در اسرائیل چه خبر است؟

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد آن چه در اسرائیل اتفاق می افتد، هنوز نتایجش مشخص نیست، نشانه های متعدد حکایت از آن دارد که فشارهای زیادی برای کناره گیری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از قدرت در پی سه پرونده فساد در طول دوران ماموریتش در جریان است. خطرناک ترین این پرونده ها مربوط به پرداخت رشوه به زیردریایی ها و قایق های کوچک نظامی ای است که از آلمان خریداری شده است.

آخرین نشانه های تغییر اوضاع به ضرر نتانیاهو که کسی انتظار آن را نداشت، اظهارات خلاف عادت رووین ریولین، رئیس جمهوری اسرائیل بود که در سخنرانی مراسم افتتاحیه دوره زمستانی کنست اسرائیل بیان داشت. وی در سخنرانی اش بنیامین نتانیاهو و متحد راست گرایش، وزیر آموزش عالی، نفتالی بنت و گروه بازهای راست افراطی اسرائیلی را متهم کرد که تلاش می کنند دادگاه عالی را تضعیف کنند و در نقش آن اغراق می کنند، در حالی که دادگاه عالی تلاش دارد نقشی مهم در حفاظت از دموکراسی اسرائیل ایفا کند. وی همچنین نتانیاهو و متحدانش را متهم کرد که تلاش می کنند دهانه روزنامه ها و رسانه ها را ببندند تا چیزی درباره قضایای فساد نتانیاهو منتشر نکنند. سخنرانی رئیس جمهوری اسرائیل در مراسم افتتاحیه مجلس بیش از انتظار صریح و مستقیم بود، وی تلاش می کرد هشدار دهد و تاکید کند که دموکراسی اسرائیل به دلیل رفتارهای بعضی از وزیران نتانیاهو که می خواهند نظرات دیگران را به نفع خود مصادره کنند و روزنامه های دیگر را ساکت کنند، در معرض خطر است. این در حالی است که ریولین خود عضو حزب متحد لیکود است.   

ریولین خیلی صریح و مستقیم وزرای دولت نتانیاهو، در راس آنها، نفتالی بنت، وزیر آموزش عالی را متهم کرد که علیه دادگاه عالی فعالیت می کنند و می خواهند جایگاه دادگاه که نگهبان دموکراسی اسرائیل است، تضعیف کنند. دادگاه عالی طرح یاران نتانیاهو برای تعویق دادگاه او تا پایان دوران نخست وزیری اش با هدف حفظ جایگاهش را رد کرد که این مساله با واکنش تند اعضای دولت نتانیاهو روبه رو شد. دادگاه طرح دولت نتانیاهو را نوعی طرح تبعیض آمیز به سود نخست وزیر اسرائیل قلمداد کرد.

روشن است که رئیس جمهوری اسرائیل در سخنرانی خود علنا از مواضع نخست وزیری انتقاد می کند که در ماه های اخیر آماج حملات روزنامه ها و رسانه ها به دلیل فسادهای متعددی که دامنه آن به همسرش، سارا، هم رسیده است.  

قصه زمانی شگفت آور می شود که ایلیت شاکید، وزیر دادگستری اسرائیل نیز با وزیر آموزش عالی هم صدا می شود و به دادگاه عالی یورش می برد و مدعی می شود که دادگاه عالی حق ندارد درباره طرح قانونی ای که هدف از آن تعویق محاکمه نخست وزیر تا بعد از دوران نخست وزیری اش است، اظهار نظر کند، چرا که به ادعای او این مساله تنها جزء اختیارات کنست است و دادگاه عالی حق ندارد بگوید کدام قانون را می پسندد کدام را نمی پسندد، به گفته این او این رفتار دشمنی در حق پارلمان است.

بر اساس قانون اساسی اسرائیل، رئیس جمهور اختیارات قانونی چندانی ندارد و جایگاهش تنها تشریفاتی است. اما سخنرانی ریولین را نمی توان در این چارچوب گنجاند و گمان کرد که اظهارات او تاثیری بر عرصه سیاسی نمی گذارد، به ویژه که تمایل اکثریت افکار عمومی اسرائیل به پایان یافتن دوره دولت ائتلافی لیکود متمایل شده و احتمال روی کار آمدن دوباره حزب کارگر با اکثریت قاطع وجود دارد. غالب نظرسنجی ها حاکی از آن است که حزب کارگر به تنهایی می تواند در انتخابات پیش روی کنست نتانیاهو را شکست دهد. انتظار می رود اوی گبی، جایگزین احتمالی نتانیاهو در دولت آینده اسرائیل شود. وی منکر نمی شود که طرفدار شهرک سازی هاست و می خواهد آن را ادامه دهد و معتقد است که طرف فلسطینی آمادگی صلح با اسرائیل را ندارد، او به این ترتیب به کل قضیه صلح پایان می دهد، اما چیزی که او را با نتانیاهو متفاوت می کند، این است که اساسا با تشکیل کشور فلسطینی که در کنار اسرائیل در صلح زندگی کند، موافق است. از این لحاظ او با نتانیاهوی متهم به سه پرونده فساد که تمایلی به صلح با فلسطینیان ندارد و اول از همه خواستار به رسمیت شناخته شدن اسرائیل توسط حماس است و می خواهد قبل از آغاز هر گونه مذاکره ای خلع سلاح شود و آن را جزء توافق مورد بحث دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا که آن را «توافق زمانه» می داند، متفاوت است. در حالی که بدیهی است توافق صلحی که میان فتح و حماس به دست آمد، توافقی سیاسی برای پایان دادن به خصومت و جلوگیری از جنگ و تروریسم بوده است.

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11