نقش قم در گردشگری ایران

به گزارش ایرنا، براساس منابع تاریخی قم دارای قدمتی 10 هزار ساله است که اوج شکوه این پیشینه را می توان در دوران پس از ظهور اسلام تا عصر حاضر مشاهده کرد. 
قم در تاریخ اسلام و در نگاه مسلمانان به خصوص شیعیان دارای جایگاه ویژه ای است که همواره از آن به عنوان شهری مقدس یاد می شود و این عنصر هویت بخش تا به امروز نیز برای قم حفظ شده است. 
علاوه براین تاریخ کهن و برخورداری از جاذبه های طبیعی متنوع، وجود حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران درشهر قم نیز زمینه مناسبی را برای حضور گردشگران و زائران دراین شهر فراهم آورده است. 
حضور سالانه 25 میلیون زائر و گردشگر در قم موقعیت ممتازی برای راه اندازی کسب و کار در این حوزه و افزایش درآمدزایی پایدار است که می تواند مطمئن ترین راه برای ترسیم نقشه اقتصادی استان باشد. 
درهمین زمینه شماری از مسئولان و کارشناسان اقتصادی استان قم درگفت و گو با خبرنگار ایرنا، حوزه گردشگری و خدمات را مهمترین بخش اقتصاد قم نامیدند و بر ضرورت سرمایه گذاری بیشتر در آن تاکید کردند. 

**اولویت اقتصادی قم گردشگری است 
یکی از پژوهشگران صاحب نظر در این رابطه به ایرنا، گفت: به دلیل موقعیت ممتاز قم در پذیرایی از میلیون ها زائر بارگاه کریمه اهل بیت (ع) و مسجد مقدس جمکران درطول سال، اولویت نخست اقتصادی استان برای رسیدن به درآمد پایدار، توسعه گردشگری است. 
علیرضا باباخان افزود: برای توسعه گردشگری به عناصر مختلفی همچون تقاضا، افراد صحنه گردان، قوانین پشتیبانی کننده و دانش حداقلی دراین حوزه نیاز است که بستر تحقق این مولفه ها در استان قم مهیاست. 
وی افزود: گردشگری قم در بحث وجود تقاضا، قوانین پشتیبانی کننده و دانش حداقلی متولیان درخصوص این صنعت،با مشکل خاصی مواجه نیست اما درموضوع مدیریت صحیح بازیگران کلیدی و صحنه گردان های این حوزه، دچار نقاط ضعفی است. 
باباخان ادامه داد: حوزه گردشگری قم با وجود بازیگران متعدد هنوز متولی قدرتمند مشخصی ندارد و به همین دلیل، این صنعت تاکنون به جایگاه حقیقی خود نرسیده است، درصنعت گردشگری استان شاهد موازی کاری و عدم شبکه سازی منسجم برای پیشبرد فعالیت ها هستیم که این مساله پویایی مورد نظر در بخش گردشگری قم را از میان برده است. 
وی گفت: اگر تمامی فعالیت های این بخش براساس چارچوب مشخص انجام و وظیفه هرکدام ازمتولیان به صورت مجزا تبیین شود، ظرفیت های اقتصادی بخش گردشگری قم آزاد شده و جذابیت های آن برای سرمایه گذاران بیش از گذشته روشن می گردد. 
این پژوهشگر بیان کرد: اگر می خواهیم جلوی ورود صنایع غیرمفید به استان گرفته شود، یکی ازبهترین کارها، توسعه گردشگری و آزادسازی ظرفیت های اقتصادی آن از طریق شبکه سازی و مدیریت منسجم است. 
وی با اشاره به لزوم نگاشت نهاد صنعت گردشگری قم، ادامه داد: با تهیه این سند باید وظایف و کارکردهای صنعت گردشگری در بخش های مختلف تدوین و سازوکار ارتباط متولیان امر با یکدیگر به صورت دقیق مشخص شود تا از هرگونه موازی کاری جلوگیری گردد. 

