چرا سیاست ترامپ در قبال ایران محکوم به فنا است؟

سینا طوسی

دیپلماسی ایرانی: در یکی از روزهای ماه مه سال 1946، کنسول انگلیس در خرمشهر، گزارش یک اتفاق دردسر ساز را داد. یک زن ایرانی مردم را دور خود جمع کرده و ادعا کرده بود که شرکت نفت ایران – انگلیس در حال غارت "ثروت ایران" است و حقوق بخور نمیری به کارگران ایرانی می دهد. او خواستار حقوق برابر با کار و ملی شدن صنعت نفت بود.

شرکت نفت ایران-انگلیس پس از قرارداد دارسی در سال 1901، کنترل کامل نفت ایران را بدست گرفت که در سال 1933 پادشاه وقت، رضا پهلوی، شش سال دیگر این قرارداد را تمدید کرد. در اوایل دهه ی 1950، این شرکت نفتی در ایران، بزرگترین پالایشگاه نفتی دنیا را داشت و دومین صادر کننده ی بزرگ نفت بود که 85 درصد سوخت نیروی دریایی بریتانیا را تامین می کرد.

سیاست خصمانه ی دولت ترامپ علیه ایران یادآور مداخلات مخرب گذشته در این کشور است. نقض توافق هسته ای، علیرغم پایبندی کامل ایران به آن، منع ایرانیان از ورود به آمریکا و اعمال حداکثر فشار ها در قالب تحریم های اقتصادی فلج کننده و کاستن از نفوذ ایران در منطقه، از نمونه های آشکار این رفتار ترامپ است. استیون منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا، حتی اعلام کرده است که آمریکا می خواهد صادرات نفت ایران – که شریان حیاتی اقتصاد ایران است - را به صفر برساند.

ترامپ با پیام تهدید آمیز و دیوانه وارش در توییتر نیز به خوبی خشم خود را از ایران نشان داد:

هیچ وقت، هیچ وقت ایالات متحده را دوباره تهدید نکن وگرنه عواقبی را متحمل خواهید شد که بر سر کمتر کسانی در طول تاریخ، آورده ایم. ما دیگر آن کشوری نیستیم که حرف های جنون آمیز شما را در مورد خشونت و مرگ تحمل کنیم. حواست باشد!

علاوه بر این لفاظی ها و اقدامات، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه، لیستی از درخواست های سفت و سخت از ایران ارائه کرده که این درخواستها در واقع راه را بر اقدامات دیپلماتیک بسته و نشان می دهد که دولت آمریکا به دنبال فروپاشی حکومت ایران است.

علیرغم، سیاست خصمانه ی آشکار ترامپ علیه ایران، باز هم او وانمود می کند که نگران مردم ایران است؛ مردمی که به خاطر سیاست هایش با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند. در زمان ترک توافق هسته ای ترامپ گفت "مردم ایران مدت های مدیدی است که متحمل رنج هستند" و اعلام کرد که "آینده ی ایران متعلق به مردمش است."

این فکر ترامپ اشتباه است که سیاست هایش باعث نرمش مقامات در تهران و یا تغییر رویه آنها خواهد شد. یک دلیل ساده هم دارد: اکثر ایرانی ها، با هر دیدگاهی که نسبت به دولتشان دارند، مخالف دخالت آمریکا در امورشان هستند. این عدم تمایل ایرانی ها نشات گرفته از دخالت قدرت های غربی طی صد سال گذشته در ایران است. نظر سنجی ها نشان می دهد که این بی اعتمادی هنوز هم وجود دارد، حتی با وجود اینکه بسیاری از ایرانی ها علاقه مند به فرهنگ آمریکا و خواستار روابط بهتری با غرب هستند.

دوازده درخواست پومپئو، یادآور دوران گذشته است و درو اقع سرسپردگی کامل ایران را در زمینه ی برنامه ی هسته ای غیرنظامی، نفوذ منطقه ای و حاکمیت ارضی از نظر دادن اختیار تام به بازرسان برای سر زدن به هر مکان می خواهد. دولت ترامپ یه جای اینکه به دنبال سازش دیپلماتیک باشد، جنگ اقتصادی با هدف سرنگونی حکومت را انتخاب کرده است – استراتژی که تدبیر متحدان نزدیک ترامپ، پادشاه عربستان، محمد بن سلمان، حاکم امارات، محمد بن زاید و نخست وزیر اسرائیل، بنیامبن نتانیاهو بوده است.

بنا بر چندین گزارش، دولت ترامپ با اسرائیل "کارگروه مشترکی" به منظور تمرکز بر "اقدامات داخلی برای حمایت از اعتراضات در ایران" تشکیل داده اند. چنین اقداماتی باعث افزایش تنش ها با جمهوری اسلامی خواهد شد.

ایرانی ها مدت ها است که با قدرت های خارجی با اقتدار برخورد می کنند. دیدار پومپئو با شخصیت های مخالف ایرانی که افرادی رانده شده هستند، این واقعیت را تغییر نمی دهد که رویکرد دولت باعث آسیب به مردم عادی ایران، سخت شدن شرایط برای گروه های مخالف در داخل ایران و قدرت گرفتن سرسخت ترین افراد طرفدار تمامیت خواهی در تهران می شود.

اگر نیت واشنگتن در حمایت از مردم ایران برای بهبود آزادی های مدنی، حقوق بشر و رفاه مردم صادقانه باشد باید بداند که چنین دستاوردی تنها از طریق رخداد تغییرات سیاسی اساسی محقق می شود و اقدامات ترامپ و متحدان مستبد منطقه ای اش راه به جایی نخواهد برد.

این اقدامات خصمانه دولت باعث یادآوری مداخلات مخرب گذشته ی غربی ها در ایران می شود.

منبع: نشنال اینترست / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33