لیست شرکت‌ها و بانک‌هایی که به دلیل نقض تحریم‌های ایران جریمه شدند

از سال 2009 تا کنون آمریکا حداقل 17 میلیارد دلار از محل جریمه شرکت ها و بانک های خارجی ناقض تحریم های ایران درآمد داشته است و همین جریمه های سنگین باعث شده است خارجی ها به شدت از همکاری با ایران واهمه داشته باشند.

به گزارش گروه اقتصاد بین الملل خبرگزاری فارس، از سال ۲۰۰۹ به بعد و شکل گیری تحریم های مالی و نفتی علیه ایران، آمریکا به جد پیگر جریمه کردن شرکت ها و بانک هایی بود که تحریم های ایران را نقض می کردند.

نخستین بار در سال ۲۰۰۹ بود که بانک «کردیت سوئیس» بود که از سوی آمریکایی ها به دلیل نقض تحریم های ایران محکوم شد که جریمه این بانک بیش از ۵۰۰ میلیون دلار بود.

به گزارش جوئیش تلگراف، آمریکا شرکت حمل و نقل دریایی DHL را در سال ۲۰۰۹ به دلیل نقض تحریم های ایران به پرداخت ۹.۴ میلیون دلار محکوم کرد.

در قالب این طرح بزرگ ترین جریمه تاریخ برای یک بانک فرانسوی از سوی آمریکایی ها اعمال شد. بانک BNP پاریباس فرانسه به دلیل نقض تحریم های ایران نهایتاً در سال ۲۰۱۴ و پس از کشمکش های طولانی توافق کرد تا در عوض توقف برگزاری دادگاه ها و در یک مصالحه، ۸.۹ میلیارد دلار جریمه به آمریکایی ها بپردازد. 

پیشتر بانک HSBC انگلیس در سال ۲۰۱۲ به دلیل نقض تحریم های ایران و برخی دیگر کشورها به ۱.۹ میلیارد دلار جریمه محکوم شده بود. 

بانک استاندراد چارترد انگلیس نیز به بهانه مشابه به پرداخت ۶۶۷ میلیون دلار از سوی مراجع قضایی آمریکا به عنوان جریمه ملزم شد.

بانک ING هلند، کردیت سوئیس، ABN AMRO هلندی انگلیسی نیز از جمله بانک هایی بودند که به ترتیب به پرداخت ۶۱۹، ۵۳۶ و ۵۰۰ میلیون دلار به آمریکا به بهانه نقض تحریم های ایران محکوم شدند.

تا پایان سال ۲۰۱۴ آمریکا توانست از محل جریمه شرکت های ناقض تحریم های این کشور علیه برخی دیگر کشورها به خصوص ایران حدود ۱۳.۸ میلیارد دلار درآمد کسب کند، اما کار به اینجا ختم نشد.

از آن زمان به بعد تعداد زیادی از شرکت ها و بانک هایی که با ایران همکاری کرده یا می کنند، مورد هجمه آمریکا قرار گرفته اند که یا جریمه آنها نهایی شده و یا در مرحله بررسی از سوی مقامات آمریکایی قرار دارد. 

آمریکا در سال ۲۰۱۳ حتی بورس آلمان را نیز به دلیل نقض تحریم های ایران جریمه کرد.

به گزارش بلومبرگ، دویچه بورس آلمان به دلیل نقض تحریم های آمریکا علیه ایران به پرداخت حدود ۱۶۰ میلیون دلار محکوم شد.

به گزارش العربیه حتی شرکت فوکر هلند نیز که در زمینه تولید هواپیمای مسافربری فعالیت می کند، نیز از سوی آمریکایی ها تحریم شده است. این شرکت به دلیل فروش قطعات هواپیما به ایران و سودان به پرداخت ۲۱ میلیون دلار در سال ۲۰۱۴ محکوم شد. 

به گزارش نیویورک تایمز، در فوریه سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که به دلیل نقض تحریم های ایران ده ها شرکت و شخص حقیقی را در ۸ کشور جهان جریمه کرده است که این ۸ کشور شامل ترکیه، اسپانیا، آلمان، گرجستان، افغانستان، امارات، لیختن اشتاین و ایران هستند. 