** بوم گردی، راهکاری برای گسترش گردشگری در قم 
مسئول سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم نیز در این رابطه به ایرنا، گفت: تاسیس اقامتگاه های بوم گردی در روستاهای استان با هدف توسعه صنعت گردشگری و حفظ و پاسداشت فرهنگ سنتی و بومی قم در دستور کار قرار گرفته است. 
مهدی حسین نژاد با بیان اینکه راه اندازی اقامتگاه های بوم گردی کم هزینه ترین تاسیسات گردشگری است گفت: اقامتگاه ها خانه های روستایی و تاریخی هستند که برای خدمات دهی به گردشگران مرمت و تجهیز می شوند از این رو می توانند فرصت های شغلی متعددی را ایجاد کنند. 
وی بیان کرد: اقامتگاه های بوم گردی از جمله مکان های اقامتی و تفریحی هستند که گردشگران می توانند ضمن استراحت در این مکان ها، با جاذبه های تاریخی و توریستی در منطقه و غذاهای سنتی، نوشیدنی های محلی و سبک زندگی محلی آشنا شوند. 
مسئول سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت:حفظ محیط زیست، پایداری زیست بوم و فرهنگ مناطق گردشگری و فرهنگ سازی برای سفر مسئولانه گردشگران، آموزش قوانین و باورهای معنوی مردم محلی به گردشگران و ایجاد همدلی و مشارکت بین گردشگران و مردم محلی، فرهنگ سازی در میان مردم محلی برای احترام به گردشگر، ایجاد پایبندی به اخلاق زیست محیطی و پایداری کیفیت زندگی مردم منطقه از جمله اهداف راه اندازی اقامتگاه های بوم گردی است. 
حسین نژاد با تاکید بر اینکه روستاهای قم قابلیت تبدیل شدن به مقاصد گردشگری را دارند گفت: روستاهای این استان دارای ویژگی های منحصر به فرد با شرایط آب وهوایی مناسب هستند که با ایجاد اقامتگاه های بوم گردی، مقاصد گردشگری هدفمند می شود. 
وی اضافه کرد: اقامتگاه ها بوم گردی مکان مناسبی برای عرضه محصولات و تولیدات صنایع دستی و ترویج آداب و رسوم محلی است. 
استان قم طبق سرشماری نفوس و مسکن سال 95، دارای 209 روستاست که جمعیت 130 روستای آن بیش از 20خانوار است. 
حسین نژاد با اشاره به استانداردهای اقامتگاه های بوم گردی گفت: دراقامتگاه ها باید خدماتی از جمله اقامتی ایمن، بهداشتی مناسب، رفاهی، اطلاعات لازم درباره‌ محیط طبیعی و فرهنگی روستاها و مناطق گردشگری را به روش ‌های گوناگون و با استفاده از ظرفیت راهنمایان محلی به گردشگران ارائه شود. 
وی از ارائه بسته های حمایتی به صاحبان اقامتگاه های بوم گردی خبر داد و افزود: در صورتی که متقاضیان نیاز به مرمت بناها و یا تجهیز آنها همت داشته باشند از سوی میراث فرهنگی قم برای دریافت تسهیلات به بانک ها معرفی می شوند. 
این مسئول در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: برای توسعه و گسترش اقامتگاه های بوم گردی نیازمند همکاری بخشداری ها و بانک های عامل هستیم ضمن اینکه در این اداره کل با توجه به سیاست گذاری های کلان، محدودیتی برای صدور مجوز اقامتگاه های بوم گردی نداریم. 

** آموزش های مرتبط با حوزه گردشگری و خدمات در قم توسعه می یابد 
مدیرکل فنی و حرفه ای قم نیز پیرامون اهمیت پرداختن به حوزه گردشگری برای توسعه اقتصادی این استان به ایرنا، گفت: برای موفقیت دراین حوزه مهم اقتصادی، باید کارگاه های آموزشی برای علاقه مندان به فعالیت در بخش گردشگری به صورت علمی و استاندارد برگزار شود و شرکت کنندگان با حضور دراین دوره ها با آخرین تجربه های بین المللی در زمینه گردشگری، هتل داری و ارائه خدمات به مسافران، آشنا شوند. 
احمد عطار نیا، بیان کرد: برای موفقیت درحوزه اقتصادی و به خصوص توسعه گردشگری پایدار در قم، باید یک قوه خط مشی گذار در مجموعه استان شکل گیرد تا برای تمامی دستگاه ها، ماموریت ها و رسالت ها را بر اساس نیازمندی های موجود در نظر گیرد تا همه دستگاه در یک مسیر اصلی حرکت کنند. 
وی ادامه داد: هماهنگی بین دستگاه ها و رشد آموزش های مهارتی در همه بخش های مرتبط با گردشگری، نقش موثری در ایجاد اشتغال پایدار و رونق اقتصادی در این حوزه دارد. 
عطار نیا همچنین به نقش آموزش صحیح درحوزه صنعت گردشگری اشاره کرد و گفت: استان قم به عنوان ام القرای جهان اسلام ظرفیت مناسبی درحوزه گردشگری دارد از این رو نیازمند توسعه مراکز تخصصی در حوزه صنایع دستی و گردشگری هستیم. 
وی گفت: درحال حاضر چهار مرکز خواهران برای ارائه آموزش های صنایع دستی در بیش از 50 رشته و در بخش گردشگری سه مرکز غیر دولتی داریم همچنین نیازمند راه اندازی مرکز تخصص هتل داری هستیم که این امر با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم محقق می شود. 
هم اکنون چهارهزار و 200 هنرمند قمی صنایع دستی دارای پروانه کار در 50 رشته مشغول به فعالیت هستند. 
وی با اشاره به این که منشا بیکاری نداشتن مهارت است، افزود: باید با هماهنگی دستگاه های مربوطه درحوزه گردشگری، بحث مهارت ورزی و اهمیت کاربردی سازی آموزش ها تقویت شود تا شاهد رونق تولید و اشتغال در این بخش باشیم. 
استان قم دارای یک شهرستان قم، پنج بخش مرکزی، کهک، خلجستان، سلفچگان، جعفرآباد و 10 دهستان و 363 آبادی دارای سکنه است، تاکنون بیش از 360 اثر تاریخی در این استان به ثبت رسیده است. 
علاوه بر حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران، قم دارای 12منطقه نمونه گردشگری شامل جمکران، خلجستان(نایه)، دیرگچین، دستجرد، طرلاب، کریمه(سایت عوارضی)، دره قاهان، پلنگ دره، روستای کرمجکان، بخش کهک، حوض سلطان و طایقان است؛ همچنین بر اساس آمار منابع رسمی این استان سالانه میزبان 25 میلیون زائر و گردشگر از اقصی نقاط کشور و جهان است. 
35 واحد هتل، 27 واحد هتل آپارتمان، 55 واحد مهمانپذیر، 170 خانه مسافر و 97 واحد مجتمع بین راهی و پذیرایی با ظرفیت 10 هزار تخت اقامتی و پذیرایی در قم به مسافران و زائران کریمه اهل بیت (ع) خدمت رسانی می کنند.