ایران منتظر ریاست جمهوری جان کری است؟

نویسنده: آریل زیلبر

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا جان کری، وزیر امور خارجه پیشین را به برگزاری «نشست های غیرقانونی» با ایران متهم کرد. او ساعات پایانی روز پنجشنبه در توئیتی نوشت: «جان کری با نظام ایران که دشمن ماست نشست های غیرقانونی داشته که می تواند بر اقدامات مهم ما در جهت منافع مردم آمریکا، تاثیر منفی داشته باشد.» او در ادامه افزود: «به آنها گفته که منتظر خروج ترامپ از دولت بمانند! نام او طبق قانون ثبت نام نمایندگان خارجی ثبت شده است؟ خیلی بد شد!»

به احتمال زیاد این توئیت ترامپ واکنشی به بخشی از مصاحبه کری با فاکس نیوز بوده که در آن درباره فعالیت های خودش از زمان پایان کار دولت قبلی سخن گفته است. کری روز چهارشنبه هم مصاحبه ای با هوگو هویت، میزبان برنامه گفت و گوی رادیو انجام داد. سناتور سابق ماساچوست به هویت گفت که از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ در ماه ژانویه 2017، «سه، چهار مرتبه» با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران دیدار داشته است. کری اذعان کرد که موضوع جلسات مذکور معاهده هسته ای ایران که ترامپ اوایل سال جاری میلادی از آن خارج شد، و دیگر مسائل منطقه ای بوده است. در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، کری ریاست گروه مذاکره کنندگان آمریکایی در مذاکرات هسته ای با ایرانی ها را بر عهده داشت.

کری گفت: «کاری که کردم این بود که سعی کردم از او بپرسم ایران حاضر است برای تغییر شرایط در خاورمیانه و بهتر شدن آن، چه کاری انجام دهد.» کری این اظهارات را شامگاه چهارشنبه در مصاحبه با دانا پرینو، مجری شبکه فاکس نیوز، بیان کرد. وقتی دانا از او پرسید که آیا به ایرانی ها گفته منتظر بمانند تا زمان ریاست جمهوری ترامپ به پایان برسد، او این مساله را رد نکرد. کری گفت: «فکر می کنم همه در سراسر جهان درباره انتظار برای پایان ریاست جمهوری ترامپ صحبت می کنند.»

ترامپ و حامیانش کری را به مشارکت در «دیپلماسی سایه» متهم کرده اند. این در حالی است که قانونی وجود دارد موسوم به «قانون لوگان» که شهروندان عادی را از انجام دیپلماسی خارجی به نیابت از دولت آمریکا باز می دارد. اما کری نامناسب بودن اقداماتش را در مذاکره با ظریف رد کرده است. او گفت: «هر وزیر امور خارجه ای و وزرای پیشین خارجه به دیدار با رهبران خارجی، شرکت در کنفرانس های امنیتی و سفر به سراسر جهان ادامه می دهد. همه ما همین کار را می کنیم. و همه ما درباره امور کشوری با جهان گفت و گو می کنیم تا به درک بهتری از آنها برسیم.»

گزارش های اولیه درباره دیدار کری با ظریف در ماه مه و پس از آن منتشر شد که بوستون گلوب درباره دیدار این دو نفر در سازمان ملل در نیویورک در تلاش برای نجات توافق هسته ای نوشت. کری همچنین دیدارهایی با فرانک والتر اشتاین مایر، رئیس جمهوری آلمان، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه داشته است. مشارکت کری در دیپلماسی پنهان از سرخوردگی او از تلاش برای محافظت از توافق هسته ای که دستاورد اساسی خود می داند، حکایت دارد. این توافق بین ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحده به علاوه آلمان و اتحادیه اروپا به امضا رسید و ایران متعهد شد در برابر لغو تحریم های اقتصادی، برنامه تحریم هسته ای خود را برای یک دهه محدود کند.

تلاش کری برای نجات توافق هسته ای ایران زمانی که دوره فعالیت او در دولت به پایان رسیده، کارشناسان سیاسی را حیرت زده کرده است. مایکل اُ هانلون، کارشناس سیاست خارجی در موسسه بروکینگز گفت: «این امر غیرمعمول است که یک وزیر امور خارجه پیشین به یک دیپلمات حقیقی و شبه مذاکره کننده درگیر مسائل سیاست خارجی مانند این شود.» او افزود: «البته وزرای دولت های پیشین اغلب درباره ارتباط خود با رهبران خارجی ساکت می مانند و باید هم بمانند، اما این ارتباط به ندرت به یک مساله خاص مربوط می شود، به ویژه اگر آن وزیر به تازگی دولت را ترک کرده باشد.»

منبع: دیلی میل / مترجم: طلا تسلیمی