به گزارش مریتایم، آمریکا در سال ۲۰۱۵ نیز چند شرکت نفتی را به دلیل همکاری با ایران و نقض تحریم های آمریکا محکوم کرد. به عنوان مثال شرکت هلدینگ نفتی شلمبرژر از سوی مقامات آمریکایی به پرداخت حدود ۲۳۳ میلیون دلار جریمه محکوم شد که این جریمه شامل جریمه ۷۷.۵ میلیون دلاری برای نقض قوانین پول و ۱۵۵.۱میلیون دلاری اقدام به جرم است. 

به گزارش USSANCTIONS،کاخ سفید حتی به شرکت های آمریکایی نیز رحم نکرده و در سال ۲۰۱۵ شرکت بلو رابین واقع در ایالت ماساچوست را به دلیل نقض تحریم های ایران به پرداخت ۸۲ هزار دلار محکوم کرد. این شرکت فعال در حوزه فناوری اطلاعات متهم بود که به یک شرکت ایرانی، فناوری انتقال داده است.

به گزارش LAW360، آمریکا در سال ۲۰۱۵ یک شرکت آمریکایی دیگر نیز به نام باراکودا نتورک را به بهانه نقض تحریم های ایران، سوریه و سودان به پرداخت ۱.۵ میلیون دلار محکوم کرد. 

به گزارش نیویورک تایمز، آمریکا در سال ۲۰۱۵ نیز دویچه بنک آلمان را به دلیل نقض تحریم های ایران دیگر کشورها به پرداخت ۲۵۸ میلیون دلار محکوم کرد. 

به گزارش نیوز وایس، در سال ۲۰۱۵ نیز کامرزبنک آلمان به دلیل داشتن تراکنش مالی با ایران و سودان به پرداخت ۱.۴۵ میلیارد دلار جریمه به آمریکا محکوم شد.

به گزارش BALAW، دفتر OFAC همچنین در سال 2016 شرکت تولید دانه های گیاهی پن آمریکن را به دلیل نقض تحریم های ایران و صادرات دانه های گیاهی به پرداخت ۴.۳ میلیون دلار متهم کرد. 

در سال ۲۰۱۷ نیز شرکت CSE ترنستل سنگاپور به دلیل ۱۰۴ بار نقض تحریم ها علیه ایران در طول سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ و انتقال دلار به ایران به پرداخت ۱۲ میلیون دلار به آمریکا محکوم شد.

 به گزارش ایندیپندنت، در فوریه سال ۲۰۱۷ نیز شرکت آمازون اعلام کرد: احتمال دارد به دلیل نقض تحریم های ایران به پرداخت جریمه به مقامات آمریکایی محکوم شود.

در سال ۲۰۱۷ همچنین یک شرکت کشیترانی آمریکایی به نام امریکن اکسپورت لاینز به دلیل نقض تحریم های ایران به پرداخت ۵۱۸ هزار دلار محکوم شد.

به گزارش bassberrygovcontrade، آمریکا حتی به یک شرکت تولید محصولات دندانپزشکی نیز رحم نکرد و در سال ۲۰۱۷ شرکت دنتسپلای سیرونا را که یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان محصولات دندانپزشکی است به پرداخت ۱.۲ میلیون دلار محکوم کرد. 

با این حساب، آمریکا تا کنون از محل جریمه شرکت ها و بانک های خارجی به دلیل تعامل با ایران، بیش از 17 میلیارد دلار درآمد کسب کرده و این جریمه های سنگین در کنار قطع دسترسی به چرخه دلار شرکت و بانک های خارجی را نقره داغ کرده و از هر گونه تعامل با ایران باز داشته است.

شرکت ها و بانک های خارجی از ترس قطع دسترسی آنها به چرخه دلار و جرایم آمریکا هنوز ۵ ماه به آغاز تحریم های آمریکا علیه ایران مانده، اقدام به ترک و قطع همکاری با ایران کرده اند.

*  شرکت ZTE چین آخرین قربانی آمریکا علیه ناقضان تحریم ایران

سال گذشته میلادی دولت آمریکا به دلیل همکاری شرکت مخابراتی ZTE چین با ایران، این شرکت بزرگ را تحریم کرد و تأمین قطعات مورد نیاز آن از سوی شرکت های آمریکایی را ممنوع اعلام کرد.

