروم است. در این جا سیاستمداران خود حکم صادر می­کنند، قانون می­نویسند و قدرت را بزور قبضه می­کنند بدون آن که از نخبگان مددی بجویند یا با اهل خبره­ای مشورت کنند. در مصر حاکم فاسد می­شود، طغیان می­کند، ستم روا می­دارد و از موقعیتش نهایت سوء استفاده را می­کند بدون این که به کسی پاسخگو باشد.

 

به همین دلیل است که می­بینیم فاصله حکومت تا مطبوعات تا چه اندازه زیاد است و دولت نه تنها از روزنامه­ها و روزنامه­نگاران حمایت نمی­کند بلکه بر عکس تلاش دارد آنها را به زور اسلحه یا سرکوب و نابود کند و یا آنها را به انقیاد خود در آورده و از آنها سوء استفاده­های ابزاری کند.

 

صلاح الدین حافظ در ادامه کتاب خود به آزادی بیان و وابستگی استقلال کشور به دموکراسی بسیار تاکید می­کند و یادآور می­شود، هر چه روزنامه­نگار از استقلال و آزادی عمل برخوردار باشد امکان احتکار سیاسی دولت، افزایش استبداد و فساد کمتر می­شود.

 

جامعه با کمک روزنامه­نگار می­تواند آرزوهای خود را به حاکمان و دولتمردان منتقل کند و دردهای خود را به گوش آن برساند. بدین ترتیب منحنی دموکراسی صعود می­کند و در کنار حرکت رو به جلوی سیاسی قدرت عمل روزنامه­نگار نیز افزایش می­یابد.

 

در بخش دیگری از کتاب حافظ با عنوان « تحریم سیاسی و خیانت دموکراسی » می­نویسد، هر چه کانال­های ارتباطی کاهش یابد، خفقان عمومی افزایش می­یابد و این موضوع باعث می­شود که جامعه رفته رفته به سمتی پیش رود که زبان صامت شود، غضب آرام سراسر جامعه را فرا گیرد و ظلم بر مظلومان افزایش یابد.

 

در نهایت این باعث طغیان اجتماعی می­شود که مردم به کوچکترین بهانه­ای به خیابان­ها سرازیر شده و درگیری­ها مکرر صورت گیرد. دقیقا مشابه همان چیزی که مصر در سال­های 2005، 2006 و 2007 مکررا شاهد آن بود.

 

نویسنده در نهایت تاکید می­کند، غیر ممکن است که بتوان تصور کرد، دموکراسی حقیقی بر اساس شفافیت بوجود آید.

 

یعنی این که جامعه­ای پدید آید که در آن مشارکت عمومی، آزادی بیان، شفافیت سیاسی و اجتماعی، حاکمیت قانون، قوه قضائیه مستقل و روزنامه­های آزاد به اندازه آرمانی در آن وجود داشته باشد. زیرا در کشور ما استبداد و فساد با یکدیگر هم­پیمانند و تا زمانی که این همپیمانی وجود دارد رسیدن به این آرمانی­ها ناممکن است.

 

الکتاب: تحريم السياسة وتجريم الصحافة 
المؤلف: صلاح الدين حافظ
الصفحات: 215
الناشر: دار الشروق, القاهرة
الطبعة: الأولى/2008