معافیت از تحریم ها ارتباطی با قیمت نفت ندارد

نویسنده: تام دی کریستوفر
دیپلماسی ایرانی: دولت دونالد ترامپ می خواهد با فراهم آوردن فضا و توجیه کافی با ادامه صادرات نفتی ایران موافقت و احتمالا به کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی در اواخر سال جاری میلادی کمک کند. برایان هوک، فرستاده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران در اظهارات اخیر خود از اعلام قطعی اینکه کاخ سفید تحریم ها علیه صادرات نفتی جمهوری اسلامی را با شدت بیشتری پیش می برد یا معافیت ها ادامه خواهند داشت، خودداری کرد. اما گفت امکان اینکه برخی از بزرگترین مشتریان ایران قادر به ادامه واردات نفت خام از این کشور باشند، وجود دارد.

هوک در جلسه مجمع جهانی انرژی 2019 شورای آتلانتیک در ابوظبی گفت: «ما به دنبال معافیت یا مستثنی کردن برخی در واردات نفت خام ایران نیستیم. همه چیزی که می توانم بگویم این است که ما اعتقاد داریم وقتی تامین بهتری در بازار نفت داشته باشیم، آنگاه جو بهتری برای سرعت بخشیدن مسیر به سمت به صفر رساندن صادرات نفتی ایران وجود خواهد داشت.»

اظهارات هوک نشان می دهند که تصمیم دولت بعضا به قیمت نفت در زمان پایان یافتن معافیت شش ماهه کنونی از تحریم ها در ماه مه، ربط خواهد داشت. مایکل کوهن، مدیر تحقیقات بازار انرژی در بارکلیز، گفت: «من فکر می کنم که دولت به وضوح به همان چیزی اشاره کرد که برخی از ما پیشتر از آن سخن گفته بودیم، و آن رابطه بین قیمت نفت و اجرای تحریم هاست.» کوهن پیشتر نوشته بود که کاهش قیمت نفت خام برنت به کمتر از بشکه ای 60 دلار، دولت ترامپ را به شدت عمل در اعمال تحریم ها و تحت فشار گذاشتن خریداران برای قطع واردات از ایران ترغیب خواهد کرد و در مقابل، افزایش احتمال بازگشت قیمت نفت به بالاتر از بشکه ای 80 دلار، دولت ترامپ را مجبور خواهد کرد با عرضه حجم قابل توجهی از نفت خام ایران در بازار موافقت کند.

تصمیم دولت ترامپ به اعطای معافیت از تحریم ها به برخی از بزرگ ترین مشتریان نفتی ایران از جمله چین و هند، بازار را شوکه کرد و به افت شدید قیمت نفت انجامید. متحدان آمریکا از جمله عربستان سعودی هم که تولیدات خود را در پی پیش بینی تحریم کامل ایران افزایش داده بودند، از این تصمیم متعجب شدند. عربستان سعودی و دیگر اعضای اوپک معتقدند که بازار نفت اکنون با مازاد عرضه نسبت به تقاضا مواجه شده چون آمریکا از اطلاع رسانی به متحدانش درباره معافیت ها خودداری کرده است.

با این حال، برخی معتقدند که ارتباط بین قیمت نفت و معافیت مشتریان ایران از تحریم ها تنها ظاهر ماجراست. آیموس هاکستاین یک مقام دولت باراک اوباما که مسئولیت پیشبرد تحریم ها علیه ایران را بر عهده داشت، گفت دلیل اصلی که ترامپ را وادار به اعطای معافیت از تحریم ها کرد، ناتوانی دولت او در دستیابی به توافق با برخی از بزرگ ترین مشتریان نفتی ایران برای متوقف کردن خریدشان از این کشور بود. این اتفاق، چشم انداز اینکه آمریکا مجبور به تحریم شرکت های هندی و چینی شود را به شدت افزایش داده بود.

هاکستاین افزود: «به طور قطع در ماه مه هم معافیت ها تمدید خواهند شد. دلیلش هم این است که اگر شما کشوری را معاف نکنید و آن کشور به واردات از ایران ادامه بدهد، مجبورید تحریم و مجازاتش کنید و احتمالا تحریم کردن آنها به نفع خودتان نیست.»

هوک تاکید کرده که 8 مشتری ایران از تحریم ها علیه این کشور معاف شدند چون به شدت سطح خرید خود را کاهش داده بودند. اما هاکستاین می گوید: «معافیت های وابسته به کاهش قابل توجه خرید در واقع به کشورها برای ادامه خرید نفت ایران انگیزه می دهد. معافیت ها به گونه ای طراحی شده اند که به کشورها اجازه می دهند تا زمانی که قصد خود را برای کاهش سطح خرید به نمایش می گذراند، به خرید ادامه دهند. اگر کشوری واردات خود را به صفر برساند، دیگر نمی تواند تا زمان لغو تحریم ها بار دیگر نفت از ایران وارد کند.»

هاکستاین افزود دولت ترامپ همچنان به مقایسه نادرست تحریم های اوباما علیه ایران که به منظور اعمال فشار به این کشور برای پذیرش محدودیت ها در برنامه هسته ای بود، ادامه داد؛ اما در واقع هدف از تحریم های کنونی بسیار متفاوت است: «ما قصد داشتیم ایران را به میز مذاکره بکشانیم. اما ترامپ تنها به دنبال مجازات آنها برای مدتی نامشخص است.»

منبع: سی ان بی سی / مترجم: طلا تسلیمی