آزادی رقه از آن ما نیست

 یاسین الحج صالح

دیپلماسی ایرانی: در اواسط ماه اکتبر، نیروهای دموکراتیک سوریه، یک گروه شبه نظامی عمدتا کرد حمایت شده از سوی ایالات متحده و برخوردار از ارتباطاتی با حزب کارگران کردستان (پ. ک. ک) در ترکیه، شهر من، رقه را از دست جنگجویان داعش "آزاد" کردند. اعراب که اکثریت این منطقه را تشکیل می دهند، در اخراج داعش سهمی نداشتند. در شهری که در آن مردم محلی اش، مدتهاست تبدیل به شهروندان درجه دوم شده اند، پیروزی حزب اتحاد دموکراتیک (پی وای دی) که شعبه سوری پ.ک.ک است، موجب ایجاد ترس از تکرار تاریخ شده است.

 فعالان رقه مدت هاست به شهر مخروبه ما به خاطر تاریخ طولانی دولت های سوری در به حاشیه کشاندن اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این شهر، عنوان "مستعمره داخلی "  داده اند. اوایل دهه 1970، رقه، هرچند  کوچک و فقیر، با این حال رو به رشد و شکوفایی بود. مدارس به دلیل حضور دانش آموزان در حال افزایش بودند. سایر خدمات عمومی نیز بهبود یافته بود و والدین فکر می کردند فرزندانشان بیش از خودشان یا دهه های گذشته، در رفاه زندگی خواهند کرد.

همین امر در مورد والدین من نیز که زندگی خود را فدای بزرگ کردن نه فرزندشان کرده بودند، صادق بود. زمانی که در دهه 1970 پسرهای بزرگشان کمونیست شدند، و با نظام حافظ اسد، پدر رئیس جمهور بشار اسد به مخالفت برخاستند، خوشحال نبودند. این امر یک تحول پیش پا افتاده در یک شهر بود که مردمش هویت های جدید مانند ناصریسم، بعثیسم، اسلامیسم، یا کمونیسم را برمی گزیدند و از ریشه های منطقه ای و قبیله ای خود فاصله می گرفتند.

اما زمانی که من در سال 1980 در حالی که در شهر حلب دانشجو بودم، دستگیر شدم، آینده ای که والدین من در آن زمان تصور می کردند، شروع به ناپدید شدن کرد. پنج سال بعد، یکی از برادرانم دستگیر شد و تنها شش ماه بعد، دیگری بازداشت شد. در حالی که سه نفر از ما در زندان بودیم، مادرم به علت سرطان درگذشت. آن زمان ما جزء طیف بزرگی از عقاید ایدئولوژیکی و سیاسی بودیم که به خاطر جرأت به خرج دادن و مخالفت با رژیم اسد، به زندان انداخته شدیم و تحت شکنجه قرار گرفتیم. مردم سوریه از سرکوب شدید رنج می بردند، زیرا حق برگزاری جلسات یا حتی بحث در مورد مسائل را به طور عمومی نداشتند و کشور به یک بیابان سیاسی تبدیل شده بود.

سال 1996 و زمانی که 35 سالم شده بود از زندان آزاد شدم. پس از بازگشت به رقه، پس از 16 سال، متوجه بلایی که اسد طی 26 سال حکومت بر سر شهر آورده بود، شدم. اثری از هیچ گروه سیاسی، بحث و گفتگوی سیاسی، یا صحبت کردن هیچ جوانی ازکتابی که خوانده بود یا فیلمی که دیده بود نبود. قبل از دستگیری من، رقه سه سینما داشت. زمانی که آزاد شدم تنها یکی باقی مانده بود که آن هم اغلب برای مراسم عروسی استفاده می شد.

تصاویر اسد پدر همه جا بود. دیوارها پوشیده شده از نقل قول هایی گنگ از سخنان توخالی "رئیس ملت" بود.

رقه به سرعت در حال فرسایش بود و ناامیدی شهر در دهه های آینده تشدید شد. تا سال 2007 حتی عبدالله دردری، معاون نخست وزیر در امور اقتصادی و معمار اصلی اصلاحات اقتصادی سوریه، رقه را شهر فراموش شده توصیف کرد. ورود داعش، فقط استعمار کلان شهر مرا تسریع بخشید.

متاسفانه، حتی با وجود خروج داعش، محاصره همچنان ادامه دارد. نیروهای غربی و نماینده آنها، شبه نظامیان پی وای دی، که تعهد واقعی شان به رهبران خود در ترکیه است، حالا کنترل رقه را در دست دارند. اولین کاری که این آزادگران/اشغالگران انجام دادند، این بود که تصویر بزرگ عبدالله اوجالان، رهبر زندانی گروه پ.ک.ک را در میدان نصب کنند. حتی یک نماد هم از سوریه در هیچ کجا به نمایش در نیامد. بدتر از این، پس از جنگی که 90 درصد شهر را با خاک یکسان کرد و 1800 غیر نظامی را به کشتن داد، رهبران جدید شهر، حتی زحمت خارج کردن اجساد از زیر خاکروبه ها را به خود ندادند.

ما که با خاطرات گذشته خود زندگی می کنیم، نمی توانیم رژیم اسد و داعش را با هم مقایسه نکنیم. تفاوتی که اکنون با گذشته دارد، رژه ظاهرا غیرقابل اجتناب به سوی درگیری قومیتی است. قربانیان پیشین شهر، امروز هم قربانی هستند.

"آزادی" رقه از آن ما نیست. جمعیت شهر بیشتر از همیشه بیگانه شده است. مبارزات گذشته ما برای آزادی و عدالت نادیده گرفته می شود. داعش، برای بسیاری از اشغالگران استعماری حکم هیولای ایده آلی را بازی می کند که با استفاده از آن، شرارت خود را پنهان کنند.

منبع : پراجکت سیندیکت / ترجمه دیپلماسی ایرانی / 33