خطر درگیری ایران در تنشی گسترده تر

نویسنده: تد ریگنسیا

دیپلماسی ایرانی: آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران، حمله در شهر اهواز را محکوم کرد و رژیم های تحت حمایت ایالات متحده در منطقه را مسئول «دسیسه» ای دانست که دست کم 29 کشته و 70 زخمی برجا گذاشته است. رهبر معظم ایران روز شنبه «دنبال کردن رد مجرمان» را خواستار شد و حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، هم «پاسخی کوبنده» به این حمله مرگبار را وعده داد.

سوالی که پس از این حمله مطرح شد این بود که چه کسی مسئول آن بوده است و آیا ایران در واکنش به آن درگیر جنگی گسترده تر خواهد شد؟

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت روحانی، «تروریست های مزدور، آموزش دیده و مسلح شده توسط یک رژیم خارجی» را عامل این حمله دانست و در شبکه های اجتماعی نوشت: «ایران، حامیان منطقه ای تروریسم و اربابان آمریکایی انمها را مسئول چنین حملاتی می داند. این در دفاع از زندگی ایرانی ها  به سرعت و قاطعانه پاسخ خواهد داد.»

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، یک گروه مسلح به نام الاحوازیه مسئولیت این حمله را بر عهده گرفته است. این در حالی است که دولت اسلامی عراق و شام (داعش) نیز اعلام کرده عامل پشت این حمله بوده است. درباره گروه الاحوازیه اطلاعات زیادی در دست نیست و طبق آنچه رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به ایسنا گفته، این گروه توسط عربستان سعودی تامین مالی می شود.

در برخی گزارش های دیگر هم جوانان عضو گروه مقاومت ملی اهواز مسئول این حمله دانسته شده اند.

حبیب جابر، رهبر جنبش مبارز عرب برای آزادی اهواز در بیانیه ای جداگانه در وب سایت اهوازنا اعلام کرد: «هدف قرار دادن سپاه پاسداران در رژه نظامی در اهواز توسط مقاومت ملی، تدابیر دفاع از خود در برابر ترورهای نظامی طبقه بندی در سطح جهانی، بوده است.» اما در میان کشته شدگان حمله روز شنبه کودکان، تماشاچیان این رژه نظامی، سربازان و کهنه سربازان جنگ هم بودند. این رژه در یادبود سالگرد آغاز جنگ ایران و عراق برگزار شده بود. اینکه گروه مقاومت ملی اهواز و جنبش مبارز عرب برای آزادی اهواز با گروه الاحوازیه در ارتباط یا همگی بخشی از یک اتحاد هستند یا خیر، هنوز مشخص نیست.

سرلشکر ابوالفضل شکارچی، یک سخنگوی ارتش ایران، به خبرگزاری فارس گفت که چهار مرد مسلح این حمله را انجام دادند که سه نفرشان در صحنه و نفر چهارم در پی جراحت شدید در بازجویی کشته شدند. به گفته شکارچی، حمله کنندگان لباس فرم نظامی به تن داشتند و سلاح های خود را روزها پیش از حمله در محل جاسازی کرده بودند. یکی از افرادی که در این حمله زخمی شد گفت افراد مسلح «بدون هدف گیری» به جمعیت شلیک می کردند.

شهر اهواز مرکز استان خوزستان است که بزرگ ترین ذخایر نفتی کشور را داراست. این شهر در پی نزدیکی این شهر به عراق و جمعیت زیاد اقلیت عرب آن، در گذشته هم شاهد خشونت های قومی-مذهبی بوده است. اهواز همچنین یکی از خطوط مقدم در جنگ هشت ساله ایران و عراق بود.
داعش هم مسئولیت قتل عام روز شنبه را بر عهده گرفته است، اگرچه برخی درباره مشارکت این گروه در حمله ابراز تردید کرده اند. داعش سابقه حمله در داخل ایران را داشته است. این گروه در ماه ژوئن سال 2017 در یک سری حملات مهلک تروریستی به مجلس ایران و آرامگاه آیت الله خمینی رهبر فقید جمهوری اسلامی مسئول دانسته شد.

«تله گذاری برای ایران»

صرف نظر از اینکه چه کسی حقیقتا مسئولیت این حمله را بر عهده داشته است، تریتا پارسی، بنیانگذار شورای ملی ایرانیان آمریکایی، این مساله را در شبکه های اجتماعی مطرح کرده که هدف از این حمله «تله گذاری برای ایران» در مسیر آغاز درگیری مسلحانه گسترده تری بوده است که در نهایت ارتش ایالات متحده را نیز درگیر کند.

اما محمد هاشمی، روزنامه نگاران مستقر در تهران، معتقد است ایران در دهه 1980 هم تجربه حملات مشابه را داشته است و برای پاسخ عجله نمی کند.

سعید جلیلی، یک روزنامه نگار دیگر مستقر در تهران، هم گفت این حمله برای «آینده دیپلماسی» بین ایران، همسایگانش و ایالات متحده خوب نبود. او به الجزیره گفت: «آنها اساسا از دیپلماسی دور می شوند و به سمت درگیری پیش می روند.» او افزود حمله روز چهارشنبه جوامع صلح آمیز قومی را که برای حقوقشان از طریق اصلاحات مشروع اجتماعی تلاش می کردند، تضعیف می کند: «افراطی گرایی همه تلاش های صلح آمیز را بی نتیجه می گذارد و مسیر حرکت به سمت حقوق شهروندی را سد می کند.»

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34