آیا اتحادیه اروپا می تواند پیشقدم  تحریم  عربستان شود؟

الدار ممدوف
دیپلماسی ایرانی: در حالی که قانون گذاران آمریکایی به دنبال مجازات کسانی هستند که مسئول ناپدید شدن و کشته شدن احتمالی روزنامه نگار سعودی، جمال خاشقجی – کسی که انتقاد های نه چندان تندی از پادشاه محمد بن سلمان کرده بود، هستند، همتایان اروپایی شان نیز همین خواسته را از دولت های اروپایی دارند.

پیِر آنتونیو پانزری، یک سوسیالیست ایتالیایی که رئیس کمیته فرعی حقوق بشر پارلمان اروپا است، بیانیه ای صادر کرده است و در آن از مقامات سعودی خواسته است اعلام کنند خاشقجی کجا است.  او همچنین از اتحادیه اروپا و کشور های عضو در آن خواسته است تا اگر ادعا مقامات امنیتی ترکیه مبنی بر به قتل رسیدن خاشقجی در کنسول گری عربستان، درست باشد، "با قاطعیت پاسخ دهند و روابطشان با ریاض، از جمله فروش تجهیزات نظامی، را مورد بازنگری قرار دهند. ماریچه اسخاکه، یک قانون گذار میانه رو هلندی، نامه ای سر گشاده خطاب به فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نوشته .و از او خواسته است تا "آماده اعمال تحریم علیه افراد متخطی و همچنین تحریم های اقتصادی علیه پادشاهی عربستان، باشد."

اگر چه ناپدید شدن خاشقجی، که احتمالا زیر سر عوامل سعودی است، باعث زیر سوال رفتن ماهیت رژیم سعودی در واشنگتن، شده است، پارلمان اروپا مدت ها است در مورد نقض حقوق بشر آل سعود، هم در داخل و هم خارج از پادشاهی، صحبت می کنند.

در سال 2016، پارلمان اروپا، بالاترین جایزه حقوق بشر را به رائف بدوی، یک وبلاگ نویس لیبرال، داد. کسی که اکنون در حال گذراندن 10 سال حبس و تحمل 1000 ضربه شلاق به خاطر راه اندازی سایتی برای مباحثه عمومی، است. بر خلاف قولی که مقامات سعودی در نوامبر 2017، به هیئت اعزامی کمیته فرعی حقوق بشر دادند، اطلاعاتی از شرایط بدوی در زندان در دست نیست و پس از آن هم تعداد زیادی از فعالان و منتقدانی که رفتاری صلح آمیز داشته اند، دستگیر شده اند.

ماه مِی 2018، پارلمان اروپا، متعاقبا قطعنامه ای را تصویب کرد که هر گونه بدرفتاری، به ویژه با فعالان حقوق زنان، را محکوم می کند. این قطعنامه، به ویژه به نقش محمد بن سلمان در سرکوب ها اشاره دارد، این اتفاق پس از سفر او به آمریکا و اروپا رخ داد که در طی این سفر ها رسانه ها از وی به عنوان "اصلاح گری ترقی خواه" یاد کردند. عربستان سعی کرد فعالان حقوق زنان را دست نشانده خارجی ها (قطر) نشان دهد که نتوانست اعضا پارلمان اروپا را متقاعد کند. این قطعنامه، برای اولین بار، خواستار اعمال تحریم علیه مقامات سعودی مسبب نقض حقوق بشر شده است.

پارلمان اروپا از کشور های عضو اتحادیه خواسته است تا فروش سلاح به عربستان و همچنین برای اولین بار به امارات متحده، را متوقف کنند. علی رغم درخواست حزب مردم محافظه کار اروپا، برای حذف این بخش، با 353 رای به 217 رای این قسمت نیز تصویب شد.

بنابراین، با توجه به سابقه رژیم سعودی، آنچه بر سر جمال خاشقجی آمد باعث تعجب سیاست مداران اروپایی نشد. سوال این است که قتل احتمالی یک روزنامه نگار شناخته شده بالاخره توانست کاری که بمباران بی رحمانه هزاران یمنی نتوانست انجام دهد، محقق کند – ریاض تاوان اقدامات بی خردانه اش را بپردازد. برخلاف آمریکا که تصویب تحریم ها فرایندی طولانی است، اگر شورا اتحادیه اروپا تصمیم بگیرد، تحریم ها اعمال خواهند شد.

با این حال، این امر باید با اتفاق آرا رخ دهد. بنابراین، هیچ تضمینی نیست که اگر این اقدام پیشقدمانه در دستور کار قرار گیرد، با مخالفت روبرو نشود. آن هم از جانب کسی مانند ویکتور اربان، نخست وزیر مجارستان، که فردی مستبد است و یا هم از جانب کشوری که روابط اقتصادی و یا نظامی محکمی با ریاض دارد. با این وجود، هیچ چیز نمی تواند جلوی کشور هایی که پایبند به حقوق بشر هستند را از اعمال چنین تحریم هایی بگیرد. و سایر کشور های عضو اتحادیه ملزم هستند همبستگی شان را با این کشور ها در مقابل خشم احتمالی عربستان، نشان دهند. درست مانند کاری که در مقابل روسیه انجام دادند.

اکنون وظیفه اتحادیه اروپا است تا پیگیر مسائل حقوق بشر در دنیا باشد. علی رغم پیش قدمی تحسین آمیز سناتور های آمریکایی در اعمال تحریم ها علیه ریاض، پرزیدنت دونالد ترامپ، این تصمیم را تبدیل به قانون نخواهد کرد. وقتی در این باره از او سوال شد، او بی رحمانه مسئله حقوق بشر در عربستان را نادیده گرفت چون مانعی بر سر راه فروش سلاح به این رژیم است. سلاح هایی که برای کشتار شهروندان یمنی، از جمله کودکان به کار می رود. این رفتارش دقیقا مانند سیاست های خارجی غیر اخلاقی اش و تحسین آشکار او از مردان قدرتمندی مانند محمد بن سلمان است. این رفتار ترامپ، ضرورت این کار را که اتحادیه اروپا قدم پیش بگذارد را بیشتر می کند. اتحادیه اروپا باید نشان دهد که رهبری حمایت از حقوق بشر و اصول اخلاقی را بر عهده دارد.

منبع : لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33