کار ترامپ از تهدید ایران به تهدید دنیا رسیده است

کریشنا کالامور

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ و مشاورانش یدی طولانی در رویارویی و تهدید ایران دارند و مهم ترینش خروج از توافق هسته ای بود. اما ترامپ روز سه شنبه، تهدیدها علیه ایران را بر تمام کسانی که با ایران داد و ستد می کنند، تعمیم داد و در توییترش گفت: "آنها اجازه ی تجارت با آمریکا را نخواهند داشت."

این صحبت به معنای اقدامی جدید در جنگ اقتصادی آمریکا با اروپایی ها است که هنوز متعهد به توافق مانده اند – به علاوه بسیاری از کشورهای دنیا مصمم هستند تا به تجارت با ایران ادامه دهند.

تحریم های ایران به طور رسمی آغاز شده است. این ها شدیدترین تحریم هایی است که تا کنون اجرایی شده اند و در نوامبر حتی از این هم شدید تر خواهند شد. هر کسی که با ایران تجارت کند، اجازه نخواهد داشت با آمریکا تجارت کند. من به چیزی کمتر از صلح برای دنیا قانع نیستم.

دونالد جی. ترامپ – 7 آگوست 2018

بین آمریکا و سایر طرفین توافق – چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و اتحادیه ی اروپا – بر سر یک سری مسائل به غیر از توافق ایران، اختلاف نظر وجود دارد. این مسائل عبارت اند از: تجارت و تعرفه ها (با چین و اتحادیه ی اروپا)، بودجه ی دفاعی (با اعضای اتحادیه ی اروپایی عضو ناتو)، تغییرات آب و هوایی (با چین، روسیه و کشورهای اتحادیه ی اروپا)، و تحریم ها (با روسیه). در حالی که شاید از نظر دولت ترامپ این مسائل جدای از مسئله ی هسته ای ایران باشد، اما این کشورها و مردمانشان، قطعا اینها را بخشی از رویارویی بزرگتر با آمریکا بر سر دیدگاه ترامپ در قبال دنیا می بینند. همچنین معلوم نیست که آمریکا بتواند سایر کشورها – از جمله متحدانش – را متقاعد به پیروی از خودش کند. شرکت های آمریکایی و شرکت های خارجی بزرگ، به خاطر تهدید به تحریم ایران را ترک خواهند کرد اما شرکت های کوچک تر و آنهایی که سر و کار چندانی با آمریکا ندارند، به دنبال فرصت های کاری در ایران خواهند بود و باعث خواهند شد که تحریم های آمریکا آن تاثیر مد نظر را نداشته باشد.

ریچارد نفیو، معاون اسبق هماهنگ کننده ی سیاست تحریم ها در وزارت امور خارجه ی آمریکا، در یک کنفرانس خبری گفت: "من فکر می کنم آسان ترین راه برای دور زدن تحریم ها، از همان طریق اجرایی کردن آنها پیدا می شود، که آن هم یعنی اتحادمان را چند پاره کنیم. این حقیقت که ما با اروپا کار نمی کنیم و حتی با آنها مقابله می کنیم، به این معنی است که سیستم تحریمی گسترده ی اتحادیه اروپا، که روی آن حساب کرده ایم را در اختیار نخواهیم داشت. ماجرا قرار است این گونه باشد: کسانی که در آمریکا منافع دارند و کسانی که ندارند. اگر می خواهیم تحریم ها نتیجه داشته باشد، این مسیر اشتباهی است، که به ویژه  در قبال نزدیک ترین متحدانمان انتخاب کرده ایم."

دولت باراک اوباما توانست تحریم های بین المللی علیه ایران را با هم هماهنگ و اجرایی کند. آن تحریم ها ایران را دچار رکود کرد و نهایتا ایرانی ها مجبور شدند با جامعه ی بین المللی مذاکره کنند که نتیجه ی آن برجام بود. تحریم های ترامپ، با همه ی شدتی که دارند، به نظر نمی رسد همان نتیجه را داشته باشد، دلیل اصلی آن هم این است که همکاری بین المللی را با خود ندارد. اما مقامات دولت ترامپ با همتایان خود از بیش از 20 کشور دیدار کرده و مسئله ی تحریم ها را مورد گفت وگو قرار داده اند و تلاش کردند تا ائتلافی علیه ایران شکل دهند.

نفیو معتقد است: "اروپایی ها نقش مهمی در این میان دارند اما نقش اصلی را بر عهده ندارند. و به همین دلیل است که من فکر می کنم فهمیدن این که چه اتفاقی دارد می افتد برای من و شمایی که خارج از گود هستیم، بسیار دشوار است چون مذاکرات مثلا بین تهران و پکن و یا تهران و دهلی نو، بسیار مبهم تر از مذاکراتی خواهد بود که تهران با اروپا دارد."

اما مقامات دولت ترامپ مدعی هستند که هدفشان به صفر رساندن صادرات نفت ایران است. یک مقام ارشد دولتی روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: "ما هیچ کسی را معاف نخواهیم کرد اما از بررسی مورد به مورد درخواست ها خرسند خواهیم شد."

اینکه این ادعا چگونه با توئیت سه شنبه صبح رئیس جمهور جور در می آید، مشخص نیست، اما به قول رئیس جمهور "تحریم های ایران به طور رسمی آغاز شده اند."

منبع: آتلانتیک / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33