ایران برد دوگانه اش در عراق را جشن می گیرد

نویسنده: ریچارد اسپنسر

دیپلماسی ایرانی: شکست مقامات تحت حمایت ایالات متحده در رقابت ها بر سر دو سمت کلیدی در دولت عراق به این معنا بود که آمریکا در جاه طلبی ها و تلاش برای تثبیت نفوذش در عراق پس از جنگ، متحمل دو ضربه شدید از ایران شده است. 

حیدر عبادی، نخست وزیر پیشین عراق که تحت حمایت ایالات متحده بود، به رغم لابی گری های قدتمند واشنگتن، در تلاش های خود برای ماندن در قدرت و حفظ سمت نخست وزیری ناکام مانده است. گروه های وفادار به ایران در حال گردهم آوردن یک ائتلاف رقیب بوده اند و عبادی پس از آنکه حمایت مقتدی صدر، روحانی ملی گرا را از دست داد، اعلام کرد دیگر برای ماندن در قدرت تلاشی نخواهد کرد.

اما آنچه بر زخم ائتلاف غربی نمک پاشید، شکست نامزد تحت حمایتش برای ریاست پارلمان عراق در برابر محمد حلبوسی بود که او هم تحت حمایت ایران است. وزارت امور خارجه ایران بلافاصله پس از انتصاب حلبوسی، خشنودی خود را از این خبر نشان داد و اعلام کرد که از «دموکراسی، یکپارچگی ارضی و حاکمیت ملی» عراق در برابر تلاش های پنهانی ناموفق آمریکا برای تاثیرگذاری بر نتایج، حمایت می کند. خالد العبیدی، نامزد شکست خورده ریاست مجلس، وزیر دفاع پیشین و از متحدان عبادی بود که در مبارزه با داعش همکاری نزدیکی با نیروهای ایالات متحده داشت.

شکست عبادی و عبیدی هر دو به مثابه پیروزی برای قاسم سلیمانی فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که نقش نماینده ایران در عراق را ایفا می کرد. او همچنین چهره پشت عملیات خارجی ایران برای افزایش نفوذ در منطقه به شمار می آید. سلیمانی بیشتر تابستان را در عراق گذراند تا احزاب شیعه را به متحد شدن در برابر نفوذ آمریکا ترغیب کند و به ویژه احزاب کرد را برای مقابله با لابی گری های برت مک گورک، فرستاده ایالات متحده در ائتلاف مقابله با داعش، تحت فشار بگذارد. مک گورک تا همین اواخر با احزاب سیاسی گوناگون در عراق دیدار می کرد تا آنها را به حمایت از تلاش های عبادی برای تشکیل یک ائتلاف جدید حاکم ترغیب کند و تا همین ماه گذشته تصور می کرد آرای کافی در پارلمان برای کسب اطمینان از نخست وزیری مجدد عبادی را به دست آورده است. در طرف دیگر ماجرا، گفته شده که قاسم سلیمانی به عنوان بخشی از لابی گری های ایران چهار ساعت با مقتدی صدر به مذاکره نشسته و او را به تغییر جهت و قطع حمایت از عبادی ترغیب کرده است.

مذاکرات برای تشکیل دولت جدید از جمله انتصاب نخست وزیری هنوز ادامه دارد. در سیاست عراق، سمت نخست وزیری همواره به سیاستمداران شیعه، رئیس جمهوری به سیاستمداران کرد و ریاست مجلس به مسلمانان سنی می رسد که نشان دهنده برتری جامعه شیعه دست کم از نظر آمار و ارقام است. اعمال نفوذ بر جامعه شیعه خود به خود یک مزیت برای ایرانی ها در برابر آمریکایی ها محسوب می شود. عبادی اگرچه روابط خصمانه ای با ایران نداشت، اما به شدت مورد توجه و تحت حمایت ایالات متحده بود.

تنها چیزی که می تواند در این شرایط تا اندازه ای مایه تسلی خاطر ایالات متحده باشد، این است که همه گروه ها و جناح های سیاسی در عراق بر سر این مساله توافق دارند که برای ثبات عراق، آمریکا و ایران هر دو بایستی حق وتوی تاثیرگذاری بر گزینه دولت جدید برای نخست وزیری داشته باشند.

منبع: تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34