یادداشتی برای ترامپ: ایران کره شمالی نیست

جرت بلان

دیپلماسی ایرانی: پیام تهدید آمیز پرزیدنت دونالد ترامپ در توییتر علیه ایران – "عواقبی که کمتر کسی در طول تاریخ متحمل شده است" – مانند تهدید های او علیه کره ی شمالی بود. اعمال تحریم ها، تهدید غیر مسئولانه به جنگ، و حالا ببینیم چه خواهد شد.

رئیس جمهور مانند فرد آتش افروزی است که فقط آتش زیر پای خودش را خاموش می کند. نتایج درهم و برهم مذاکره با کره شمالی، باعث کاهش وحشت جنگ قریب الوقوع شده، اما ترامپ هیچ روند و برنامه ای برای خلع سلاح تدریجی پیونگ یانگ مشخص نکرده است.

سیاست ترامپ در قبال کره ی شمالی، باعث پیشبرد منافع آمریکا نشد. ترامپ اعلام پیروزی کرد اما مقامات کره ی شمالی نه برای خلع سلاح قدمی برداشته اند و نه به انجام آن متعهد شده اند. آنها فقط یک سری از اقدامات تحریک آمیزشان، مانند تست های موشکی و هسته ای را متوقف کرده اند. این خبر خوبی است اما بهای سنگینی برای آن پرداخته شده است: از شدت تحریم ها کاسته شده، ما تمرینات نظامی را متوقف و روابط با متحدانمان را ضعیف تر کرده ایم و کیم جونگ اون از انزوای دیپلماتیک خلاص شده است. آمریکا می توانست از قدرت نفوذش بهتر استفاده کند. حداقل باعث شد که ترامپ دست از تهدید به جنگ با شبه جزیره ی کره بردارد – احتمالا بهترین دستاورد، تا کنون، همین بوده است.

ترامپ نخواهد توانست این بازی را سر ایران در بیاورد.

هیچ "توافق بزرگی" بین تهران و واشینگتن به وجود نخواهد آمد. جدای از اینکه ترامپ به عنوان یک طرف مذاکره ی غیر قابل اعتماد، که از روی هوا و هوس توافق هسته ای را نابود کرد، شناخته می شود، برنامه ی موشکی و اقدامات منطقه ای ایران، اساس سیاست امنیت ملی ایران است که حاصل درس هایی است که ایرانی‌ها از جنگ با عراق گرفته اند. "هنر مذاکره" ترامپ نمی تواند این مسائل را حل و فصل کند؛ برای انجام این کار باید امنیت منطقه ای برقرار شود که با توجه به تنش های موجود غیر ممکن است.

همچنین، علیرغم آنچه ترامپ امیدوار است، نشست سنگاپور در خلیج فارس تکرار نخواهد شد: یک نمایش تلویزیونی برای مردم که باعث کاهش خصومت ها می شود اما به مشکلات اساسی نمی پردازد. دو مانع بر سر این راه وجود دارد: ما و آنها.

اول، ایران. حتی اگر قرار بود ترامپ توافقی بهتر از برجام به ایران ارائه کند – مثلا لغو تحریم های بیشتر در قبال گرفتن تعهدات هسته ای بیشتر – معلوم نبود که ایران، با توجه به طرز تفکرهای سیاسی مختلفی که در داخل دارد، می توانست این توافق را بپذیرد.

سیاست های ایران بسیار پیچیده تر و یا مسلما بسیار عمومی تر از کره ی شمالی است. پیونگ یانگ و تهران، هر دو با آمریکا خصومت دارند، اما کیم می تواند به راحتی سیاست رژیمش را عوض کند و ترسی از مخالفت نداشته باشد. هر تلاشی برای تغییر روابط ایران با آمریکا، با مخالفت شدید گروه های صاحب قدرت در ایران، که از این کشمکش مداوم با "شیطان بزرگ" سود می برند، روبه رو خواهد شد. اقدامات ترامپ باعث شده است که رسیدن به توافق با آمریکا از لحاظ سیاسی خطرناک تر باشد و مقامات ایرانی متهم به تن دادن به شرایط خصمانه ی ترامپ شوند.

دوم اینکه، سیاستمداران آمریکایی در قبال ایران به اندازه ی کره شمالی بخشنده نیستند. ترامپ مکررا در مورد نشست سنگاپور دروغ گفته، نشستی که پیامدهای سیاسی اندکی داشته است. او همچنین این ادعای پوچ را بیان کرده است که "کره ی شمالی دیگر یک تهدید هسته ای به حساب نمی آید" و پس از آن در 20 ژوئن با افتخار اعلام کرد که کره ی شمالی 200 سرباز آمریکایی را به وطن بازگردانده است (که هنوز یک نفر هم باز نگشته است).

اگر اروپا و سایر کشورهای دخیل در برجام بتوانند راهی برای ادامه ی خرید نفت از ایران و انجام معاملات مالی با ایران علیرغم تحریم های آمریکا، پیدا کنند، از میزان قدرت و نفوذ واشینگتن کاسته خواهد شد. اگر اروپا و سایر طرفین نتوانند برجام را حفظ کنند، ایران قطعا اقدامات تحریک آمیز هسته ای اش را از سر خواهد گرفت.

در هر صورت، ترامپ دارد یک مشکل را تبدیل به بحران می کند. واضح است که دولت او هیچ استراتژی منسجم و کارآمدی در قبال ایران، آن گونه که برای کره ی شمالی داشت، ندارد. این امر باعث می شود که تکرار همان تهدیدها علیه کره ی شمالی برای ایران خطرناک تر و عجیب تر باشد.

منبع : پولتیکو / ترجمه دیپلماسی ایرانی / 33