سرانجام همکارى اتمى هند و آمريکا

موهان سينگ، نخست وزير هند،‌ جمعه 18 خرداد با‌جورج بوش، رئيس جمهور آمريکا در حاشيه اجلاس گروه هشت در هليگندام آلمان ملاقات کرد.

اين در حالى است که مقامات دو کشور بحث پيرامون جزئيات پيشنهاد تازه هند را بررسى مى کنند. هند پيشنهاد داده است تا تحت شرايط ايمن ترى مذاکرات خود را با آژانس انر‍‍ژى هسته اى از سر گيرد.

اين پيشنهاد هند براى خروج از بن بست پيمان 123 بين دو کشور ارائه شده است. اين پيمان در جريان سفردو سال پيش آقاى بوش به هند امضا شده بود.

در راستاى ملاقات نخست وزير هند و رئيس جمهور آمريکا،‌ام.ک. نارايانان،‌مشاور امنيت ملى هند با همتاى آمريکايى خود،‌استفان هدلى در خصوص مسئله اصلى بين دو کشور و يافتن راه کارهاى تازه براى خروج از بن بست اين پيمان ملاقات کردند.

همچنين وزير امور خارجه هند بعد از اين گفت و گو ها تاکيد کرد که دو کشور به يک تفاهم دو طرفه نزديک شده اند. وى گفت که به نظر من رسيدن به يک تفاهم دو طرفه امکان پذير است  و ما اميدواريم که هر چه زودتر به نتيجه برسيم.

اين در حالى است که اوايل ماه ژوئن سال ميلادى جارى گفت و گو هاى بين نيکلاس برنز،‌معاون وزير امور خارجه آمريکا در امور سياسى و هيات هندى به رهبرى وزير امور خارجه هند به نتايج دلخواه نرسيد.

گفته مى شود که ادامه مذاکرات بين هند و آمريکا در خصوص اين پيمان به صورت غير رسمى ادامه خواهد داشت. اين مذاکرات احتمالا از اواخر ماه ميلادى جارى صورت مى گيرد. اواخز ژوئن اس. جى شنگر سفير هند در سنگاپور براى شرکت در يک کنفرانس بين المللى در خصوص عدم گسترش سلاحهاى هسته اى به آمريکا سفر خواهد کرد. وى يکى از اعضاى مهم هيات هندى در مذاکره با آمريکا است و انتظار مى رود در حاشيه اين اجلاس با مقامهاى آمريکايى ملاقات کند.

قرارداد هسته اى هند و آمريکا در سال 2005 بين رئيس جمهور آمريکا و نخست وزير هند منعقد شده بود و ماه دسامبر 2006 به تصويب کنگره آمريکا رسيد. بر اساس اين پيمان هند از آمريکا سوخت و فن آورى هسته اى وارد خواهد کرد. اين پيمان با مخالفتهاى زيادى رو به رو شده است و مخالفان هر دو طرف معتقدند که امتيازات بيش از حدى به طرف مقابل داده شده است.

يکى از دلايل مخالفت هند مربوط به بندى در اين پيمان است که طبق آن در صورت انجام آزمايش هسته اى از طرف هند،‌اين پيمان لغو خواهدشد. مخالفان آمريکايى نيز معتقدند که اين پيمان به يک مسابقه تسليحاتى در آسيا مى انجامد چرا که هند مى تواند از سوخت هسته اى وارده از آمريکا براى ساخت تسحيلات اتمى استفاده کند.