ایران و عضویت کامل در سازمان همکاری های شانگهای

نویسنده: النا چرننکو

دیپلماسی ایرانی: قرار است در روزهای 16 و 17 ماه سپتامبر، اجلاس سازمان همکاری های شانگهای برگزار شود: سازمانی که در این تاریخ 20 ساله می شود. در سال 2001 میلادی، سازمان همکاری های شانگ های با شش عضو تشکیل یافت (قزاقستان، قرقیزستان، چین، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان). در حال حاضر، این سازمان هشت عضو دارد و هند و پاکستان به جمع دیگر اعضا پیوسته اند.

در اجلاس آینده در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، قرار است، آغاز پذیرش ایران به عنوان عضو جدید سازمان همکاری های شانگهای اعلام شود. خود روند پیوستن تهران به سازمان همکاری های شانگهای می تواند، زمان بر باشد. اما، همین حقیقت که ایران به صورت رسمی وارد این سازمان شده، موفقیت بزرگی بشمار می رود، زیرا ایران بیش از ده سال فقط عضو ناظر در این سازمان بوده است.

در سال 2005، تهران عضو ناظر در سازمان همکاری های شانگهای شد. اما، تا سال 2015 ایران به خاطر تحریم های بین المللی نمی توانست، به این سازمان ملحق شود. بر اساس قوانین سازمان همکاری های شانگهای، کشورهای عضو نباید تحت اعمال تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار داشته باشند.

درخواست ایران برای عضویت توسط تاجیکستان بلوکه شده بود. دوشنبه تهران را به حمایت از حزب احیای اسلامی تاجیکستان و مشارکت غیر مستقیم در سازمان دهی اقدامات تروریستی متهم کرده است. البته، به گفته کارشناسان، علت اصلی این مخالفت ها، عوامل مالی و جئوسیاسی بوده است. چندی بعد، این اختلافات حل و فصل شد. ابراهیم رئیسی شخصا، به دوشنبه عزیمت می کند. این نخستین سفر خارجی وی در زمان ریاست جمهوری اش است. روسیه از پذیرش ایران در سازمان همکاری های شانگهای حمایت می کند و معتقد است که این امر، باعث ارتقای سازمان در سطح بین المللی خواهد شد.

در جریان نشست ماه ژوئیه در دوشنبه، روسیه بر این موضوع پافشاری داشت که از مدت ها پیش، درخواست ایران برای عضویت در سازمان مثبت ارزیابی شده است. سازمان همکاری های شانگهای برای بحث و بررسی مشکلات منطقه ای است. ایران، یکی از کشورهای منطقه است که حل و فصل مشکلات منطقه ای برایش اهمیت دارد. در حال حاضر، هم برای ایران و هم اعضای سازمان همکاری های شانگهای، بررسی موضوع امنیت در افغانستان و محیط پیرامونی اش از اهمیت بسیاری برخوردار است. عضویت کامل ایران در سازمان همکاری های شانگهای نشان می دهد که این کشور عضو مهم در مباحثات پیرامون امنیت منطقه ای است.

افغانستان، بلاروس و مغولستان سه کشور ناظر در سازمان همکاری های شانگهای هستند. سازمان همکاری های شانگهای ساختاری است که به طور طبیعی، تمامی کشورهای منطقه خواهان عضویت در آن هستند.  

منبع: کامرسانت / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11