روسیه برسر مناقشات آبیش با اوکراین زیر فشار است

دیپلماسی ایرانی: استرتفور در گزارش سالانه خود درباره تحولات سال 2019 نیلادی به این مساله اشاره کرده که دریای آزوف به یک جبهه کلیدی در درگیری های ادامه دار بین اوکراین و روسیه تبدیل خواهد شد: هر دو کشور سرمایه های دریایی را در این منطقه تقویت می کنند و ایالات متحده درصدد حمایت مضاعف امنیتی از اوکراین بر خواهد آمد. نشست اخیر مقامات نظامی اوکراین و ناتو و همچنین تصمیماتی مبنی بر اعمال تحریم ها علیه روسیه در ارتباط با دریای آزوف از اهمیت روز افزون این منطقه در مناقشات حکایت دارند.

استفان پلتوراک، وزیر دفاع اوکراین در نیمه ماه فوریه در بروکسل با جنز استولتنبرگ، دبیرکل ناتو و دیگر مقامات این سازمان دیدار کرد تا درباره مسائل امنیتی مربوط به دریای سیاه با آنها گفت و گو کند. در پی این دیدار پلتوراک اعلام کرد که ناتو امسال حضور خود را در دریای سیاه به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد تا به اوکراین در ارتقاء قابلیت های دفاعی در منطقه از جمله «آموزش نیروها، مدرن سازی سلاح ها و توسعه زیرساخت های نظامی» کمک کند. او همچنین افزود که توانایی های نیروی دریایی و نیروی هوایی اوکراین به طور ویژه مورد توجه قرار خواهند گرفت.

اهمیت دریای آزوف

دریای آزوف و منطقه گسترده تر دریای سیاه از ماه نوامبر 2018 صحنه شکل گیری تنش های جدید بین اوکراین و روسیه بوده است. (در نوامبر گذشته روسیه سه کشتی اوکراینی را در دریای آزوف توقیف کرد و سرنشینان آن را به گروگان گرفت و این حادثه به تنش ها بین دو طرف که از سال 2014 و در پی الحاق کریمه به خاک روسیه آغاز شده را تشدید کرد.) این مناقشات به اوکراین در جلب حمایت های سیاسی بیشتر غرب در ماه های اخیر به ویژه در زمینه افزایش فشار تحریم ها بر روسیه کمک کرده است. نشانه های فزاینده ای مشاهده می شود مبنی بر اینکه اتحادیه اروپا و ایالات متحده تحریم های بیشتری را علیه روسیه در ارتباط با مناقشات این کشور در دریای آزوف با اوکراین اعمال خواهند کرد که از جمله آنها تحریم های فردی در قبال مقامات امنیتی روسیه درگیر در این مناقشه، و همچنین اعمال محدودیت هایی بر بخش کشتی سازی روسیه خواهد بود. شورای امور خارجی اتحادیه اروپا در اواخر فوریه در این باره مذاکره کرده و ایالات متحده هم برنامه تحریمی خود را که بعضا به این مساله ارتباط دارد، به جریان در آورده است. (اتحادیه اروپا تحریم ‌های قبلی علیه روسیه را ۶ ماه دیگر تمدید کرده و نام ۸ فرد دیگر را نیز به فهرست تحریمی افزوده است.)

بن بست کنونی در دریای آزوف همچنین حمایت های امنیتی بیشتر کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی از اوکراین را در پی داشته و این مساله به ویژه از کناره گرفتن کشتی های ناتو در بنادر اوکراین در دریای سیاه مشهود است. جلسه اخیر وزیر دفاع اوکراین با مقامات ناتو نشان می دهد که این حمایت در حال حاضر مشارکت فعالانه تر در رزمایش های مشترک دریایی ناتو و اوکراین در دریای سیاه و همچنین اعزام بیشتر نیرو و تحویل سلاح به اوکراین را شامل خواهد شد.

اما این اقدامات گسترش یافته احتمال ایجاد اختلافات بیشتر و درگیری بین اوکراین و روسیه در دریای آزوف و منطقه دریای سیاه را بیشاز پیش افزایش داده اند و می توانند به یک درگیری گسترده مرزی در شرق اوکراین منجر شوند. در حقیقت، گریگوری کاراسین معاون وزیر امور خارجه روسیه اخیرا هشدار داده که برنامه های ایالات متحده برای برگزاری های رزمایش های نظامی دریایی با اوکراین در دریای سیاه «یک ایده خطرناک» و حاکی از افزایش تنش ها در منطقه در ماه های آتی است.

مناقشات اخیر در دریای آزوف از 25 نوامبر آغاز شد که روسیه سه کشتی اوکراین را توقیف و 24 نفر از ملوانان آن را در دریای آزوف دستگیر کرد. اوکراین در سپتامبر 2018 از برنامه خود برای ایجاد یک پایگاه دریایی در بردیانسک خبر داده و همین مساله حساسیت روسیه را درباره کشتی های اوکراینی برانگیخته بود. لازم به ذکر است که ملوانان اوکراینی همچنان در روسیه در بازداشت به سر می برند.

منبع: استرتفور / مترجم: طلا تسلیمی