اخیراً دونالد ترامپ اعلام کرده است آمریکا قصد دارد با اعمال جریمه نقدی، تحریم ها علیه ZTE را برطرف کند. در قالب این طرح ZTE به پرداخت ۱.۳ میلیارد دلار جریمه محکوم شد، اما کار به اینجا ختم نشد و آمریکایی ها اعلام کردند تا زمانی که شرکت ZTE، معادل ۴۰۰ میلیون دلار سپرده در یکی از بانک های آمریکایی قرار ندهد تحریم ها علیه این شرکت برداشته نخواهد شد. همین امر باعث شد ارزش سهام ZTE چین در بازگشایی پس از دو ماه توقف معاملاتی، ۴۰ درصد سقوط کند. 

*وقتی FBI از هوآوی تحقیق می کند

به گزارش بلومبرگ هم اکنون شرکت "هوآوی" چین به دلیل نقض احتمالی تحریم های ایران مورد تحقیقات FBI قرار دارد.

به گفته منابع آگاه FBI در حال بررسی تراکنش های مالی این شرکت مخابراتی و تولیدکننده موبایل است تا بتواند روابط آن را با ایران برملا کند. در کنار FBI دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا موسوم به OFAC و وزارت بازرگانی آمریکا نیز در حال کنکاش در تراکنش های مالی هوواوی هستند. 

آمریکایی ها به دنبال آن هستند که ثابت کنند هوآوی با نقض تحریم های ایران به این کشور فناوری های نوین ارسال کرده است.

به گزارش فایننشال تایمز، یک بانکدار بزرگ ترک نیز به دلیل نقض تحریم های ایران و انجام تراکنش های مالی برای این کشور به گذراندن حدود ۱۵ سال زندان در آمریکا محکوم شد که البته پس از فرجام خواهی این محکومیت به ۲ سال و ۸ ماه کاهش یافت.

هاکان آتیلا که مدیر اجرایی بانک دولتی هالک بانک ترکیه است، چند سال پیش و در سفر به آمریکا از سوی مقامات قضایی این کشور بازداشت شد و پس از ماه ها محاکمه به زندان محکوم شده است. 

وی در ماه ژانویه سال ۲۰۱۸ به ۵ بار نقض تحریم های آمریکا و توطئه علیه این کشور محکوم شده بود. رجب طیب اردوغان این اقدام آمریکا را توطئه علیه ترکیه دانست. 

*موضع متفاوت دولت ها و شرکت های اروپایی در قبال تحریم ایران

به گزارش PHYS، شرکت های اروپایی از بازگشت تحریم های نفتی علیه ایران بیشترین آسیب را خواهند دید. 

اگرچه دولت های اروپایی پس از خروج آمریکا از برجام اعلام کردند از شرکت های اروپایی فعال در ایران در برابر جریمه های آمریکا حمایت خواهند کرد، اما کارشناسان بر این باورند که آمریکا ابزارهایی دارد که می تواند شرکت ها را مجبور کند تا از این تحریم ها تبعیت کنند.

به عبارت دیگر آمریکا می تواند قوانین داخلی خود را در حوزه بین الملل نیز اعمال کرده و شرکت های خارجی که با ایران همکاری می کنند و در عین حال از دلار در مبادلات خود استفاده کرده و یا در آمریکا نیز فعالیت می کنند را مورد جریمه قرار دهد و دسترسی آنها به چرخه دلار را قطع کند. 

جکس هوگارد، مدیر یک شرکت مشاوره ای بین المللی می گوید: شرکت های اروپایی که در آمریکا منافع دارند، غیرممکن است که بتوانند از دست آمریکا به عنوان پلیس جهان فرار کنند. 

وی می گوید: می توان تحریم های ایران را دور زد اما این مسئله برای شرکت های بزرگ امکان پذیر نیست.

* آمریکا چگونه مبادله بانک ها و شرکت های خارجی با ایران را رهگیری می کند؟

اما آمریکا از کجا متوجه مبادلات مالی ایران و شرکت های خارجی می شود؟ به یک شیوه بسیار ساده. تا پیش از سال ۲۰۰۱، آمریکا هیچ دسترسی به اطلاعات تراکنش های مالی کشورها نداشت و عملا اطلاعات تراکنش های مالی افراد در سوئیفت به صورت محرمانه باقی می ماند.

