آینده برجام ترسناک است

نویسنده: میشل پلیتنیک
دیپلماسی ایرانی: امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، در زمان ترک واشینگتن، گفت روابط آمریکا با ایران و همینطور کره شمالی به طور فزاینده ای خطرناک می شود. ماکرون گفت: «تجربهٔ ترامپ در مورد کره شمالی این است که اگر خیلی سخت بگیری، طرف دیگر مجبور به حرکت می شود و به توافق خوبی خواهید رسید.»
به همین خاطر، ترامپ فکر می کند کره شمالی به دلیل ترسی از رفتار جنگ طلبانه او حاضر به مذاکره شده است. اما بعید به نظر می رسد. کالین کاهل، مشاور سابق امنیت ملی، در توییترش نوشت: «گویا ترامپ به اشتباه متوجه دلیل کیم جونگ اون برای موافقت با نشست شده است. او می خواهد به جای فروپاشی برنامه هسته ای اش، به آن مشروعیت ببخشد. به یاد بیاورید زمانی که کیم گفت کره شمالی می تواند آزمایشات خود را متوقف کند چون برنامه هسته ای، دیگر کامل شده است.»
ایران
ترامپ احتمالا ۱۲ مِی، از ادامه تعلیق تحریم ها صرف نظر کند. بحران پیرامون این موضوع کاملا ساختگی است. نه تنها آژانس بین المللی انرژی اتمی ده ها بار پایبندی ایران را به برجام تایید کرده است، بلکه این توافق در طول یک سال با بی تعهدی آمریکا روبرو بوده است.
جیمز متیس، وزیر دفاع، یک روز بعد از خروج ماکرون، به کمیته خدمات مسلح مجلس سنا گفت که او «پروتکل مخفی» را خوانده و معتقد است که متن توافق با فرض اینکه ایران ممکن است تخلف کند نوشته شده است.
در پاسخ به اظهارات متیس، ریچارد نفیو، معاون هماهنگ کننده سیاست های تحریمی در وزارت امور خارجه دولت باراک اوباما، گفته است: «من در نوشتن متن توافق تا ژانویه ۲۰۱۵ دخیل بودم. قطعا با فرض اینکه ایران سعی در تخلف خواهد داشت، متن نوشته شد است. (و ترس اینکه ما هم به خاطر سیاست هایمان دچار تخلف شویم.)»
قرار دادن توافق در چنین شرایطی منجر به نتایج غیرقابل پیش بینی خواهد شد. تهدید ترامپ به ترک یک جانبه توافق موجب شده تا اعتبار آمریکا در دنیا خدشه دار شود. کشورهای دیگر، از جمله نزدیک ترین متحدان ما، با اعمال مجدد تحریم ها مخالف هستند.
طبیعتا، ایران دیگر اجازهٔ بازرسی های سرزده را نخواهد داد و احتمال سرعت بخشیدن به برنامه هسته ای نیز وجود دارد که البته به معنای ساخت بمب نیست. این برخورد، بهانه ای برای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، و افراد جنگ طلب و رژیم برانداز آمریکا به سرکردگی جان بولتون، خواهد بود تا امریکا را وادار به عملیات نظامی مستقیم یا حمایت از اقدام اسرائیل علیه ایران کنند.
استراتژی سه کشور قدرتمند اروپایی، آرام کردن ترامپ از طریق پیدا کردن راهی برای حفظ برجام و اعمال فشار به ایران بر سر سایر مسائل، بود. این رویکرد، از همان ابتدا محکوم به شکست بود چون فاقد دو اصل اساسی برای موفقیت بود: مشارکت ایران در گفتگو ها و اینکه در مقابل به ایران چه امتیازی داده خواهد شد.
بنا بر گفته جواد ظریف، وزیر امور خارجه، «چرا ما باید در مورد یک الحاقیه صحبت کنیم؟ اگر شما می خواهید الحاقیه ای اضافه کنید، همه موارد باید شامل الحاقیه شوند.» حسن روحانی در کنار ظریف مورد هجمه انتقاد های داخلی به خاطر بستن قراردادی با آمریکا هستند که به این سرعت نقض شده است. روحانی گفت: «من به طور شفاف به ماکرون گفته ام که ما هیچ چیزی، حتی یک جمله، به توافق اضافه و یا کم نخواهیم کرد. توافق هسته ای، توافق هسته ای است.»
کره شمالی
قطعا کیم جونگ اون، تمام این جریانات را زیر نظر دارد و از آن درس می گیرد. ترامپ قاطعانه فکر می کند آمریکا می تواند به طور یک جانبه با توسل به زور از طرف مقابل امتیاز بگیرد ولی در عوض هیچ امتیازی ندهد.
اما کرهٔ شمالی در طول تاریخ سلسلهٔ کیم، برای به رسمیت شناخته شدن در سطح بین الملل تلاش کرده حتی دلیل برنامه سلاح های اتمی همین بوده است. تا مطمئن شود یک نیروی خارجی عامل سرنگونی اش نخواهد بود و دنیا کره شمالی را جدی می گیرد و مردمش را قانع کند که رژیمی با پرستیژ و قدرتمند است.
مینتارو اوبا، یکی از مقامات وزارت خارجه دولت اوباما گفته است: «تعلیق برنامهٔ هسته ای و موشک های بالستیک قاره پیما، حرکت خوبی است اما رئیس جمهور و سایرین نباید در بیان اهمیت آن اغراق کنند.» کاری که دقیقا ترامپ در پست توییتر خود انجام داد.
کیم با رئیس جمهور کره جنوبی دیدار و بر سر پایان جنگ بین دو کره توافق کردند اما سایر طرفین درگیر در جنگ  - چین و آمریکا - نیز باید توافق کنند.
برخی معتقدند که خروج از برجام باعث تقویت موضع آمریکا در قبال کیم خواهد شد. این استدلال پوچی است. طرفداران این دیدگاه کسانی هستند که موافق هیچ توافقی نیستند بلکه به دنبال راه حل نظامی که منجر به تغییر رژیم شود، می گردند.
آیندهٔ پیش روی ترک برجام ترسناک است چون بنا به گفتهٔ ماکرون، ترامپ فکر می کند می تواند با قلدری خواسته های خودش را، با اتخاذ سیاست چماق و هویچ، به دیگران تحمیل کند. با بی توجهی ترامپ به امور جهانی همراه با کابینهٔ جنگ طلب جدیدش، نمی توان انتظار اتفاقات خوشایندی را داشت.

منبع : لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33

انتشار اولیه: یکشنبه 16 اردیبهشت 1397 / انتشار مجدد: شنبه 29 اردیبهشت 1397