چه چیزی باعث همگرایی ایران، روسیه و ترکیه در سوریه شد؟

دشمنی با آمریکا، سه کشور را به هم نزدیک می کند.
به گزارش فرارو، ایران، روسیه و ترکیه تلاش می کنند در سوریه با یکدیگر همکاری کنند. ناظران، عوامل همگرایی این کشورها  را بررسی می کنند. وبگاه آمریکایی المانیتور طی یادداشتی به قلم سمیح ایدیز، به این ائتلاف سه گانه در سوریه پرداخت و نوشت: رهبران ترکیه، ایران و روسیه بر سر برگزاری نشستی درباره سوریه در استانبول به توافق رسیدند. این توافق در پی تماس های اخیر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، با ولادیمیر پوتین و حسن روحانی حاصل شد.
تاریخ این نشست هنوز تعیین نشده و وزرای خارجه سه کشور در ماه مارس جلسه مقدماتی در آستانه برگزار خواهند کرد. با توجه به تحولات اخیر سوریه که مستلزم همکاری و هماهنگی نظامی فزاینده میان سه کشور است، آنکارا علنا مایل است تا این نشست زودتر برگزار شود.
عملیات شاخه زیتون ترکیه در عفرین علیه یگان های مدافع خلق کُردی و عملیات مشترک روسیه با نیرو های نظام سوریه و مبارزان تحت حمایت ایران در ادلب، باعث بروز تنش بین آنکارا و متحدان غیررسمی اش در مسکو و تهران شده است.
در این یادداشت آمده: بنابراین، نشست استانبول ضمن ارائه یک رویکرد عملی برای منع بروز تنش میان آنها، ارائه یک تصویر از همکاری عمیق میان ترکیه، روسیه و ایران را دنبال خواهد کرد.
به گفته ایدیز انگیزه اصلی دوام ائتلاف سه گانه ایران، روسیه و ترکیه، تلاش های آمریکا برای یکپارچه سازی مواضعش در قلمرو تحت کنترل یگان های مدافع خلق است. این کشور ها - ترکیه از یک طرف و ایران و روسیه در طرف دیگر - بدون توجه به مقاصد بلندمدت یکدیگر در سوریه و در منطقه نمی خواهند به تنش احتمالی میان شان اجازه دهند که به نفع آمریکا تمام شود. اخیرا در چند موقعیت، اختلافات میان آنکارا و مسکو و آنکارا و تهران بروز پیدا کرد. امری که نشان می دهد که این ائتلاف مستحکم نیست.
ادلب همچنان خاری در راه همکاری ترکیه و روسیه در سوریه باقی می ماند. وزارت خارجه ترکیه ضمن اجتناب از ذکر درگیری روسیه در آنجا، از نظام سوریه به خاطر عملیاتش در ادلب و غوطه شرقی انتقاد کرد و خواستار «توقف فوری نقض های نظام در آنجا» شد.
پرواضح است که مسکو از جنگجویان سوری متحد ترکیه در شمال سوریه ناخرسند است و آنان را در ادلب بمباران می کند. مسکو و دمشق، آشکارا هدف پاکسازی کل استان ادلب از گروه های رادیکال و همچنین گروه های معارض تحت حمایت آنکارا را دنبال می کنند.
ترکیه، از مقاصد نهایی روسیه در خصوص کرد ها بیمناک است. شاید مسکو به عملیات ترکیه در عفرین چراغ سبز نشان داده باشد، اما آن را صریحا تایید نکرد. در مقابل، آمریکا را به خاطر هل دادن ترکیه به آنچه که وضعیت در سوریه را پیچیده می کند، سرزنش کرد.
کریم هاس، استاد ترکیه ای دانشگاه دولتی مسکو، می گوید مسکو طرح هایش برای اعطای حقوق سیاسی، مدیریتی و اجتماعی به کرد ها در سوریه را ترک نکرده است.
به عقیده هاس روسیه در چراغ سبز نشان دادن به عملیات ترکیه در عفرین، انگیزه پنهانی دارد. او استدلال کرده که دشواری هایی که ممکن است ارتش ترکیه با آن ها مواجه شود و همچنین تلفات فزاینده سربازان ترکیه، می توانند به ابزاری برای اعمال فشار به ترکیه جهت نزدیک شدن به دیدگاه روسیه درخصوص کرد های سوریه تبدیل شوند.
علاوه براین، بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، همچنان مخالف عملیات ترکیه در عفرین است. دمشق هشدار داده که جت های ترکیه سرنگون خواهند شد و اخیرا سامانه پدافند هوایی در ادلب و حلب مستقر کرده است.
از دیدگاه ایدیز این اقدام که بدون موافقت روسیه نمی توانست اتخاذ شود، هشداری به ترکیه بود. زیرا هیچ کشوری جز ترکیه در این منطقه عملیات هوایی انجام نمی دهد.
سادات ارگین، ستون نویس برجسته روزنامه حریت و نماینده سابق این روزنامه در واشینگتن، از جمله کسانی است که معتقد هستند در موافقت روسیه با عملیات ترکیه در عفرین، انگیزه های پنهان وجود دارد. به گفته ارگین، روسیه با تسهیل شروع عملیات عفرین که می دانست آمریکا از آن ناخرسند خواهد بود، باعث جدایی بیشتر ترکیه و آمریکا شد.
روابط آنکارا با تهران هم مشکلات محتملی دارد که اگر مدیریت نشود، ممکن است از کنترل خارج شود. این مسئله پس از درخواست روحانی در ششم فوریه از ترکیه برای توقف عملیاتش در عفرین معلوم شد. روحانی گفته که مداخلی نظامی خارجی باید بر اساس اجازه کشور میزبان و مردمش باشد.
یک روز بعد از اظهارات روحانی، مولود چاوش اوغلو به تهران سفر کرد تا به تهران اطمینان دهد که نگرانی هایش درباره علمیات ترکیه در سوریه نادرست است.
در حال حاضر به نظر می رسد که اتحاد ترکیه، روسیه و ایران علیرغم تفاوت ها و به خاطر دشمنی مشترک با آمریکا قابلیت دوام دارد. احتمال بروز مجدد اختلافات بین سه کشور در سوریه در اثر تحولات غیرمنتظره را نباید نادیده گرفت.