مشاور امنیت ملی آمریکا مسیر را برای جنگ با ایران هموار می کند؟

نویسنده: جو سیرینسونه

دیپلماسی ایرانی: جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا ششم ژانویه در دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل هشدار داد: «ما شکی نداریم که ایران هنوز از نظر استراتژیک به دستیابی به تسلیحات هسته ای متعهد است.» اما هیچ دلیل و مدرکی برای این ادعای بولتون وجود ندارد. مشخص نیست که «ما» در اظهارات بولتون به چه کسانی بر می گردد، اما به طور قطع هیچ کسی در جامعه اطلاعاتی آمریکا را شامل نمی شود. آنها دقیقا به عکس این اظهارات معتقد هستند.

اگرچه گرایش روز حقیقت یابی اظهارات آلکساندریا اوکاسیو کورتز (نماینده حزب دموکرات در کنگره) است، اما به طور قطع زمانی که مشاور امنیت ملی اظهاراتی نادرست بیان می کند، اهمیت مساله خیلی بیشتر است. بولتون به پینوکیویی تبدیل شده که دروغ هایش عواقب بد و جدی بر امنیت ملی می گذارد.

دن کُتز، مدیر سازمان اطلاعات ملی قطعا در این زمینه با بولتون توافق نظر ندارد. او در سال گذشته در برابر سنا شهادت داد که ایران می خواهد از برجام محافظت کند و این در حالی است که توافق هسته ای ایران را آشکارا از داشتن تسلیحات هسته ای منع کرده است. او افزود: «برجام به افزایش شفافیت فعالیت های هسته ای ایران از طریق افزایش دسترسی به تاسیسات هسته ای این کشور شده است.» این بدین معنی است که برجام توانایی آمریکا برای شناسایی موارد نقض توافق توسط ایران را افزایش داده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی اینطور نتیجه گرفته که ایران همچنان به تعهدات خود در برجام کاملا پایبند مانده و تاسیسات هسته ای خود را تا اندازه زیادی مسدود کرده است. سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده نیز در این زمینه آژانس بین المللی انرژی اتمی موافق هستند.

کتز در بیانیه سال 2017 خود تحت عنوان «ارزیابی عمده تهدیدات جهانی توسط جامعه اطلاعاتی ایالات متحده» گفت: «ما نمی دانیم که ایران در نهایت درصدد ساخت تسلیحات هسته ای بر می آید یا خیر.» این یعنی بولتون هیچ پایه و اساسی برای اظهاراتش نداشته چراکه جامعه اطلاعاتی آمریکا اعتقاد ندارند که ایران متعهد به ساخت تسلیحات هسته ای است.

پائول کِر در گزارش جامع 2018 برای خدمات تحقیقاتی کنگره آورده: «دست کم از سال 2007 تاکنون جامعه اطلاعاتی ایالات متحده ارزیابی های غیرمحرمانه ای منتشر کرده مبنی بر اینکه ایران تصمیم به ساخت سلاح هسته ای نداشته است. نهادهای نظامی ایران تحت رهنمودهای دولت تا سال 2003 برای دستیابی به سلاح های هسته ای فعالیت می کرده اند، اما پس از آن ایران برنامه تسلیحات هسته ای خود را در واکنش به فشارهای بین المللی متوقف کرده است.»

تمایلات سیاسی از آن جهت مهم هستند که ایران آشکارا اساس صنعتی و فنی ساخت تسلیحات هسته ای نسل اول را داراست. مشخص نیست که ایران توانایی فنی برای دستیابی به تسلیحات پیشرفته یا طرح های اولیه برای ساخت آنها را نیز دارد یا خیر. اما هیچ شکی نیست که در نهایت توانایی ساخت چنین سلاحی را دارد و فقط تصمیم گیری سیاسی است که مانع آن می شود.

اگر ادعای بولتون درست بود، ایران از توافق هسته ای خارج می شد و تلاش برای دستیابی به بمب اتم را آغاز می کرد. اینکه بولتون اطلاعات اولیه برای اظهارات خود را از کجا آورده معلوم نیست. حتی اسنادی که اسرائیل ادعای دزدین آنها از انباری در ایران را دارد نیز تنها اطلاعاتی درباره برنامه هسته ای ایران تا سال 2013 را شامل می شوند و نه بعد از آن.

استفن مول که رهبری تلاش های ایالات متحده برای اجرایی شدن برجام را به عهده داشته است، گفت: «نمی دانیم که ایران اکنون که 16 سال از برآوردهای اولیه درباره برنامه هسته ای این کشور گذشته، تا چه اندازه درباره ساخت تسلیحات هسته ای دانش به دست آورده، اما توافق هسته ای برای مواجهه با بدترین سناریو تنظیم شده است. ما توافق را بر مبنای توانایی ارزیابی و تایید تنظیم کردیم.»

با همه این اوصاف این سوال پیش می آید که دلیل اظهارات عجیب و نادرست بولتون چیست؟ او دارد از روی رئیس خود (ترامپ) که درباره حقایق واضح و قابل اثبات دروغ می گوید، الگو برداری می کند؟ اما فریب های بولتون به پیش از دوران ترامپ باز می گردد. او پیش از حمله سال 2003 آمریکا به عراق هم همین رویه را در پیش گرفت و ادعا کرد: «ما مطمئنیم که صدام حسین تسلیحات کشتار جمعی و تاسیساتی پنهانی برای چنین سلاح هایی دارد.» اما هرگز شواهدی دال بر این مساله وجود نداشت.

نتایج یک نظرسنجی از همکاران سابق بولتون که توسط «پرو پابلیکا» انجام شده، نشان می دهد که او اطلاعات را به صورت دستکاری شده تحویل می دهد و در مقابل دریافت اطلاعاتی که با توهمات او درباره کشورها و اشخاصی که با آنها مخالف است مغایرت دارد، مقاومت می کند. به طور خلاصه، مشاور امنیت ملی فردی با گرایش ها و هیجانات مشابه رئیس جمهوری است و این شرایط را به شدت خطرناک می کند. 

به نظر می رسد جامعه آمریکا باید حقیقت یابی اظهارات مقامات دولتی را آغاز کند. اظهارات اغراق آمیز جوان ترین عضو کنگره آمریکا ممکن است خجالت آور باشد، اما برخلاف اظهارات بولتون مهلک نخواهد بود. اظهارات نادرست بولتون و پومپئو مسیر را برای یک جنگ دیگر در خاورمیانه هموار می کند؛ جنگی که خیلی زود سبب خواهد شد مناقشات بر سر دیوار در مرز مکزیک در برابر آن بی اهمیت به نظر برسد.

منبع: دیفنس وان / مترجم: طلا تسلیمی