در قالب ارسال پیام های بین بانکی در پیام رسان سوئیفت، بانک ها به صورت اجباری باید اطلاعات کاملی را شامل صاحب حساب، میزان پول، نام صاحب حساب مقصد، دلیل جابجایی و بسیاری دیگر از اطلاعات را وارد کرده و از همین طریق آمریکا نیز به سادگی به اطلاعات کامل تراکنش های مالی کشورها، بانک ها، و شرکت خارجی با ایران  از محل دریافت اطلاعات از سوئیفت دست می یابد.

همانگونه که در گزارش قبلی تاکید شد، swift، تنها یک سامانه پیام رسان بین بانکی است و هیچ ارتباطی با نقل و انقال پول بین بانکها ندارد.

پس از سال ۲۰۰۱ و حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر، آمریکا نخست برای ۵ سال به صورت کاملاً محرمانه اطلاعات سوئیفت را به صورت ماهانه در مورد تراکنش های مالی کشورها از بانک اطلاعات این پیام رسان اروپایی دریافت می کرد که این مسئله پس از ۵ سال فاش شد و از سوی کشورهای اروپایی به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.

در حدود سال ۲۰۰۸ آمریکا با کشورهای اروپایی توافق کرد تا از دریافت اطلاعات تراکنش های مالی "فقط کشورهای اروپایی و مشتریان اروپایی" صرف نظر کرده و در عوض اروپا ملزم شد که تمام تراکنش های مالی پیام رسان سوئیفت مرتبط با همه کشورهای دیگر و اتباع آنها را به طور کامل و مستمر در اختیار آمریکا قرار دهد.

*چگونه سوئیفت و آمریکا را از دور خارج کنیم؟

در کنار سوئیفت پیام رسان های دیگری نیز در سطح گسترده، اما نه به اندازه سوئیفت، از سوی بانک های بین المللی و خارجی برای رد و بدل کردن پیام های بانکی مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله آنها می توان به  Ripple، Fedwire و CHIPS اشاره کرد.

تشدید تحریم ها علیه کشورهای مختلف باعث شده است که قدرت و فراگیری سوئیفت رو به افول بگذارد. ایران می تواند با استفاده از این پایم رسان ها و یا ایجاد یک پیام رسان جدید مختص خود برای ردو بدل کردن پیام با بانک های خارجی به سادگی با آنها همکاری کرده و باعث شود که ترس آنها نسبت به همکاری با ایران بریزد.

در صورتی که این سیاست از سوی مقامات بانکی ایرانی پیگیری شود بانک های خارجی دیگر از ترس آمریکا همکاری با ایران را متوقف نخواهند کرد.

از سوی دیگر می توان از تکنولوژی بلاک چین در ارسال پیام استفاده کرد.

ripple یک سیستم پیام رسان بین بانکی بین المللی بر مبنای تکنولوژی "بلاک چین" است که توسط بیش از 100 بانک بزرگ بین المللی استفاده می شود اما به دلیل حضور بانک های آمریکایی در شبکه آن و عدم موافقت آن ها با عضویت ایران، کشور ما نمی تواند از آن استفاده کند.

با این حال شکل دادن یک پیام رسان دیگر در قالب سوئیفت کار پیچیده ای نیست و می توان با استفاده از تکنولوژی بلاک چین، بدون نگرانی نسبت به رهگیری اطلعات مبادلات مالی، اقدام به ارسال پیام بین بانک های بین المللی کرد. کما اینکه روسیه و چین نیز به اقدام به راه اندازی پیام رسان های مالی موازی با سوئیفت با استفاده از این تکنولوژی کرده اند.

این امکان وجود دارد که پیام های ارسالی در قالب این پیام رسان به راحتی رمزگذاری شده و از فاش شدن آن در برابر دیگران نیز جلوگیری شود.

*نتیجه گیری

با شکل گیری پیام رسان بین بانکی یا همان سوئیفت داخلی، برای ایران و بانک های خارجی مشکلی وجود نخواهد داشت و ایران می تواند به سادگی آنچه گفته شد تحریم های بانکی آمریکا در حوزه غیر دلاری را دور بزند و مشکل خود در همکاری با اروپا را حل کند.

از طرفی تعلل چند ساله بانک مرکزی در ایجاد سیستم پیام رسان بین بانکی داخلی و یا رجوع به دیگر سیستم های پیام رسان متداول غیر از سوئیفت، و عدم اتخاذ سیاست های ضد تحریمی از این دست جدا سوال بر انگیز است.