آقای رئیس جمهور مشکل برجام نیست

دیپلماسی ایرانی: هر کس که توئیت های دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا را دنبال کند و حرف هایی که در میان طرفدارانش می زند را زیر نظر بگیرد، این ظن به او دست می دهد که بیش از هر زمانی جنگ میان امریکا با ایران و کره شمالی محتمل شده است. اما ترامپ فقط بر کوبیدن بر طبل جنگ بسنده کرده است، شاید فقط خوشش می آید که بر طبل جنگ بکوبد. اما انجام خود جنگ مساله دیگری است.

در میان ارکان دولت امریکا،  در حال حاضر کسی نیست که به ماجراجویی فکر کند. اما به نظر می رسد کسی در میان آنها نیست که مقابل رئیس جمهوری امریکا بایستد و برای او توضیح دهد که توافق سال 2015 درباره برنامه هسته ای ایران، فارغ از چگونگی انعقاد آن، مشکل اصلی نیست. وزرای دفاع و امور خارجه و امنیت ملی امریکا، با شناخت یا خبرگی یا هر دو ویژگی ای که برخوردارند، خیلی خوب می دانند که مشکل اصلی با ایران گسترش و بسط نفوذش در منطقه است.  

شاید این را هم درک می کنند که خروج ایالات متحده از توافق هسته ای که ترامپ این قدر به آن حمله می کند، تاثیری نخواهد داشت اگر پنج کشور دیگری که زیر پای آن را امضا کرده اند (روسیه و چین و بریتانیا و فرانسه و آلمان) همین موضع را اتخاذ نکنند.

قطعا آنها می دانند که ایالات متحده الآن به اندازه کافی نفوذ ندارد تا بتواند مواضع این کشورها را که همچنان معتقدند این توافق بهتر از هر توافق ممکنی است، تغییر دهد.

تازه فرض هم بگیریم که این کشورها با تمایل ترامپ هم صدا شدند و پذیرفتند که توافق هسته ای لغو شود، اگر ایران نپذیرد مجددا بر سر آن پای میز مذاکره بنشیند، هیچ فایده ای برای برداشتن چنین گام هایی علیه برجام در نبود جایگزینی برای آن که مانع از سرگیری برنامه هسته ای ایران با معادله ای سریع تر نشود، وجود ندارد.

خیلی ساده باید بگوییم که ترامپ به جای آن که درشکه را پشت اسب ببنند جلوی اسب بسته است، او به جای آن که به اصل موضوع بپردازد از آن غافل شده است و فقط مشغول برنامه هسته ای ایران شده است. توافق هسته ای 2015 در سایه توازن قدرت های منطقه ای مرتبط با گسترش نفوذ ایران در منطقه و بهره برداری تهران از عقب نشینی تصادفی امریکا از منطقه منعقد شد. توازنی که از اواخر دهه گذشته بعد از این که امریکا در عراق و افغانستان شکست خورد، به وجود آمد. هیچ دلیلی وجود ندارد که مذاکرات برای این توافق از سر گرفته شود، در حالی که هیچ تعدیلی در موازنه های منطقه ای صورت نگیرد. این مساله نیازمند آن است که واشنگتن در سیاست های تصادفی خود که فاقد هر گونه رویکرد روشنی در قابل خاورمیانه است، تجدید نظر کند، نه این که بر طبل جنگی بکوبد که هیچ زمینه ای برای آن وجود ندارد، و هیچ نتیجه ای جز خرابی و ویرانی بیشتر برای منطقه که دیگر تحمل جنگ های بیشتر ندارد، به بار نخواهد آورد.

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11